Ucuz Suriye demiri vefatları katladı

ÖNDER YILMAZ Ankara – TBMM Sarsıntı Araştırma Komisyonu’nda ölümlerin katlanarak artmasında, ucuz Suriye demirinin tesirli olduğu tespiti yapıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Mustafa Kumral, “Yıkılan binaların birçoklarının demirleri Türk imali değil. Ucuz olduğu için Suriye demirini kullanmışlar. Dayanıklılığı bizim demirlerin yarısı kadar değil” dedi.

Araştırma Komisyonu’na sunum yapan Nazmi Şahin, Kahramanmaraş merkezli son zelzeleye kadar geçmiş beş zelzelede yapı kontrollü binaların yıkılmadığını belirtirken, “Son sarsıntıda ise yapı kontrollü 151 bin binadan yaklaşık 290’ı yıkıldı. Bunların yüzde 85’i de ikinci zelzelede yıkıldı” bilgisini verdi.

‘Fay yasası getirilsin’

Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise, yapı kontrol düzeneğinin gözden geçirilmesi gerektiğini, yapı stoğuyla ilgili çalışmaların da bir an evvel tamamlanmasının kıymetli olduğunu vurguladı. Yeni yapılacak kalıcı konutların yerlerine ait de kritik açıklama yapan Sözbilir, “İşçilere ve orta elemanlara muhakkak bir kalitede eğitim verilmesi gerekiyor. Canlı fay üzerindeki yapılaşma değerli sorun. İnsan üretimi her şey, canlı fay üzerinde kesilip atılıyor. Sıvılaşma tehlikesi içeren tabanlar üzerinde yapılaşma yapmadan evvel o tabanın sıvılaşma tehlikesini ortadan kaldırmak gerekiyor. Fay yasası getirilirse, faydan sakınma talihimiz var”

Bölgede yıkılan binaların birçoklarının 2000 yılı öncesi olduğunu belirten İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Mustafa Kumral da, yıkımların sebebinin ise tabandan ve kullanılan gereçlerin kalitesizliğinden kaynaklandığını söyledi. Kumral, Hatay’da kullanılan demirlerin Suriye’den getirildiğine dikkat çekerek, “Yıkılan binaların birçoklarının demirleri Türk üretimi değil. Hatta yanlarında İskenderun Demir Çelik Fabrikası olmasına karşın bir çok insan ucuz olduğu için Suriye demirini kullanmış. Suriye demirinin dayanıklılığı bizim demirlerinin yarısı kadar değil. Sonuçları ortada” dedi.

İTÜ Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak da, zelzele faylarının daima hareket halinde olduğunu ve mevcut ‘Türkiye Sarsıntı Tehlike Haritası’nın buna uygun olarak değiştirilmesi gerektiğini belirtti.

‘Ahkam kesen’ akademisyenler

İstanbul’un kimi yerlerinin yerin makus, birtakım yerlerin yerinin ise Türkiye’nin en sağlam tabanlarından olduğunu belirten Komite Lideri Veysel Eroğlu, şunları söyledi: “Bir profesör kalkıyor ‘İstanbul’u terk edin, 500 kilometre uzağa gidin’ derse ben buna isyan ederim. Bunun yaptırımı yok mu? Bu ne biçim bilim adamı. Çıkıyor ahkam kesiyor. Çoluk çocuk dehşet içinde” değerlendirmesini yaptı.