‘İçgüdüsel olarak üremek istemezler’

MELTEM GÜNEŞ/ ANKARA – İstanbul Rumeli Üniversitesi Rektörü, birebir vakitte Türkiye’de veteriner psikoloji konusunda tek uzman olan Prof. Dr. Tamer Dodurka, yangın sonrasındaki gerilim nedeniyle içgüdüsel olarak hayvanların üremek istemeyeceklerini bunun da kuşağı tehlikede olan hayvanların sonunu getirebileceğine dikkat çekerek, kriz masalarında hayvanlar için uzmanların yer alması gerektiğini vurguladı.

Prof. Dr. Dodurka, bilhassa göğüslü hayvan cinsleri başta olmak üzere birçok yaban hayvanın yangın esnasında yüksek seviyede heyecan, gerilim, dert ve dehşet üzere ruhsal kasvetler yaşadığını belirtti. Gerilimin en temel göstergelerinden birinin üreme faaliyetlerinin durması olduğunu söyleyen Dodurka, “Yangın nedeniyle ömür ortamı daralan hayvan, yiyeceği bol, inançlı bir ortamda yaşama imkanı olmayacağı için içgüdüsel olarak üremek istemeyecektir. Bu durum bilhassa jenerasyonu tehlikede olan hayvanların sonunu getirir” diye konuştu.

KRİZ MASALARINDA UZMAN ŞART

Dodurka, yangın üzere felaketler sırasında oluşturulan kriz masalarında; etkilenen hayvanların kurtarılması, nakilleri ya da inançlı bölgelere yanlışsız uzaklaştırılmaları, tedavi ve rehabilitasyonları için veteriner doktorlar, gerekirse zoologların da yer alması gerektiğini vurguladı. Evcil olmayan hayvanların tedavi altına alındığında da insanlardan ve ortamdan kaynaklı olarak önemli gerilim yaşayabileceğini tabir eden Dodurka, şöyle devam etti:

“Sürekli kaygı nedeniyle devreye giren beyin yapılarının ve salgılanan hormonların tesiriyle hayvan fizikî ve ruhsal yansılar verir; iştahları kesilir, saldırganlaşabilir ve ortamına dönme müddeti uzadıkça bunlara yeni ruhsal sorunlar ek olur. Yaban hayvanları üzerine çalışan veteriner tabipler, tedavi ortamındaki parlak ışık, gürültü üzere gerilim faktörlerini mümkün olduğunca azaltmaya çalışırlar. Onlara, cinslerine uygun bir ortam hazırlarlar. Büyük yangınlardan etkilenen hayvan çeşitlerinin birbirinden çok farklı olması mümkün. Bu durumda, örneğin yabanî bir kuşun bakılacağı klinik ortamıyla bir sincabınkinin birbirinden farklı ve uzaklıklı olmalıdır.”

Dodurka, güzelleşen hayvanların tekrar tabiata kazandırılmasının da kolay olmadığını söyleyerek, “Bir hayvan, insan ortamında ne kadar uzun kalırsa tabiata dönmesi o kadar zorlaşır. Tedavi altına alınan bu hayvanlar, beşerler tarafından verilen hazır yemeğe alışıp avlanma yeteneklerini, beden kondisyonlarını kaybeder. Yapılacak rehabilitasyonla bu yeteneklerin tekrar kazandırılması amaçlanmalı” dedi.

TEMİZ HAVA GLOBAL ISINMAYI ARTIRIYOR!

Bilim adamlarının tabiatın işleyişinde bulduğu büyük bir paradoks büyük şaşkınlık yarattı. Almanya’daki bir küme bilim adamının araştırmalarına nazaran, pak hava global ısınmayı artırırken, kirlilik gezegenimizin serin kalmasını sağlıyor, zira pak havada güneş ışığını yansıtan ve dünyayı soğutan havadaki ince parçacıkları olarak bilinen “aerosol parçacıkları” bulunmuyor. Almanya’da bulunan Leipzig Üniversitesi’nde milletlerarası araştırmacılardan oluşan grup, mevcut kirlilik oranlarının 2000 yılına nazaran yüzde 30 daha düşük olduğunu, lakin karbondioksit emisyonlarından kaynaklanan ısınmanınsa yüzde 50 arttığını ortaya koydu. Araştırmada, okyanus sıcaklığının 2000 yılından beri artış gösterdiğini ve bunun dünyadaki “aerosol” parçacıklarının kullanımını azaltan siyasetleri uygulamasından kaynaklandığı belirtildi.

YANSITICI PUS

Bahsedilen sülfat yahut nitrat üzere kirlilik parçacıkları, yansıtıcı özellikleriyle biliniyor ve ekseriyetle egzozda bulunuyor. Araştırmacılar, global ısınmaya karşı “güneş mühendisliği” ismi verilen tartışmalı bir jeomühendislik sistemiyle “aerosol”e başvurmayı teklif ederken, bu halde dünya çapında yansıtıcı pus oluşması öngörülüyor. Lakin Microsoft’un kurucusu Bill Gates tarafından fonlanan Stratosferik Denetimli Pertürbasyon Deneyi ile gerçekleştirilebilecek bu jeomühendislik yolunun öbür türlü iklim felaketlerine sebep olmasından korkuluyor.