Eserlerde pestisit alarmı; Tarım zehirlerinden ikisi yasaklı unsur

Buğday Derneği, Avrupa Birliği (AB) Komitesi’nin besin ve yemlerde yapılan denetimler sırasında tespit ettiği risklerin yayımlandığı RASFF portalı üzerindeki 2022 yılı bildirimlerini derledi. Ülkelerden yapılan bildirimlerin son iki yılda rekor düzeye ulaştığı, insan sıhhatini etkileyen tarım zehri kullanımının iç pazarda da artmış olabileceği tarafında telaş yarattığı vurgulandı.

2021’E NAZARAN AZALDI

Dernekten yapılan açıklamada, Türkiye kaynaklı tarım zehri bildirimi sayısının, 311’i pestisit olmak üzere 518 olduğu kaydedildi. Türkiye kaynaklı 2018’de 113, 2019’da 98, 2020’de 194 parti eserde limitlerin üzerinde tarım zehri bildirimi yapılırken, bu sayının 2021’de 613’e, 2022’de ise 518 olduğu kaydedildi. Bildirim sayısının 2022 yılında 2021’e nazaran azaldığı görülse de bu azalmanın umut vaat etmekten çok uzak olduğu belirtildi.

EN ÇOK HANGİ ESERLERDE GÖRÜLDÜ

2022’de pestisit bildirimi yapılan meyve ve sebzeler, biber, limon, greyfurt, mandalina, portakalın yanı sıra, üzüm, asma yaprağı, patlıcan, kabak, domates, karpuz ve armut olarak sıralandı. Son 2 yılda yapılan bildirimlerin yarısından fazlasının da pestisitlerden kaynaklandığı bildirildi.

İKİ HUSUS YASAKLANMIŞTI

2022 yılında bildirim yapılan eserlerdeki pestisitler ortasında Klorpirifos Metil, Acetamiprid, Buprofezin, Prochloraz, Formetanate, İmazalil, Fenbutatin Oxide, Deltamethrin, Taufluvalinate, Flonicamid, Diafenhiuron üzere etken unsurlar bulunduğuna işaret edildi. Türkiye’de sıhhat riski taşıyan Fenbutatin Oxide’in 30 Eylül 2021, Klorpirifos Metil’in kullanımının 31 Aralık 2021’de sonlandırıldığı hatırlatılan açıklamada, ihraç edilen eserlerde bu unsurların bulunmasının, yasaklı pestisitlerin hala sofralara girebildiğini gösterdiği belirtildi.

2021 RAPORUNDA BİRİNCİ SIRADA

2022 yılı raporunun şimdi yayımlanmadığına dikkat çekilen açıklamada, 2021 raporunda şu sözlerin yer aldığı kaydedildi:

“AB üyesi olmayan ülkeler ortasında Türkiye 405’i pestisit olmak üzere toplamda 613 bildirimle birinci sırada. Bunu 272’si pestisit kaynaklı toplam 383 bildirimle Hindistan takip ediyor. Üçüncü sırada, risk bildiriminin çoğunluğu besin ile temas eden gereçlerden kaynaklanan 331 bildirimle Çin yer alıyor. AB üyesi ülkeler ortasında ise Polonya 381 bildirimle birinci, Fransa 256 bildirimle ikinci, Almanya 210 bildirimle üçüncü sırada.”

RASFF BİLDİRİMLERİNDE BİRİNCİ 10

Türkiye’nin ziraî üretim potansiyeli yüksek olmasına karşın ticari prestijinin ziyan gördüğüne dikkat çekilen açıklamada, en sık tekrarlanan RASFF bildirimlerinde birinci 10 şöyle sıralandı:

“Pestisit kalıntısı olarak meyve sebzelerde Türkiye 359. Salmonella olarak kümes hayvanı eti ve eserlerinde Polonya 263. Salmonella olarak otlar ve baharatlarda Brezilya 116. Pestisit kalıntısı olarak kabuklu kuruyemiş türevi eserler ve tohumlarda Hindistan 99. Pestisit kalıntısı olarak meyve ve sebzelerde Mısır 63. Aflatoksinler olarak meyve ve sebzelerde Türkiye 57. Aflatoksinler olarak kabuklu yemiş türevi eserler ve tonumlarda İran 44, Mısır 41, ABD 40, Türkiye 39.”

‘GGBS SİSTEMİ HALKA AÇILSIN’ TALEBİ

RASSF bildirimleri nedeniyle iç pazar açısından da telaş taşındığına dikkati çeken Buğday Derneği, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, ülke genelindeki tüm besin ve yem işletmeleri, bu işletmelere yönelik kontroller, alınan numuneler, numunelerin tahlil sonuçları, işletmelere uygulanan idari cezalar, yaptırımlar, ithalat ve ihracat kayıtları üzere bilgilerin girildiği Besin Güvenliği Bilgi Sistemi’nin (GGBS) halkın erişimine de açılmasını talep etti.

ZEHİRSİZ SOFRALAR KAMPANYASI

Zehirsiz Sofralar Platformu çatısı altında change.org üzerinde, tüm canlılara ziyan veren pestisitlerin yasaklanması ve tabiat dostu formüller kullanılması için başlatılan ‘Zehirsiz Sofralar’ isimli kampanyaya bugüne kadar 180 bine yakın kişinin imza dayanağı verdiği de açıklandı.

Buğday Derneği yetkilisi Besin Yüksek Mühendisi Merve Atınç, ülkemiz tarımında hala kullanılan 9 pestisit faal unsur ile birlikte, başta bebeklerin ve çocukların hormon sistemine ziyan veren, havayı, suyu ve toprağı kirleten pestisitlerin acilen yasaklanması için tüm vatandaşları besininin sorumluluğunu alarak kampanyaya dayanak olmaya çağırdı. (DHA)