Taban fiyatta artırım pazarlığı başlıyor! Gözler bugün yapılacak kritik toplantıda

Asgari fiyat artırımı için geri sayıma geçildi. Milyonların heyecanla beklediği pazarlık görüşmeleri başlıyor. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, bugün Türk-İş Lideri Atalay ve TİSK Lideri Özgür Burak Akkol ile bir ortaya gelecek.

“BİRLİKTE TAKVİME KARAR VERECEĞİZ”

Bakan Alım husus hakkında yaptığı açıklamada, “Biz davet ettik. Türk-İş Lideri Atalay ve TİSK Lideri Özgür Burak Akkol ile bir görüşme yapacağım. Görüşmede, taban fiyat konusunda yapılacak toplantıyı organize edeceğiz. Birlikte takvime karar vereceğiz” tabirlerini kullandı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN İKİ BAKANLA GÖRÜŞTÜ

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe’de Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım ve Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile bir toplantı gerçekleştirdi. Beştepe’deki dorukta Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ve taban fiyatla ilgili gelişmeler masaya yatırıldı. Bugün itibariyle başlayacak minimum fiyat maratonu öncesi dikkat çeken toplantı sonrası resmi bir açıklama yapılmadı.

ASGARİ FİYAT NASIL BELİRLENİYOR?

Asgari fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten 5’er temsilci olmak üzere 15 bireyden oluşan Taban Fiyat Tespit Kurulu belirliyor. Kurul, yeni minimum fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında dört kere toplanıyor. Bakanlıktaki birinci toplantının akabinde Komite, emekçi, patron mesken sahipliğindeki toplantıların akabinde son toplantısını tekrar bakanlıkta yapıyor. Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komite, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

MEVCUT MİNİMUM FİYAT NE KADAR?

2022 yılının başında 4 bin 253 liraya çıkarılan minimum fiyata, enflasyon nedeniyle temmuzda bir orta artırım yapılmıştı. Temmuzda alınan kararla minimum fiyat 5 bin 500 lira olarak açıklanmıştı.

EN AZ YÜZDE 50 ZAM

Hükümetin üst kademelerinden gelen “çalışanları enflasyona karşı koruma” açıklamaları çerçevesinde kamuoyunda minimum fiyatın en az yüzde 50 oranında artacağı beklentisi hakim.

2023 yılında geçerli olacak taban fiyat için Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı da çalışanların, patronların ve kamuoyunun beklentilerini tespit etmek üzere araştırma başlattı. Türkiye genelindeki küçük, orta ve büyük ölçekli işletmeleri de kapsayacak araştırmada, taban fiyat beklentileri tespit edilerek pahalandırılacak. Derlenen anket sonuçlarının, Taban Fiyat Tespit Komitesi toplantısında kamuoyuyla paylaşılması planlanıyor.

YILBAŞI ARTIRIMI KESİN

Mevzuata nazaran taban fiyat en geç iki yılda bir olmak üzere, genelde yılda bir kez belirleniyor. Halihazırda temmuz ayında taban fiyata gelen artırımla birlikte, yılbaşında yeni bir artırım için mecburilik bulunmasa da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Vatandaşımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz. Yılbaşında inşallah bu tabloyu yeniden kıymetlendirecek gerekeni tekrar yapacağız” açıklaması nedeniyle yeni bir artırıma kesin gözüyle bakılıyor.

8 BİN 250 TL OLABİLİR

Asgari fiyat, geçen yıl sonunda yapılan yüzde 50’lik artırım ile 4 bin 253 lira olmuştu. Enflasyondaki artış üzerine, 1 Temmuz prestijiyle minimum fiyata bir sefer daha artırım yapılmış, yüzde 30’luk bu orta artırımla net taban fiyat meblağı 5 bin 500 liraya ulaşmıştı. Böylelikle geçen yıl taban fiyata yapılan kümülatif artırım, yüzde 90’ı geçmiş oldu.

Geçen yılbaşında minimum fiyata yapılan yüzde 50’lik artış, devlet idaresinden gelen açıklamalar ve enflasyonun bu yıl geçen seneye nazaran daha yüksek seyretmesi, bu yılbaşında da taban fiyat için en az yüzde 50’lik bir artırım beklentisi oluşturdu. Minimum fiyata yüzde 50 artırım uygulanması halinde, yeni yıl için fiyat 8 bin 250 lira olacak. Lakin 2023 Ocak ayı prestijiyle taban fiyatın bu sayısı da geçebileceği varsayım ediliyor. Taban fiyat komitesinin toplanacağı aralık ayına kadar gerçekleşecek enflasyon oranı da açıklanacak artırımda tesirli olacak.

Asgari fiyat, pek çok ödemenin hesaplanmasında referans kıymet olarak kabul edildiği için, kamu maliyesi için kritik değer taşıyor. Yeni minimum fiyatla birlikte tekrar düzenlenecek hesaplamaların ortasında toplumsal güvenlik primleri, genel sıhhat sigortası primi, kıdem tazminatı, askerlik ve yurt dışı borçlanması, işsizlik maaşı, konutta bakım fiyatı, 65 yaş ve engelli aylığı bulunuyor.