“Tarımsal dayanaklar dönem sonunda değil, dönem başında ilan edilmelidir”

TZOB Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Ekim ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farklılıklarını, girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri ve ziraî destekleme ödemelerini kıymetlendirdi. Bayraktar, ekim ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 253 ile maydanozda görüldüğünü belirterek, “Maydanozdaki fiyat farkını yüzde 216 ile elma, yüzde 212,5 ile marul, yüzde 170 ile limon, yüzde 163,3 ile havuç, yüzde 159,2 ile salatalık takip etti. Maydanoz 3,5 kat, elma 3,2 kat, marul 3,1 kat, limon 2,7 kat, havuç ve salatalık ise 2,6 kat fazlaya tüketiciye satıldı. Üreticide 1 lira 64 kuruş olan maydanoz 5 lira 79 kuruşa, 4 lira 45 kuruş olan elma 14 lira 6 kuruşa, 4 lira 32 kuruş olan marul 13 lira 50 kuruşa, 8 lira 17 kuruş olan limon 22 lira 6 kuruşa, 4 lira 25 kuruş olan havuç 11 lira 19 kuruşa, 6 lira 25 kuruş olan salatalık ise 16 lira 20 kuruşa markette satıldı” diye konuştu.

“Markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 33,4 ile kabak oldu”

Ekim ayında markette 37 eserin 31’inde fiyat artışı, 6’sında ise fiyat azalışı görüldüğünü söz eden Bayraktar, “Markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 33,4 ile kabak oldu. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 30,6 ile salatalık, yüzde 29,3 ile kuru fasulye, yüzde 28,8 ile yeşil soğan, yüzde 26,7 ile kuru soğan, yüzde 23 ile kuru üzüm takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan eser ise yüzde 10,2 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 6,9 ile domates, yüzde 4 ile pirinç, yüzde 3,3 ile ayçiçek yağı, yüzde 3,1 ile toz şeker izledi” dedi.

“Ekim ayında üreticide fiyatı en fazla düşen eser yüzde 15,4 ile kuru incir”

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Ekim ayında üreticide fiyatı en fazla düşen eserin yüzde 15,4 ile kuru incir olduğunun altını çizerek, “Kuru incirdeki fiyat düşüşünü yüzde 3,6 ile kuru fasulye, yüzde 3,3 ile elma izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 74 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat artışını yüzde 41,5 ile domates, yüzde 35,4 ile ıspanak, yüzde 33 ile salatalık, yüzde 32,8 ile kabak, yüzde 22,5 ile limon, yüzde 20,6 ile maydanoz, yüzde 18,3 ile yeşil fasulye takip etti. Ekim ayında üreticide 29 eserin 21’inde fiyat artışı olurken, 4 eserde ise fiyat düşüşü görüldü. 4 eserde de fiyat değişimi görülmedi” biçiminde konuştu.

“Ürünlerdeki fiyat değişimlerinin sebebi talepteki azalış yahut artış”

Ürünlerde ki fiyat değişimlerinin talepteki azalıştan ya da artıştan kaynaklandığını tabir eden Bayraktar, “Kuru incirde talepteki azalma, fiyatların düşmesine neden oldu. Kuru fasulye ve elma arzındaki artıştan ötürü fiyatlar geriledi. Sivri biber, domates, salatalık, patlıcan, kabak, marul ve yeşil fasulyede arzdaki azalma eserlerin fiyatlarını yükseltti. TMO’nun çeltikte üretici fiyatlarını artırması pirinç fiyatlarına yansıdı. Havuçta yüksek fiyat, eserin yeni döneme ilişkin olması ve maliyetlerinin artmasından kaynaklandı. Nohut fiyatındaki yükselişte ise ihracat artışı tesirli oldu. Yeşil soğan ve limon arzındaki düşüşler fiyatlara artış olarak yansıdı” değerlendirmesinde bulundu.

“Tarımsal takviyeler dönem sonunda değil, dönem başında ilan edilmelidir”

Tarımsal Dayanak ödemelerinin dönem sonunda değil, dönem başında ilan edilmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, “2021-2022 dönemi ziraî destekleme ödemeleri 20 Ekim tarihinde yani dönem bitmeye yakın açıklandı. En kıymetli tarım siyaseti aracı olan ziraî desteklemelerde değerli olan; kalem bazında takviye ölçülerinin eser ekimi ve dikiminden evvel ilan edilmesidir. Örneğin, 18 eserde 2021-2022 devri için açıklanan prim takviyelerinde çay dışında artış olmadı. Bunu baz alan üreticilerimiz kalan 17 eserin üretiminden uzaklaşacaktır. Bu eserlerin birçoğu arz açığı verdiğimiz eserlerdir. Bunların üretimlerinin ön plana çıkarılması ve üretim planlarına dahil edilmesi gerekiyor. Bunun üzere yem bitkilerine verilen takviyenin de artırılmamasının hayvansal üretime sekte vurmasının ihtimal dahilinde olduğu göz gerisi edilmemelidir. Doğrusu şudur ki; 2022-2023 üretim dönemine başlayacağımız bugünlerde çiftçinin önünü görebilmesi açısından en azından kışlık ekimi yapılan eserler için 2023 dayanakları açıklanmalıdır. Öteki yandan, gübre ve mazotta 2022 takviye ödemelerinin öne çekilmesi değerli bir gelişmedir” sözlerini kullandı.