Kayıtdışılık ‘cep’leri zorluyor

Hanife Baş – Yolcu beraberinde getirilen cep telefonu sayısında geçen yıla nazaran yüzde 50 artış yaşanıyor. Kesimin kayıtlı satışta yılı 10 milyon adetle kapatması bekleniyor. Kayıt dışı ve yolcu beraberinde ceple birlikte bu sayının 13.5 milyon olacağı varsayım ediliyor. Dal yetkilileri taksit uygulamasının genişletilmesini talep ediyor.

Mobil Bağlantı Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Lideri Mustafa Kemal Turnacı, bu yıl kanunî cep telefonu satışının 10 milyon adet olacağını belirterek, “Ancak kurlar, vergilerdeki artış ve taksit sınırlaması nedeniyle kayıt dışı çok arttı. Kayıt dışıyla birlikte bu sayı 13 milyon adet. 500 bin de yolcu beraberinde getirilen telefon var. Klonlama tekniği tarihi tepelerine çıktı. Artık tüketiciler bunu çok olağanlaştırdı. Yasal olduğunu düşünenler çok” dedi.

Döviz artışı etkiledi

Turnacı, yolcu beraberinde getirilen ve kayıt dışı cep telefonu oranının geçen yıla nazaran yüzde 50 arttığını, 3.5 milyon adedi geçtiğini de aktardı.

Sektörün ithalattaki hissesinin yüzde teğin bile altında olduğunu vurgulayan Mustafa Kemal Turnacı, “İnsanlar artık mahallesindeki esnaftan ya da ülkemizdeki vergi levhası olan bir ticarethaneden eserlerimizi almayı düşünmüyor.

Yurtdışından ya da kayıt dışı iş yapan kimselerden alma eğilimi ve alışkanlığı gelişiyor. Kesimimizde kurallar süratli bir formda oluşturulup gerçek dizayn edilmezse bölümü klonlama ve yurtdışından gelen aygıtlara teslim etmek durumunda kalırız” ihtarında bulundu. Turnacı, şu anda iç piyasada da kurlardaki artış nedeniyle talebin rekor seviyede giriş düzeyindeki telefonlara kaydığını kaydetti.

‘Taksit genişletilsin’

Turnacı, yapılması gerekenlerle ilgili şunları söyledi:

“Öncelikle makul taksitle eser satışı sağlanmalı. 12 taksit şu anda 5 bin TL’ye kadar telefonlarda geçerli. Bu fiyat bandında telefon sayısı da çok az. 12 taksit en az 15 bin TL’lik telefonlara uygulanmalı. Her yıl bu sayısı yükseltmeliyiz. Şu anda yalnızca 5 bin TL’ye kadar aygıtlarda taksit var. Kayıtdışılığa neden olduğu için vergilerde indirim yapılmalı. Vergi indirimi mümkün olmuyorsa üç yılda bir ÖTV’siz aygıt alma hakkı tanınmalı. Klonlamaya mahzur olmak için 7 yıl sinyal almayan cihazlar aktif IMEI havuzundan çıkarılmalı. Vatandaşın kullanmadığı seri numaralarının da çalınmasına pürüz olunmalı.”

Yerli üretimi de etkiledi

Türkiye’de cep telefonunda yerli üretim de devam ediyor. Kurlardaki artış nedeniyle bu üretim sekteye uğrasa da markalar yeni modellerini lanse etmeyi sürdürüyor. Mustafa Kemal Turnacı, bu hususta “Yerli üretim aygıtların pazar hissesi yüksek lakin onlar da kayıt dışılıktan önemli derecede olumsuz etkileniyor. Zira kurlar nedeniyle yerli üretim telefonların bile büyük kısmı 5 bin TL’nin üzerinde fiyata sahip. 5 bin TL’ye kadar taksit yapıldığı için 12 taksit fırsatından yararlanamıyorlar. Vatandaşın taksitli alma imkanı olmayınca kayıt dışına yöneliyor” dedi.