Çok avlanma Karadeniz’de deniz salyangozu stokunu yüzde 20 azalttı

İğneada ve Sinop ortasında belirlenen 83 istasyonda, deniz salyangozlarının dağılımı araştıran İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, “3 yıldır Batı Karadeniz’de çalışıyoruz. Birinci çıktığımız yıl ile son sefer ortasında karşılaştırırsak, yüzde 20’lik bir azalma kelam konusu. Sürdürülebilir balıkçılığın sağlanması için kesinlikle aşikâr kısıtlamaların gelmesine gereksinim var” dedi.

1950’li yıllarda gemilerin balast sularıyla taşınan ve istilacı bir cins olan deniz salyangozlarının Karadeniz’deki dağılımı araştırıldı. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nin, Dünya Besin Tarım Örgütü (FAO) dayanaklı projesi kapsamında 3 yıldır süren çalışmalarda, İğneada ve Sinop ortasında belirlenen 83 istasyondan örnekler alındı. Bulgaristan, Romanya, Türkiye, Gürcistan ve Ukrayna’nın da yer aldığı çalışmada, Karadeniz’deki deniz salyangozları stokunun bu yıl yüzde 20 azaldığı tespit edildi.

KARADENİZ’DE KARA MİDYELERİN AZALMASINA YOL AÇTI

Prof. Dr. Saadet Karakulak, deniz salyangozunun ihracat eseri olmasından ötürü son yıllarda avcılığına yönelik artış gözlemlediğini belirterek, “Deniz salyangozu taban habitattaki kabuklular dediğimiz, kara ve kum midyesiyle besleniyor. Karadeniz’de kara midyelerin önemli olarak azalmasına da yol açtı. Ancak ihracat eseri olması, Uzak Doğu’ya, Japonya’ya ihracat yapılması daha çok avcılığı teşvik eden düzenek oldu. İstilacı bir cins lakin, artık Karadeniz’e yerleşti. Değerli bir balıkçılık kaynağı. Bunun avcılığının da sürdürülebilir yapılmasını sağlamamız gerekir. Lakin, kara midyeler de kendi savunma düzeneği gerçekleştirmiş. Bu canlılar daha çok 5 metre ile 35 metre ortasında dağılım göstermekte. Yaptığımız çalışmalarda kara midyesinin bazen 50 metre açıklarda daha ağır olduğunu görmekteyiz. Aslında bu da canlının kendini savunmaya geçtiğini gösteriyor. Son vakitlerde midyenin yetiştiricilikle yapılması mümkün. Bu sistemle kaybolmuş stokları tekrar yenilemek mümkün” sözlerini kullandı.

SÜRDÜRÜLEBİLİR BALIKÇILIK İÇİN KISITLAMA GETİRİLMELİ

Prof. Dr. Karakulak, “Biz 3 yıldır Batı Karadeniz’de çalışıyoruz. Birinci çıktığımız yıl ile son sefer ortasında karşılaştırırsak yüzde 20’lik bir azalma kelam konusu. Çok avcılıkla stoklar git gide azalabilir. Sürdürülebilir balıkçılığın sağlanması için kesinlikle muhakkak kısıtlamaların gelmesine muhtaçlık var. Bu araştırma sonuçlarına nazaran balıkçılık idaresinin yine planlanmasına muhtaçlık var. Algarna (Zemine su püskürtüp, deniz yerinde yaşayan böceklerin kumdan ayrılarak yerden yükselmesini ve kepçe içinde toplanmasını sağlayan yöntem) taban habitatına verdiği ziyanlar kelam konusu. Yavru balıkların, köpek balıklarının, kalkan üzere balık tiplerinin yakalanması kelam konusu. Kesinlikle av aracında seçiciliğin artırılması gerekiyor” diye konuştu.

DENİZ SALYANGOZLARININ YAŞ VE UZUNLUKLARINDA KÜÇÜLME DE GÖZLEMLENDİ

İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Uğur Uzer ise, “Son vakitte deniz salyangozlarının yaşlarının giderek küçüldüğünü görmekteyiz. Daha küçük uzunluklu ve daha küçük yaştaki bireyleri elde ediyoruz. Bu da bireyler üzerinde çok av baskısı olduğunu göstermektedir” dedi.

Denizlerde mikroplastik ikazında da bulunan Uzer, “83 örnekleme istasyonumuzun yaklaşık 60 istasyonunda çöplere rastlamaktayız. Bu çöplerin birçoklarını plastik gereç içeren çöpler içermektedir. Bu plastikler de deniz tabanında vakitle aşınarak mikroplastiğe dönüşmektedir. Mikroplastiklerin bilhassa son yapılan çalışmalarda, anne sütünde bile çıktığı gözlemlenmiştir. İnsanların bedenlerinde biriktirdiği, akciğerlerinde olduğu belirlenmiştir. Son vakitlerde hastalık sebebi olarak da yapılan çalışmalar mikroplastikleri göstermektedir” tabirlerini kullandı.