Merkez Bankası’nın faiz kararına uzmanlardan birinci kıymetlendirme

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, siyaset faizini yüzde 13’e indirdi. Pekala bu sürpriz faiz indirimi kararına uzman isimler ne dedi? 

CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Beykoz Üni. Öğr. Üy. Prof. Dr. Sinan Alçın şu tabirleri kullandı: “Merkez Bankası’nın elinde döviz rezervine ait bir kaynak belirtisi olursa 100 baz puan faiz indirir demiştim. Merkez Bankası’nın finansal datalarında kaynağı bilinmeyen döviz girişi gözüküyordu. Dün Borsa İstanbul’da bankacılık paylarındaki ralliyi bunun altına yazdığımızda önümüzdeki haftalarda bilançolarda döviz girişine işaret ediliyor.

Mart ayında Merkez Bankası geride bırakmış olduğu enflasyonda süreksiz tabirine geri dönmüş gözüküyor. Mart ayında bu tabir neden kaldırılmıştı. Rusya, Ukrayna savaşının global enflasyon yaratması tesiriyle süreksiz sözü kaldırılmıştı. Son devirde Rusya, Ukrayna savaşı devam ediyor fakat Çin’deki beklentilerin ötesindeki yavaşlama eğilimi global petrol talebinde güçlü düşüş olabileceği beklentisini ortaya çıkarıyor. Global enflasyonda geri çekilme yaratabilir formunda beklenti var. Burada daha içerideki enflasyonda dışarıdaki enflasyonun ne kadar hissesi var bunu tartışmamız lazım.

FAİZ VE ENFLASYON HANGİ DEĞİŞİMLERİ BERABERİNDE GETİRİR?

Düne kadar yüzde 14 bugüne kadar yüzde 13 faiz uygulansa bile ticari kredi faizleri bunun 3 katı üzerinde. Burada Türk lirasında güçlü bir kıymet kaybı bekleyemeyiz. Ortadoks siyasetlere döndüğü tarihten itibaren tahminen yine enflasyonla faiz ortasındaki ilgiyi konuşmak mümkün olabilir.

Ekonomist Nejat Özonay bahisle ilgili şu tabirleri kullandı: “Bizim enflasyonumuz artarken birkaç kıymetli faktör vardı. Son devirde en kıymetli faktör küresel faktörlerdi. Küresel faktörlerin müspet manada tesir edeceği düşünülüyor.

Biz varsayılan enflasyona baktığımızda faiz oranları çok düşük ve faiz indirimi sürpriz. Çok önemli bir para girişi beklentisi var. Borsada da bu hareketleri görebiliyoruz. Merkez Bankası’nın döviz rezervlerindeki artıştan takip edebiliyoruz. Bu artışla da güzel bir periyoda girilmiş görülüyor bu nedenle Merkez Bankası faiz indirmiş olabilir.

FAİZ ENFLASYON BAĞI NASIL KARŞILIK BULUR?

Aslında bu bir döngüdür. İkisi de bir açıdan doğrudur. Türkiye’de yüksek faiz enflasyonu artırır. Türkiye’de vadeli satım farklıdır. Faizlerin artması demek fiyatların da artması demektir. Bu manada aslında hükümetin uyguladığı model mantıklıdır.

Bu hareketin nasıl bir argüman vereceği nasıl manipülasyon olabileceği daha çok kıymetlidir. 1 puan artması iktisatta çok büyük şeyler değiştirmez. Merkez Bankası’nın aksiyon çizgisi birebir vakitte bunun makul bireyler tarafından kullanılması kıymetlidir. Bu manada oradaki 1 puan bu açıdan daha bedelli hale geliyor.

Piyasayı sıkılaştırmak istiyorsanız Merkez Bankası’nın araçları var. Aslında piyasa sıkıştırılabiliyor şu an gelinen nokta o aslında. Faizler çok yüksek ve piyasa kendisini sıkıştırıyor. Bu manada gösterge faizi çok kıymetli olmayabilir. Bu da maliyet enflasyonudur. Firmalar maliyetlerini fiyatlara yansıtıyor. Faiz enflasyonun nedenidir. Bunu çok yeterli dengelemek gerekiyor.”