‘Startup’larda yüksek değerlemeler bitiyor’

HANİFE BAŞ- Türkiye’de ve dünyada geçen yıllarda rekorlar kıran startup ekosisteminde değerlemelerin artık daha düşük olacağı belirtildi.

Girişimcilik Vakfı Lideri ve seri yatırımcı Sina Afra, startup ekosisteminde yüksek değerlemelerin artık bittiğini söyledi. Afra, 2022’nin birinci çeyreği ve üçüncü çeyreğinde yapılan risk sermayesi yatırımlarının dünya düzeyinde yüzde 70 kadar gerilediğini anımsatarak, “Erken basamak yatırımların nispeten daha uygun bir seviyede devam ettiğini söyleyebilsek bile, Seri A sonrası çeşitlerde daralma gözlemleniyor. Türkiye’de durum çok farklı değil. Erken etap nispeten geç kademeye nazaran daha kolay. Lakin son 2-3 yılda şahit olduğumuz kolay para bulma periyodu kapandı ve alıştığımız yüksek değerlemeler artık uzun bir müddet yalnızca hafızalarımızda hoş bir anı olarak kalacak. Piyasalarda daha düşük değerleme düzeylerine geçiliyor” sözlerini kullandı.

Sınav yılı olabilir

Geç etapta yatırım bulma imkanlarının 2022’de önemli bir halde daraldığını lisana getiren Afra, “Bu tüm dünya için geçerli. Pandemi sonrası alevlenen enflasyon, Ukrayna savaşı ve güç krizi üzere mevzular hakim. Türkiye özelinde bu sıkıntılara yüksek enflasyon ve devalüasyon üzere dinamikler ekleniyor. Onun için önümüzdeki 18-24 ay yatırım hacimlerinin çoğalmasını yahut değerlemelerin son yıldaki seviyelere çıkmasını beklemiyorum. Tam bilakis 2023 yeni bir imtihan formunda startup’ların karşısına çıkabilir” diye konuştu.

Afra, değerlemelerin çok daha düşük olabileceğini söz ederek, “Herkesin ‘down round-aşağı yuvarlama’ üzere tabirlere tekrar alışması gerekebilir yahut teknoloji kesimi işten çıkarmalara devam edebilir. Lakin elbette bu devirde bir gün olağanlaşacak ve yerini daha rahat günlere bırakacak. O vakte kadar temelleri sağlam tutmakta, karlılığın süratli büyümeden daha pahalı olduğunu, yeterli bir iş yerinin ve ortamın pahasını hatırlamakta yarar buluyorum” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’de son 12 ayda en çok yatırımı oyun dalının aldığını kaydeden Afra,  “Türkiye’de oyun bölümünün finansmanının yalnızca başarılı olanlara indirgeneceğini düşünüyorum” sözünü kullandı.

Yurtdışı hedeflenmeli

Sina Afra, Türk girişimcilerin yurtdışı hedeflemesi gerektiğine işaret ederek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Bir Türk teşebbüsün tüm gelirleri TL ise yabancı yatırımcı neden yatırım yapsın? Erken basamak yatırımların çok büyük bir kısmı Türk fonlardan geliyor. Seri A ve sonrası için yatırım yapan yabancı yatırımcılar ya stratejik yatırımcı olması halinde yatırım yapıyor ya da teşebbüsün Türkiye dışına açılmasını desteklemek için yapıyor. Bu iki olasılığın örnekleri bir oldukça fazla. Yurtdışı hedeflenmeli.”

İstanbul’un hâlâ talihi var

İstanbul’un hala bir teşebbüsçü merkezi olabileceğine değinen Afra, “Ama küresel manada bu türlü bir pozisyona gelemedi. Lakin gerçek adımlar atılırsa bu değişebilir. Yabancı teşebbüslere süratli oturma ve çalışma müsaadeleri, şirketini Türkiye’de kuran yabancı girişimciye bir mühlet vergi muafiyeti, teşebbüsçü ekosistemin buluşabileceği ticari hedefli olmayan merkezler, finansman imkanlarını güçlendirmek üzere atılımlarla bu başarılabilir” dedi.