2021 yılında toplam teşebbüslerin yüzde 99,7’sini KOBİ’ler oluşturdu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılı Küçük ve Orta Büyüklükteki Teşebbüs İstatistikleri verisini açıkladı. Buna nazaran, sanayi ve hizmet dallarında faaliyet gösteren 3 milyon 568 bin teşebbüs KOBİ sınıfında yer aldı. KOBİ’ler 2021 yılında toplam teşebbüs sayısının yüzde 99,7’sini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın yüzde 71’ini, işçi maliyetinin yüzde 48,3’ünü, cironun yüzde 44’ünü, üretim bedelinin yüzde 37,3’ünü ve faktör maliyetiyle katma bedelin yüzde 35,5’ini oluşturdu.

KOBİ’ler en fazla ticaret dalında faaliyet gösterdi

Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) nazaran 2021 yılında KOBİ’lerin; yüzde 36,5’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri bölümünde faaliyet gösterirken, yüzde 14,9’u ulaştırma ve depolama kesiminde, yüzde 12,3’ü ise imalat sanayi bölümünde faaliyet gösterdi.

KOBİ istihdamı içerisindeki en yüksek oran ticaret kesiminde oldu

2021 yılına ait olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı yüzde 27,4 olurken, işçi maliyeti için bu oran yüzde 24,1, ciroda yüzde 54,5, faktör maliyetiyle katma pahada yüzde 25,1 ve üretim bedelinde ise yüzde 15,8 olarak gerçekleşti.

Orta ölçekli teşebbüslerde çalışan başına katma paha 2021 yılında 173 bin TL olarak gerçekleşti

KOBİ teşebbüsleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma kıymet 15 bin TL iken, 2021 yılında bu kıymet 78 bin TL oldu. KOBİ kümeleri içerisinde 2009 ve 2021 yılları için en yüksek çalışan başına katma bedel sırasıyla 29 bin TL ve 173 bin TL ile orta ölçekli teşebbüslerde gerçekleşirken, tıpkı yıllar için bu pahalar küçük ölçekli teşebbüsler için sırasıyla 19 bin TL ve 86 bin TL, mikro ölçekli teşebbüsler için ise 8 bin TL ve 28 bin TL olarak gerçekleşti.

KOBİ’lerde çalışan başına işçi maliyeti 2021 yılında 40 bin TL olarak gerçekleşti

2009 yılında KOBİ teşebbüsleri için çalışan başına ortalama işçi maliyeti 8 bin TL iken, 2021 yılında bu kıymet 40 bin TL oldu. KOBİ kümeleri içerisinde 2009 ve 2021 yılları için en yüksek çalışan başına işçi maliyeti sırasıyla 15 bin TL ve 68 bin TL ile orta ölçekli teşebbüslerde gerçekleşirken, birebir yıllar için bu pahalar küçük ölçekli teşebbüsler için sırasıyla 11 bin TL ve 49 bin TL, mikro ölçekli teşebbüsler için ise 4 bin TL ve 21 bin TL olarak gerçekleşti.

İmalat sanayindeki 2 bin 771 KOBİ yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. İmalat sanayindeki KOBİ’ler teknoloji seviyelerine nazaran sınıflandırıldığında, yüzde 55,9’u düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, büyük ölçekli teşebbüslerde bu oran yüzde 45,9 oldu.
KOBİ büyüklük kümelerine nazaran incelendiğinde; mikro ölçekli teşebbüslerin yüzde 57’si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 31,2’si orta-düşük teknoloji, yüzde 11,2’si orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,6’sı yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli teşebbüslerde bu oranlar sırasıyla yüzde 51,3, yüzde 30,4, yüzde 17,2 ve yüzde 1 iken orta ölçekli teşebbüslerde yüzde 50,4, yüzde 29,1, yüzde 19 ve yüzde 1,4 oldu.

KOBİ’lerin 2021 yılında doğum oranı yüzde 16,1 oldu

2020 yılında doğan KOBİ teşebbüs sayısının, 2020 yılındaki faal KOBİ teşebbüs sayısına oranı (girişim doğum oranı) yüzde 14,8 ve 2020 yılında doğan KOBİ teşebbüslerindeki istihdamın, 2020 yılındaki etkin KOBİ’lerin toplam istihdamı içerisindeki hissesi yüzde 7,0 iken, 2021 yılında bu oranlar teşebbüs doğum oranında yüzde 16,1’e, istihdam hissesinde ise yüzde 7,7’ye yükselmiştir.

KOBİ’lerin 2021 yılında en yüksek doğum oranı yüzde 17,2 ile mikro ölçekli teşebbüsler olurken bunu sırasıyla yüzde 5 ile küçük ölçekli ve yüzde 3,6 ile orta ölçekli teşebbüsler takip etmiştir. Yeniden doğan teşebbüslerin istihdam içerisindeki oranlarında en yüksek oran yüzde 12,9 ile mikro ölçekli teşebbüsler olurken, bunu yüzde 3,1 ile küçük ölçekli ve yüzde 1,8 ile orta ölçekli teşebbüsler takip etmiştir.

KOBİ’ler toplam ihracatın yüzde 30,4’ünü gerçekleştirdi

2021 yılına ait toplam ihracatın yüzde 30,4’ünü, ithalatın ise yüzde 14,7’si KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildi.
2021 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 2,5 iken, küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 10,7, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 17,2 oldu. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 69,6 olarak gerçekleşti.
KOBİ’lerin ihracatının yüzde 61,3’ü ticaret dalında gerçekleşirken, yüzde 33,2’si ise sanayi dalında gerçekleştirildi.

KOBİ’lerin ithalattaki hissesi yüzde 14,7 oldu

2021 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 0,8, küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 4,4, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 9,5 oldu. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 85,3 olarak gerçekleşti.

KOBİ’lerin ithalatının yüzde 62,4’ü ticaret bölümünde gerçekleşirken, yüzde 31,4’ü ise sanayi kesiminde gerçekleştirildi.
KOBİ’lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat kıymeti 2021 yılında 68 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan paha, 2021 yılında 38 milyar dolara düştü.

KOBİ’lerin toplam ihracatının yüzde 47,3’ü Avrupa ülkelerine yapıldı

KOBİ’ler tarafından 2021 yılında yapılan ihracatın yüzde 47,3’ünü Avrupa ülkelerine, yüzde 33,7’si Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBİ’ler ithalatının yüzde 47,4’ünü Asya ülkelerinden, yüzde 42,6’sını Avrupa ülkelerinden yaptı.

KOBİ’lerin ihracatının yüzde 90,8’ini imalat sanayi eserleri oluşturdu

KOBİ’lerin 2021 yılı ihracatında giysi eşyası bölümünün hissesi yüzde 12,9, öteki yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların hissesi yüzde 10 ve dokumacılık eserlerinin hissesi yüzde 9,1 oldu. KOBİ’lerin 2021 yılı ithalatında ise öne çıkan eserler, yüzde 16,3 ile kimyasallar ve kimyasal eserler, yüzde 15,6 ile diğer yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar yüzde 14,6 ile ana metaller ve yüzde 6,4 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik eserler oldu.

KOBİ’ler Ar-Ge harcamalarının yüzde 27,1’ini gerçekleştirdi

Mali ve mali olmayan şirketlerin 2021 yılına ait toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 15 milyar 458 milyon TL’sini KOBİ’ler gerçekleştirmiştir. Bu harcama mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının yüzde 27,1’ini oluşturmaktadır. Tam Vakit Muadili (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 146 bin 735 kişi Ar-Ge işçisi olarak çalıştı. TZE cinsinden bu işçinin yüzde 43,6’sı KOBİ’lerde istihdam edildi.

KOBİ’lerin 513 patenti tescil edildi

2021 yılında KOBİ’lerin toplam patent müracaat sayısı bin 263 olurken, birebir yıl 513 patent tescil edilmiştir. KOBİ ölçeklerinde ise 454 patent başvurusu ile mikro ölçekli teşebbüsler ve 238 patent tescili ile orta ölçekli teşebbüsler birinci sırada yer aldı.