Ruhsal tacize maruz kalan personele tazminat

Uluslararası bir şirkette yönetici asistanı olarak çalışan bayan personel, müdürünün ruhsal tacizine maruz kalınca istifa etti. İş Mahkemesinin yolunu tutan bayan emekçi, müdürün özel hayatına müdahale ettiğini, cinsel tacizde bulunduğunu, davacının bu durumu üst idareye bildirdiğini, yetkililerce durumun engelleneceği ve müdürün ülkesine gönderileceği söylenmesine karşın gönderilmediğini öne sürdü. İstifa ederek iş kontratını haklı sebeplerle feshettiğini ileri süren davacı bayan; kıdem tazminatı, manevi tazminat ve fazla çalışma fiyat alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti. Davalı şirket avukatı ise davacının tezlerinin gerçeği yansıtmadığını, davacıya gönderilen bildirilerin arkadaşlık kurmaya yönelik olduğunu, davacının hak düşürücü müddette fesih hakkını kullanmadığını ve fazla çalışma yapmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istedi.

HUKUK DAİRESİNDEN EMSAL KARAR

Mahkeme, davacının ruhsal takviye aldığına dikkat çekerek, şirket müdürü P.Z. tarafından ruhsal taciz ve mobbing aksiyonu sonucu işten ayrıldığına hükmetti. Davanın kısmen kabulüne dair karar kuran İş Mahkemesi, kıdem tazminatı ve manevi tazminat alacaklarının kabulüne, fazla çalışma alacağına yönelik talebin ise reddine karar verdi. Kararı davalı şirket avukatı istinafa götürdü. Bölge Adliye Mahkemesi, davacı tarafa yönelik sistematik bir ruhsal ve cinsel taciz uygulandığının ispat edildiğinden bahsedilemeyeceğine dikkat çekerek mahkeme kararının ortadan kaldırılmasına hükmetti. Davacı sekreter, kararı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire; müdürün özel hayata müdahale ederek ruhsal tacizde bulunduğuna hükmetti.

Kararda; her ne kadar ruhsal tacize uğradığını sav eden mağdurun, bu tezini ispatlamakla yükümlü ise de ruhsal tacizin ekseriyetle tacizi uygulayan ile tacize maruz kalan ortasında gerçekleşen bir olgu olması karşısında olayların tipik akışı ve deneyim kuralları göz önüne alınarak sonuca gidilmesinde fayda bulunduğu hatırlatıldı.

“DAVACININ İŞ YERİNDE RUHSAL TACİZ VE BASKIYA UĞRADIĞI SONUCUNA ULAŞILMIŞTIR”

“Yaklaşık ispat” olarak isimlendirilen bu yaklaşımın şeklin işin tabiatına da uygun olduğu vurgulandı. Kararda şu tabirlere yer verildi: “Yargılama sırasında dinlenen ve iş yerinde davacıyla birlikte çalışmış olan davacı şahidi C.G.’nin, davalı şirkette müdür olarak çalışan P.Z. isimli kişinin davacıya cinsel maksatlı bir yaklaşımının olduğunu, daima iş dışında bir şeyler yapma tarafında tekliflerde bulunduğunu, gittiği yerlere davacıyı da yanında götürdüğünü lisana getirmiştir. Hareketlerinin yoğunluğu nedeniyle davacının durumu üst makamlara bildirdiğini, bunun üzerine P.Z. isimli kişinin işlerle ilgili daima sorun çıkaran şekilde davranmaya başladığını, bezdirici biçimde işten memnuniyetsiz bir hal aldığını, iletilerine da ortada sırada devam ettiğini, rastgele bir yere gittiğinde davacıyı yanında götürdüğünü beyan etmiştir.

Uzman psikolog tarafından evraka sunulan yazıda ise psikolog görüşmesi için müracaat eden davacı ile 6 ferdî görüşme yapıldığı, görüşmelerin durumsal ve reaktif külfet ve telaş şikayetleri sebebiyle sürdüğünün bildirildiği görülmektedir. Evrak çerçevesindeki şahit anlatımları, e-posta, Whatsapp yazışma içerikleri birlikte değerlendirilip olayların kronolojik sıralamasına bakıldığında, olayın muhatabı davacı çalışanın mevzuya ait şikayetini üst makamlara bildirmesi sonrasında da patron vekilinin işle temaslı olmayan ve ilgisini muhakkak edecek biçimde davranmaya devam ettiği, davacının ayrıyeten yıldırma, pasifize etme maksadına yönelik patron vekili davranışlarına maruz kaldığı anlaşılmaktadır. Temadi eden bu davranışlar nedeniyle davacının sıhhatinde ziyan meydana geldiği, bu sebeple ruhsal takviye aldığı, argüman edilenler ile belirtilen hareketlerin birbirleriyle örtüştüğü ve bu suretle davacının iş yerinde ruhsal taciz ve baskıya uğradığı sonucuna ulaşılmıştır. Patron vekili durumdaki kişinin bu davranışlarının patronun emekçiyi gözetme borcuna uygun düşmemesi karşısında, emekçinin iş mukavelesini haklı sebeple feshettiği ve ayrıyeten kişilik hakkının ihlali nedeniyle manen ziyan gördüğünün kabulü gerekmektedir. Şu halde, kıdem tazminatı ve manevi tazminat taleplerinin kabulü gerekirken yazılı münasebetlerle reddine karar verilmesi yanılgılı olup bozmayı gerektirmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.”