Kiracılara “evden çık” komisyonu!

Depremin akabinde İstanbul’da kira fiyatlarında yaşanan inanılmaz artışlar, mesken sahibi-kiracı bağını gündemden düşürmüyor. Fahiş kira artışları nedeniyle konut sahipleri ve kiracılar ortasında tartışmaların yanı sıra cinayete varan arbedeler yaşandı.

Ancak mesken sahibi ve kiracılar ortasında yeni bir periyoda giriliyor. Konutunu 2-3 kat fiyat farkıyla kiralamak isteyen mesken sahipleri, mevcut kiracılarına konutlarını boşaltmaları için para teklif ediyor.

Uzmanlar, mesken sahiplerinin yaşanan kira artışlarının akabinde kendi meskeninin düşük ölçüde kalması ve kiracısının konutu boşaltma teklifini kabul etmemesinin akabinde bu yola başvurduğunu belirtiyor. Uzmanlar geçen yıl kira artışı için kanunla getirilen yüzde 25’lik sonun konut fiyatlarındaki artışı önlemediğini düşünüyor. İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, kiracı ve mesken sahibinin karşılıklı mutabakatı durumunda tüzel açıdan sorun olmadığını belirtirken, Tüketici Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu ise kira bedelinin devlet tarafından alt ve üst hududunun belirlenmesi gerektiğini söz ediyor.

‘EV SAHİBİNİN HEDEFİ O VERDİĞİ PARAYI BİRKAÇ AYDA YENİ KİRACIDAN ÇIKARTMAK’

Türkiye’de konut açığı olduğuna dikkat çeken Ağaoğlu, “Son vakitlerde ülkemizde hayli büyüyen bir konut açığı var. Bu da konut kiralarını ve konut fiyatlarını hayli yükseltti. Bakın Kanada’da yabancıya konut satışı yasaklandı. Hollanda’da kiralara bir üst hudut getirildi. Şu anda kiralar o kadar arttı ki vatandaş 8 bin 500 lira taban fiyat alıyor. 10 bin liradan aşağı kiralık konut bulamıyor. Geçtiğimiz yıl hükümetimiz bir karar aldı ve kira artışlarını yüzde 25’le sonlandırması bir tahlil olmadı. Bu noktada birtakım konut sahipleri kendi meskeninde 3 bin liraya oturan kiracıyı çıkaramayınca yanındaki 10 bin liraya oturuyor ben bunu çıkarayım diyor. Ayda 7 bin lira ekstra para sağlarım. Bu türlü bir karı da 12 ayda 140 bin lira olur. Orada aşikâr bir ölçü parayı kiracıya teklif ediyor. Mesken sahibinin hedefi o verdiği parayı birkaç ayda yeni kiracıdan çıkartmak. Birtakım emlakçılar da bu mevzuyu irite ediyorlar. Yani konut sahipleri diyor ki sen üç bin liraya oturttuğun kiracıyı çıkart. Ben sana bir hafta sürmez onun 4 katı fiyattan kiracı getiririm. Bu noktada kiralarda bir alt hudut var. Ülkemizdeki yasal mevzuat alt hudut belirlemiş. Belediyelerin emlak vergilerine emsal teşkil eden matrahın yıllık kira fiyatının yüzde 5’inden aşağı olamaz. Bir de üst hudut getirilsin. Örneğin yüzde 6 üst hudut getirilirse belediyedeki rayiç bedel bir milyon ise orada 60 bin lira yıllık kira bedeli, 12’ye böldüğünüzde aylık 5 bin lira olur. Bu türlü bir üst hudut getirilmesi lazım, Hollanda’da yaptılar bunu, birtakım kriterler belirlediler. Semte nazaran, kaç odalı, kaç metrekare olduğuna nazaran, konforuna nazaran kiralara üst hudut getirildi. Bu noktada milletçe hele yaşadığımız zelzele ertesinde artan konut muhtaçlığını da gözeterek bizim daha insaflı davranmamız gerekiyor. Hepimizin elimizi, cüzdanımıza değil, vicdanımıza koymamız gerekmektedir” dedi.

‘İKİ TARAFIN MUTABIK KALACAĞI BİR MUTABAKAT DA HUKUKEN DE HİÇBİR SAKINCA YOK’

Son vakitlerde bu problemle sık karşılaştıklarını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, “Daha evvel de tek tük duyuyorduk yahut başımıza geliyordu. Mesken sahibi para teklif ediyordu. Fakat son periyotta eski kiracıların ödediği bedelin çok düşük kalması, tıpkı konutun yeni en az üç katı beş katı olması, konut sahiplerini kiracıyı tahliyeye zorluyor. Kabul etmeyene de işte ben ödeyeyim yahut beş ay senden kira almayayım, üste şu kadar ödeme yapayım üzere teklifler de şu anda duyuyoruz. Hatta emlakçıların başına bile geliyor bu. Kiracıda şayet bu bahiste ılımlıysa yahut o da kabulleniyorsa sonuçta bu bir muahede. Yani iki tarafın mutabık kalacağı bir mutabakat da hukuken de hiçbir sakınca yok. Kimse buna bir şey diyemez” halinde konuştu.

‘YÜZDE 25’LİK HUDUT OLAYI ÇOK KAHIR YARATTI’

Kadıköy’de Emlakçı Metin Arslanoğlu kiralık daire meselesinin bir yara olduğunu söz ederek, “Özellikle bu yüzde 25’lik hudut olayı çok dert yarattı. Zira eski kiracılara birebir binada geçen sene üçe verdiğimiz meskenin yan dairesi 10-15 bine veriyor. Yani ortada çok büyük bir fark var. Konut sahipleri burada diyor ki ben 3 bin lira alıyorum. Ancak benim konutum yüzde 25’le bağlanmış durumda. Bir arayış içine giriyor mesken sahipleri. Kiracısına işte yüzde yirmi beşi kabul etmiyorum sen bunu 7- 8 -9 bin yap diyor. Kiracı da yüzde 25’lik hakkını korumak istiyor. Mesken sahipleri diyor ki taşınmana yardım edeyim, şu kadar para vereyim yani çıkarmaya çalışıyor bir şekilde” diye konuştu.

‘TAŞINMA PARASI VERECEĞİNİ SÖYLEYEREK KONUTU BOŞALTMAMI TEKLİF ETTİ’

Çekmeköy’de 4 yıldır oturduğu dairesini, konut sahibinin emlakçı aracılığıyla meskeni boşaltması için para teklif ettiğini söyleyen Emlakçı Hacı Karaduman, “Benim 4 yıldır oturduğum konut sahibim, 2023 Nisan ayında artırım yapması gerekirken 5 Ocak 2023 tarihinde beni aradı ve 2 bin 500 lira olan kiramı 4 bin lira olarak ödememi istedi. Ben de kabul ettim. 27 Ocak’ta konut sahibim tekrar aradı ve meskeni sattığını söyleyerek daireyi boşaltma mı söyledi. Bende nasıl boşaltayım? nereye gideyim? Diyerek karşı çıktım. Sonra konut sahibimin emlakçısı beni aradı, konuttan çıkmayacağımı söyledim. Sonra emlakçı 5 ay kira verme, 15 bin lirada taşınma parası vereceğini söyleyerek meskeni boşaltmamı teklif etti. Bizi oyuna getireceklerdi, düşmedik onların oyununa. Ben kiramı ödemeye devam ettim. Bu seferde konut sahibi tekrar bildiri atarak kirayı 5 bin lira olarak ödemeye devam etmemi söyledi. Meskeni alacak biri olursa satacağını da belirtti. Ben bir firma sahibi olarak, burada yıllarını vermiş bir insan olarak, bana bunu yapanlar başka insanlara da birebirini yapıyorlar” tabirlerini kullandı.