Esenyurt Belediye Lideri: Kaç bina eski, kaçı problemli bilmiyorum

ELİF ALTIN İstanbul – Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde gözlerin çevrildiği İstanbul’un ilçelerinden Esenyurt’ta mümkün Marmara sarsıntısına karşı nasıl bir hazırlık yapılıyor? Esenyurt Belediye Lideri Kemal Deniz Bozkurt, Milliyet’in sorularını yanıtladı ve yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi.

Esenyurt’un genel yapısı ve yapı stoğu hakkında bilgi verir misiniz?

Esenyurt Belediye Lideri seçildikten sonra gördük ki o kadar çok yanlış iş yapılmış ki hiçbir şeyin envanteri yok. Yani borç envanteri, alacak envanteri, hukuk envanteri, taşımaz envanteri vs.. Envanterler olmadığı için esasen “Konut envanterim nedir” diye bakmadım bile. Zira olması mümkün değil. Kaç parselimizin olduğunu bilmiyorum.

Devraldığınızda Esenyurt’ta kaç bina olduğunu bilmiyor muydunuz?

Hayır. Bu türlü bir envanter yok. Ben nasıl bir tablo ile karşı karşıyayım, biliyor musunuz? Bir sorun çözeceğim diyorum. Sorun ne? Kaç tane bina eski bilmiyorum ki. Kaç tanesi problemli, bilmiyorum. Elimde bir tek data var, geçmiş yıllarda 1999’da zelzelede etkilenmiş 118 yıkılmayan bina vardı. Bu binaların yıkılması gerekiyordu, 89’unu yıktık. 20 yılda yıkılmayan binayı biz 4 yıl geçmeden yıktık, dönüştürdük. Sarsıntı yalnızca işin bir kısmı, o kadar büyük problemler vardı ki… Mesela 2 ilkokul mezunu takıma alınmış psikoloğumuz vardı. Sıhhat müdürümüz grafiker ressamdı mesela. Bizim 2 tane 1/5000’lik planımız var. İkisi de mahkeme kararıyla iptal oldu. Sekiz 1/1000’lik bir planımız var. Beşi iptal olmuş durumda. İkisi Danıştay’dan döndürdük. Şu anda mevcutta da 3’ü iptal. Aslında bakarsanız plansız bir ilçemiz var. Artık sıkıntısız bir ilçeyi alıp, borçsuz harçsız, işçisi her şeyi düzgün olup yalnızca zelzele sorunu olan bir ilçeyi yönetmekle her tarafı dökülen bir ilçeyi yönetmek tıpkı şey değil diye düşünüyorum.

‘Envanterimiz artık var’

Siz bu hususlarda neler yaptınız?

İlk yaptığımız şey hangi yerin üzerinde oturduğumuzu öğrenmek için envanterleri oluşturmaya başladık. Misyona geldikten 6 ay sonra 2.2 milyar borcumuz olduğunu öğrendim. Tahsilatımızın 4 katı… Belediye aleyhinde 14 bin dava açıldığını öğrendim. 7-8 bini aleyhimizde sonuçlandı. Misyona geldikten sonra toparladım burayı. Şu anda en büyük sorunu yüzde 70-80’lik kısmını hallettik. Artık bir envanterimiz var, arşivimiz yoktu onu oluşturduk. Artık aşağı üst neyin üzerinde yaşadığımızı biliyoruz. Biz her gün hacizler kıskacında yaşıyoruz. Makam masam yok. Haciz geldi. Özel kalemin odasında oturuyorum. Masa almıyorum, onu da haciz ediyorlar. Sandalyeyi kendi paramla aldım, o yüzden haciz edemiyorlar. Belediye binası olduğu için hacizli zati. Biz kendi hakkımızın bir kısmında Kaymakamlığı ve emniyete vermişiz, oralar da hacizli. Mesela ben makam aracımı kullanamıyorum. Hacizli. Kendi otomobilimi ya da kiralık araç kullanıyorum. Bizim belediyenin 450 hesabı var. Zira hesaplara haciz konuldukça yeni hesap açıyoruz. Şu anda 110 milyon civarında hacizde paramız var. Geldiğimizden beri 1 TL borçlanmadık, tam aksi 500 milyon civarında borç ödedik. Bir metrekare arsa satmadık. Tam bilakis binlerce metrekare arsa aldık. Kentsel gereksinimlerin karşılanması için. Envanterimizde tekrar şu anda 15 civarında aracımız var. Evet, bunun sekiz tanesi bizim devrimizde alındı. Yani düşünün bu türlü bir durum, gerisi aracımız, gerecimiz her şeyimiz kiralık.

Acil bir hareket planınız var mı?

Biz ESAK (Esenyurt Arama Kurtarma) diye bir ünite oluşturduk, daha evvelce yapılmış bir şey değildi. Ve o gün bütün binaların yıkıldığını varsaysak bile bizim bir sahra idare modeli oluşturmamız gerekiyor diye düşündük. Yaklaşık 300 kişinin barınacağı, yatacağı bir altyapı oluşturduk. Bir arama kurtarma faaliyetlerinin yönetileceği taşınabilir irtibat araçlarının da olduğu iki tane karavan planladık. İki tane arama kurtarma aracı, vinç vs. başka ekipmanların çabucak satın alınması için meclisten yetki istedik. Ancak bir mühlet sonra satın alamadık zira araçları almak için peşin para yatırmanız gerekiyor. Parayı biriktirdikçe haciz koyuyorlar. 2022’de  alabildik. Araçlar hacizli, gereksinimim var deyince haczi kaldırıyorsun. Bu hususta uzman takımlar yetiştirdik.

Esenyurt Belediye Lideri Kemal Deniz Bozkurt, Milliyet Gazetesi Haber Araştırma Müdürü Pınar Aktaş, mahallî idareler muharriri Eren Aka ve Haber Araştırma muhabiri Elif Altın’ın sorularını yanıtladı.

İlçe nüfusu göçmenlerle birlikte 1 milyon 300 bin

Kentsel dönüşümde sizin planladığınız ya da yaptığınız, üretim evresinde olan yahut yapmayı planladığımız alanlar nerelerdeler?

44 bin civarında bizim parselimiz varmış. 43 milyon metrekare yerimiz var toplam. Bunun neredeyse tamamı yapılanmış durumda. Yüzde olarak bakarsanız yüzde 95 civarında yapılanmış durumda. Boş yerler çok az yerde var. Bunun yüzde 71’i ruhsatlı ve iskanlı, yüzde 50’si iskan alınmış durumda, yüzde 22’si ruhsatlı lakin şimdi iskan almamış, yüzde 72’sinin çoğunluğu yeni yapı. Biz bunların alanda denetimlerini yapacağız. 43 mahalle bulunuyor ve göçmenlerle birlikte 1 milyon 300 bin civarında nüfusumuz var. 100 bin civarında boş yapılmış konutlar var. Bir de konut yapılabilecek yaklaşık 150 bin civarında arazi var. Yani toplamda 1.5 milyon insanın yaşayabileceği konut alanı var. Kâfi bir yapısı stoğu var. Burada daha fazla da yapı istemiyorum. Denetimsiz çoğalan, hesap kitapla olması gereken bir şey kanser üzere denetimsiz bir formda çoğalan bir yapılaşma var.

Kentsel dönüşümü nasıl yapıyorsunuz? Ada bazlı dönüşüm mü yoksa yerinde dönüşüm mü?

Eski mahallelerde ada bazında dönüşüm yapmamız neredeyse imkânsız. Yerinde dönüşüm kuralını uyguluyoruz. Ada bazında, Örnek Mahallesi’nde var birkaç tane tarla. Bir de Yenikent’te var birkaç tane tarla. Zannediyorum 10 civarında. Buraya ada bazında yapacağız. Belediye şirketimiz var, bu şirket üzerinden sermayeyi arttırmak için üç sene uğraştım. En son kazayla bir kez kabul ettiler. İnşallah yapacağız.

Yeniden bir imar yoğunluğu oluşturacak bölgelere yaklaşımınız nedir?

Makyol’un yeri ile ilgili burayı itibarlı konut yapmayı istediler, bizim itibarlı konuta muhtaçlığımız olmadığını söyledim. Bir kişiyi buraya getirecek yapıyı onaylamıyorum. Esenyurt’un artık bir ticaret lojistik ve üretim kentine dönüştürülmesi gerekiyor. Konut yerlerini ticaret ve lojistik ve üretime dönüştürürsek hem buranın iktisadına girdiği ölçüsünü artırmış oluruz.

Gümüş Panorama sorunu

Başkan Bozkurt, “Başyapıt Gümüş Panorama için ne yaptınız?” sorusu üzerine “Başyapıt biz geldiğimizde bizden evvel verilmiş bir proje. Burası çok ortaklı bir yapı. Burası ile ilgili emsal hesaplamalarında yanlışlıklar da vardı. Bizim arkadaşlarımız buranın ruhsatını iptal etti. Kabası bitmek üzereydi. Ancak maalesef bu firma sahipleri gittiler, mahkemelerde bizim iptal kararımızı iptal ettiler. Öteki bir nedenle tekrar iptal ettirdik, sonra onlar da bizim iptalimizi iptal ettirdiler. Artık itirazlarımızı bir üst mahkemeye yapıyoruz. Bir yandan da bunun gayretini veriyoruz” dedi.

Sayılarla Esenyurt

Yüzölçümü: 43,13 kilometrekare

Nüfusu: 1 milyon 127 bin

Afet toplanma alanı: 60

Gönüllü sayısı: 450

Toplanma alanı: 126

Çadır kent alanı: 3

‘Zeminle ilgili telaşımız var’

Başkan Bozkurt önceliklerinin yıkılacak binanın evvelce tespit edilmesi ve dönüşümünün sağlanması olduğunu vurgulayarak, “Zemin ile ilgili kaygılıyız. Misyona geldiğimde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gittim. Haramidere’nin 2 yakasıyla ilgili geçmişten kalan tasalar vardı. Bize söylenen sorun olmadığı. Bu bölgeye dair bir mikro bölgeleme çalışmasının yapılmadığını da gördük. Mikro bölgeleme ile kaymaların varlığı tespit edilirse engellenmesi için nelerin yapılacağını tespit edebiliriz. Yapmaz isek o bölgede önemli bir sorun olabilir. Bakanlığa iki defa gitti, geleceklerini söylediler, gelmediler. Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na başvurmuştuk,bir şey başlattılar” dedi.

‘Haberleşmek için yeni bir yapı’

Haberleşme için sistemlerini eksiksiz değiştirdiklerini anlatan Lider Bozkurt şunlar anlattı: “Kentteki haberleşmeyi sağlamak için kentin haberleşme sistemini yeni baştan oluşturmak oluşturduk. Bridge programı. Bunu belediye hizmetlerinde kullanıyoruz. Kentin tahrip olacağını (GSM şirketlerinin) düşündüğümüz için Esenyurt’un belirli bölgelerine yansıtıcı koyuyoruz. Yüksek yatırım gereken bir çalışma. Hem kent güvenliği hem de sarsıntı ve afet vaktinde manzara aktarma için de kentin muhakkak sayıda yerlerine kameralar yerleştireceğiz. Ana aks üzerinde nerelere tıkandı? Nerelerde meseleler var onları aktarmak için.”

‘Üç çadır kent alanımız var’

Başkan Bozkurt, 126 toplanma alanlarının olduğunu belirterek, “2019 yılında çabucak ünite oluşturuldu. Eğitimler başladı takımlar oluşturuldu. 44 kişilik bir arama kurtarma takımımız var. 450 kişilik de işçimiz yeniden istekli. Bir yapımız var. ESAK vatandaşları eğitmeye de başladı. 32 okul, bir cami ve bir yurtta toplam 1259 öğrenciye tahliye ve tatbikat yapıldı. Toplanma alanlarımız yok üzereydi. 2022’de 60 taneydi, 2023 yılında bunu 126’ya çıkardık. Üç çadırkent alanımız var. Yedi konteynerimiz bulunuyor, tuvalet altyapı çalışmaları devam ediyor. Maksadımız 400 civarında belediye işçisini sertifikalı birinci yardım eğitmeni yapmak. Bir sarsıntı çalıştayı başlattık” dedi.

Madenciler Derneği ile protokol

Başkan Bozkurt, sarsıntıda takviye almak için Zonguldak’ı uygun gördüklerini belirterek, “Madenciler Derneği var. Muhtemelen onlarla bir protokol yapacağız. Madencilerden aldığımız dayanakla buradaki arama kurtarma faaliyetlerini güçlendireceğiz” dedi.

BİTTİ