Sorumluluklarda eşitlik kural

ÖNDER YILMAZ / Ankara – Var olan zihniyet kalıpları değiştirilerek bayan ve erkeklerin sorumluluklarının eşitlik perspektifinde ele alınması gerektiği belirtilen raporda, bu çerçevede çocuk, hasta yaşlı bakımı üzere sorumlulukların, erkeklerin de eşit halde üstlenmeleri beklenen toplumsal bir sorumluluk olarak kabul edilmesi istendi. Raporda, bayanların her alanda karar alma düzeneklerine katılmasının sağlanması, cinsiyete dayalı, uygar hal ve çocuk sahibi olma temelli ayrımcılıkla faal gayret sistemlerin oluşturulması, istihdamda şiddet mağduru bayanlara “özel kontenjan” ayrılması, bayan kooperatiflerine beş yıl kurumlar vergisi muafiyeti tanınması, kamu ihalelerinde bayanlara müspet ayrımcılık, iş teminatlı esnek çalışma modelinin kamuda da yaygınlaştırılması, mesken çalışanlarına “sendikal örgütlenme”, “işyerinde mobbing uzmanı” istihdamı üzere teklifler yer aldı.

TBMM’de sayıları artsın

Kadınların her alanda daha güçlü hale gelmesini hedefleyen rapordaki teklifler özetle şöyle:

– Bayanların ve erkeklerin sorumlulukları eşitlik perspektifinde ele alınmalı; var olan zihniyet kalıplarını değiştirmeye yönelik sistemler oluşturulmalı. Bu çerçevede; bayanların üzerindeki çocuk, hasta, yaşlı bakımı üzere sorumluluklar, erkeklerin de eşit biçimde üstlenmeleri beklenen toplumsal bir sorumluluk olarak kabul edilmeli.

– Yerelden başlayarak her seviyede karar alma düzeneklerine iştirakleri artırılmalı.

– Eğitim, çalışma hayatı ve siyasete eşit iştiraklerinin önündeki mahzurları tespit etmek, farkındalığı artırmak ve tahlil teklifleri geliştirmek emeliyle çok alanlı bir ağ oluşturmalı ve olumlu ayrımcılıkla ilgili uygulamalar artırılmalı.

– TBMM’de bayan milletvekili oranı ile, belediyeler ve öbür seçimle işbaşına gelinen kurumlardaki bayanların sayısı artırılmalı.

Terfide cinsiyet ayrımcılığı

– Bayanların işe alınma etabından, meslek içi eğitime ve işte yükselmeye kadar, her etapta karşı karşıya kaldıkları cinsiyete dayalı ayrımcılığın sorgulanmasını ve olumlu tarafta dönüştürülmesini sağlayacak faal sistemler geliştirmeli. Cinsiyet ayrımcılığını ve işyerinde cinsel tacizi önlemeye yönelik kurumsal yapılar oluşturulmalı, tersliklere karşı yaptırımların aktif olarak uygulanması sağlanmalı.

Mağdur bayana kontenjan

– Engelli bayanlar başta olmak üzere, eşi vefat etmiş ya da boşanmış bayanların istihdamı ve çalışma hayatında karşılaştığı zorluklarla başa çıkabilmesi maksadıyla istihdam siyasetleri geliştirilmeli.

– Şiddet mağduru bayanların iş gücü piyasalarına girişlerinin kolaylaştırılması için özel kontenjanlar ayrılmalı.

– Süreksiz korunan ve memleketler arası müdafaa müracaat yahut statü sahibi bayanların mesleksel gelişimine ve istihdama iştirakine yönelik eğitimler artırılmalı.

Eşit ücret

– Bayanlar ile erkekler ortasında fiyat farkından doğan ayrımcılığın önlenmesi maksadıyla, muadil işe eşit fiyat prensibinin uygulanabilmesi için fiyatların dayandırıldığı objektif bir iş/meslek sınıflandırma sistemi geliştirilmeli.

– Büyükşehir ve vilayet belediyelerinde “Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” kurulmalı.

– Tertipli bir geliri ve toplumsal garantisi olmayan bayan kooperatifi ortakları ve dezavantajlı toplumsal kümeler, kısmi müddetli çalışanların sigortalılıkları kapsamında sigorta sistemine dâhil edilerek toplumsal teminatları sağlanmalı.

– Ortaklarının çoğunluğunu bayanların oluşturduğu kooperatiflere, faaliyete başlamalarından itibaren beş hesap periyodu kurumlar vergisinden muafiyet sağlanmalı.

– Kamu ihalelerinde bayanlara yönelik müspet ayrımcılık içeren kararların getirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalı.

– KOSGEB, teşebbüsçü olmak isteyen bayanlara firmanın çabucak kuruluş sürecinde kaynak tahsis etmeli.

– Başta tarım dalı olmak üzere, bayanların toplumsal güvenlik kapsamına girmelerini kolaylaştırıcı ve kayıt dışılığı engelleyici mevzuat düzenlemeleri gerçekleştirilmeli.

– Doğuma bağlı müsaadelerde memur ve personeller ortasında var olan eşitsiz durum ortadan kaldırılmalı.

Ev emekçileri sendika kursun

– İş kolu aslına nazaran örgütlenmenin temel alındığı sendikalar kanununda gerekli değişiklikler yapılarak mesken emekçisi olarak çalışan bayanların da sendika kurmaları sağlanmalı.

– Bayan istihdamını artıran ve bayan erkek fırsat eşitliğine hassas siyaset ve uygulamalara sahip firmalara “Kadın Dostu İşyeri Belgesi” verilmeli, vergi indirimleri ve istisnaları sağlanmalı.

– Bayan istihdamının artırılması ve aile refahının güçlendirilmesi için özel bölümde uygulanan iş garantili esnek çalışma modelleri geliştirilmeli ve kamuya da yaygınlaştırılmalı.

– İş gücü piyasasında uygar hal ve çocuk sahibi olma bakımından bayanların maruz kaldıkları patron temelli ayrımcılıkla daha faal formda gayret edilmeli.

İşyerinde mobbing

– İş yerlerinde bayana yönelik şiddet ve mobbingin önlenmesine yönelik farkındalık çalışmaları yürütülmeli.

– ALO 170’in (Çalışma Hayatı Bağlantı Merkezi) bilinirliğinin artırılması sağlanmalı, mağdurlara yasal haklar konusunda bilgi vermek üzere işyerinde ruhsal taciz/mobbing konusunda uzman hukukçular istihdam edilmeli.

– Bayanların eğitimin tüm evrelerine erişimi sağlanmalı. “Kadın Dostu Kampüsler” yaygınlaştırılmalı.

OEDAŞ’a ‘Kadın Dostu Marka’ ödülü

Afyonkarahisar, Bilecik, Eskişehir, Kütahya ve Uşak vilayetlerinin elektrik dağıtım hizmetini sağlayan Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ (OEDAŞ), bayan istihdamının az olduğu güç kesiminde toplumsal cinsiyet eşitliği alanında farkındalık oluşturmak hedefiyle hayata geçirdiği “Enerjimiz Eşit” projesi ile Bayan Dostu Markalar 2023 Farkındalık Ödülü’ne layık görüldü.

2019 yılında hayata geçirdikleri Gücümüz Eşit projesiyle bayan istihdamının az olduğu güç bölümünde toplumsal cinsiyet eşitliği alanında farkındalık oluşturmayı hedeflediklerini söyleyen OEDAŞ Genel Müdürü Fuat Celepci, “Faaliyet gösterdiğimiz güç bölümünde istihdam edilen bayan çalışan oranının düşük olması, dalın, toplumsal cinsiyet eşitliği temelli bir dönüşüm yaşaması gerektiğini gösteriyor. Biz de içinde bulunduğumuz topluma kıymet katma vizyonumuz ve sürdürülebilirlik yaklaşımımız doğrultusunda toplumsal cinsiyet eşitliğine odaklanıyoruz. Böylelikle önyargıları kırıp bayanların güç kesimine kazandırılmasına katkı sunarak ülkemizin gücüne güç katıyoruz” dedi.