Yarım trilyonluk güç dayanağı

Önder Yılmaz –  Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 2023 yılında doğal gaz ve elektrik sübvansiyonlarına 530 milyar TL kaynak ayırdıklarını açıkladı. Nebati, TBMM Genel Kurulu’nda bakanlığının bütçesi görüşmelerinde atmosferi esprili kişiliği ile yumuşattı. Muhalefetin tenkitlerine karşılık, “Biz hem birbirimizin lisanından hem birbirimizin gönlünden hem de birbirimizin gözlerinden çok âlâ anlaşıyoruz” tabirlerini kullanan Nebati iktisada ait özetle şu bildirileri verdi:

İSTİHDAMDA TEPE: 2022 birinci 10 ayında istihdam artışı 1 milyon 227 bin kişi olmuştur. Ekim prestijiyle istihdam 31,2 milyon düzeyiyle tarihi zirveyi görmüştür.

CARİ AÇIK: İhracat kasım ayı prestijiyle yıllık 253 milyar doları aşarak cumhuriyet tarihimizin en yüksek düzeyine ulaşmıştır. İthalat ise yüksek güç fiyatları sonucunda yıllık 360 milyar dolara ulaşmıştır. Cari açık, ihracat ve turizmin kıymetli katkısına karşın güç ve altın ithalatına bağlı olarak artmıştır. Ekim prestijiyle cari açık yıllık 43,5 milyar dolar gerçekleşmiştir. Lakin güç ve altın hariç cari süreçler 49 milyar dolarlık bir fazlaya ulaşmış durumdadır. Cari açığın dönemsel ve yapısal nitelikte olup olmadığı çok değerli. Bu sene açık, dönemsel sebeplerden oluşmuştur. Güç fiyatları geçen yılla tıpkı olsaydı cari açık vermiyor olacaktık. Hiçbir sene 3 bin 500 dolara doğal gaz almadık, bu sene hariç.

276 MİLYAR DOLARDAN VAZGEÇTİK: Global olumsuz şartların vatandaşlarımız üzerindeki tesirlerini sonlandırmak hedefiyle gerekli tüm düzenlemeleri yaptık. Bu kapsamda, 2022 yılında 276,8 milyar lira vergi gelirlerinden vatandaşlarımız lehine vazgeçtik.

FAİZ HİSSESİ: 2002’de yüzde 43,2 olan faizin bütçe içindeki hissesini, 2022 yılı başlangıç bütçesinde yüzde 13,7 olarak öngörmüştük. Yıl sonunda bu oranın yüzde 10,5’e gerilemesini bekliyoruz. 2023 yılı bütçe açığının gayrisafi yurt için hasılaya oranının yüzde 3,5 olarak gerçekleşeceğini öngörüyoruz. 2024 yılından itibaren bütçenin faiz dışı fazla vermesini de bekliyoruz.

530 MİLYAR SÜBVANSİYON: Doğal gaz ve elektrik sübvansiyonlarına 2023 yılı bütçesinde öngörülen kaynak 530 milyar TL. Tarıma ayrılan kaynağı 142,9 milyar liraya yükseltiyoruz, 2022 üretim yılı hububat kümesine yönelik mazot ve gübre takviyesini 2023 yılı yerine öne çekerek yıl içerisinde kullandırıyoruz, buradan kaynaklanan finansman yükünü de üstlenmiş durumdayız.

BORÇ STOKU: AB tarifli genel idare borç stokunun gayrisafi yurt içi hasılasına oranını 2002 yılında yüzde 71,5 düzeyinden 2021’de yüzde 41,8’e düşürdük. 2022’de bu oranın 5,1 puan daha azalarak yüzde 36,7 düzeyine gerileyeceğini öngörüyoruz. Türkiye’nin brüt dış borç stoku 444 milyar dolar düzeyinde yatay seyrediyor.