‘Borsa itimat artırıcı önlemlerle açılmalı’

EBRU SUNGUR – 6 Şubat’ta gerçekleşen zelzelenin akabinde borsada rutin işleyiş iki gün boyunca devam etmiş, bu müddette dar hacimde sert düşüş yaşanmıştı. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) birtakım aracı kurum yöneticileriyle 7 Şubat’ta bir toplantı yaptığı, bu toplantıda brüt takas uygulanması, Varlık Fonu’nun pay geri alımı yapması, şirketlerin geri alımlarının desteklenmesi hususlarının görüşüldüğü basına yansımıştı. Hakikaten 8 Şubat’ta da süreçler durdurulmuştu.

Piyasa uzmanları, borsada süreçlerin 15 Şubat’ta başlayacağının bildirildiğini hatırlatırken, “Düzenleyici kurumlar bu tarihten evvel itimat artırıcı tedbirleri borsa yatırımcılarına ve kamuoyuna duyurmalı” ikazında bulunuyor. Milliyet’in mevzuyla ilgili sorularını yanıtlayan Piramit Menkul Pahalar İdare Konseyi Üyesi Berra Doğaner, “Depremin akabinde borsada gördüğümüz en değerli sorun, likidite sorunu. Doğal olarak alıcı yani talep çok sonlu iken muhtaçlık, panik ya da kredili hesapların mecburî tasfiyesi nedeniyle satış buyrukları daha fazla oluyor ve sığ piyasada fiyatlar hacimsiz de olsa şiddetle aşağıya geliyor. Ayrıyeten sığ piyasada gerçekleştirilen algoritmik süreçler, başka ismiyle robot süreçler ziyan veriyor” dedi.

Robotlara dikkat!

Algoritmik süreçlerin yatırımcı durumu değil işlemci (trader) durumunda gün içi milisaniyelerle ve öbür yatırımcılardan daha avantajlı olarak süreç yaptığını hatırlatan Doğaner, “Robotlar, yani algoritmik süreçler, düzenleyici otoritenin kararıyla sürat, bilgi erişimi ve başka ögeleriyle olağan devirde olduğundan daha farklı kurallarla çalışmalıdır “ dedi.

Yatırımcıya kredi

Ülkenin fevkalâde bir periyottan geçtiğini, bu ortamda borsadaki süreçlerin de harika tedbirlerle başlatılmasının uygun olacağını lisana getiren Doğaner, “Gerekirse de bu kapalılık durumu uzatılabilir” görüşünü lisana getirdi. Bu durumda da bilhassa sarsıntı bölgesindeki yatırımcıların nakit gereksiniminin oluşabileceğini belirten Berra Doğaner, bu sorunun giderilmesine ait teklifini de şöyle tabir etti:

“Aracı kurumlar hali hazırda yatırımcılara nakit kredi veremiyorlar. Lakin yatırımcının aracı kurum nezdindeki pay senetleri teminat kabul edilerek o yatırımcıya nakdi kredi verebilmesine yönelik bir düzenleme yapılabilir. Aracı kurumlara gerekli kaynağı ise Takasbank sağlayabilir. Ayrıyeten borsanın kapalı kaldığı mühletlere ait aracı kurum kredi faizlerinin daha düşük bir orandan hesaplanması da uygun olur.”

Panik önlenmeli

Berra Doğaner şunları söyledi:

“Bunun yanı sıra açığa satış süreçlerinin tüm paylarda kısıtlanması ya da yasaklanması, virmanlı satış ve ödünç süreçlerinin kısıtlanması, Şirketlerin hisse geri alım programlarının vergisel açıdan teşvik edilmesi, piyasa açılmadan evvel aracı kurumların sarsıntının ülke iktisadı ve borsada süreç gören şirketlere tesirlerinin tahlil edildiği raporlar yayınlayarak panik satışların önüne geçilmesinin sağlanması üzere konuları da değerli görmekteyim.”