Üretimdeki kayıp süratle toparlanıyor

Hanife BAŞ – Depremin vurduğu vilayetlerde yaralar sarılmaya çalışılırken, iktisadın olağana dönmesi için de gayret sarf ediliyor. Zelzelenin etkilediği 11 vilayet ortasında Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da çok büyük yıkım meydana gelirken, öteki vilayetler nispeten biraz daha olağana dönmeye yakın.

Depremin vurduğu vilayetlerden biri de Diyarbakır. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Lideri Mehmet Kaya, üç ile nazaran daha az etkilendiklerini ve iktisadın ve üretimin kısa müddette olağana döndüğünü söyledi. Kaya, “Depremden bir hafta sonra yaraları sarıp üretime döndük. Sanayi tesislerinde büyük bir sorun yok. Lakin çalışan konusunda biraz problem yaşıyoruz. Zelzelede meskeni yıkılan, hasar gören ya da korkanlar kent dışına gitti. Yüzde 25’lik işgücü kaybı oldu. Bunu bir an evvel telafi etmemiz gerekiyor. Bu çalışanların bir an evvel süreksiz barınma sıkıntısının çözülmesi lazım. Çadır kent ve konteyner kentler kurulabilir. Bunları buradaki endüstrinin iş birliğiyle yapabiliriz. Lakin kanuna nazaran AFAD uyumunda olması gerekiyor. Yalnızca fabrikaları açmak, bölgede yıkılanları onarmak yetmiyor. Barınma muhtaçlığı olan, zelzeleden konutu etkilenmiş işgücünü da kaybediyoruz. Üretimi devam ettirmek için süreksiz barınma meselesini ivedilikle çözmek gerekiyor” dedi.

Depremden etkilenen her ilin muhtaçlığının farklı olduğunu lisana getiren Kaya, “Kahramanmaraş’la bizim muhtaçlığımız tıpkı değil. Kent büsbütün yıkıldı. O nedenle öncelikle devletin, dayanakları merkezden ve herkese birebir uygulamalar yerine biraz kent ve ilçe bazlı yapması gerekiyor. Genel bir takviye yerine mahallî iş birliği ve çalışmalarla dayanak verilmeli” değerlendirmesini yaptı. Kentte üretimin biraz etkilendiğini, ihracat ve üretim sayılarının bir ay önceye nazaran yarı yarıya düştüğünü aktaran Kaya, “Ama süratli toparladık bu ay sonunda etkilenme yüzde 25’lere düşer. Bizim kredi konusunda da talebimiz var. Diyarbakır’daki imalat kesimi olarak krediye çok ulaşamıyoruz. Bize kredi gerekiyor. İhracat ve imalatın gelecek aylarda düzeltilebilmesi için bu adımın atılması gerekiyor. Bu evrede taleplerimiz bunlar” diye konuştu.

Diyarbakır’da hayvancılık, tarım, dokumacılık, hazır giysi, metal, madencilik, mobilya üzere kesimlerin güçlü olduğunu lisana getiren Mehmet Kaya, ihracatlarının yıllık 300 milyon dolara ulaştığını lakin birçok ihracatın değişik vilayetler üzerinden yapıldığı düşünüldüğünde gerçekte bu sayının 1 milyar doları bulduğunu da vurguladı.

Öncelik barınma

Mustafa Fidan, her şeyin birbiriyle irtibatlı olduğunu belirterek, “Birinci önceliğimiz barınma fakat endüstriyi de kalkındırmak gerekiyor. Bölgede insanlara yardımlar bir yere kadar devam edebilir. Endüstriyi ayaklandırmamız, işleri döner hale getirmemiz lazım. Devletin açıkladığı teşviklerin kapsamının geniş olması gerekiyor. Kentimizde dokumacılık, hayvancılık sanayi önde. Genel olarak piyasalar eksiksiz kasvete girdi. Geçen ay on gün çalışamayınca ihracatımız da azaldı. Lakin bu ay büyük oranda telafi edilmesini bekliyoruz” dedi.

Üç vilayetle ağır ticareti var

Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Lideri Mustafa Fidan, kentte bir problem olmadığını üretime döndüklerini lisana getirerek, şu görüşleri lisana getirdi:

“Devlet sarsıntı bölgelerinde uygulamaya konulan iktisat paketlerinde bizi çok fazla hasar gören Adıyaman, Maraş ve Hatay’dan ayırıyor. Fakat şu da unutulmamalı biz ticaretimizin birçoklarını bu üç vilayetle yapıyorduk ve ödeme alamayacağız. Uygulamalarda bütün vilayetleri kapsama almak lazım. Biz bu vilayetlere nazaran çok hasar görmedik fakat bu vilayetlerle ticaretimiz vardı. Kısa çalışma, çeklerin ötelenmesi üzere mevzularda Diyarbakır muaf tutulmaya çalışılıyor. Kentimizde dokuma ağır bir dal. Kumaşları Maraş’tan alıyorduk artık eser tedarik sorunu oluştu. Dokumacılık kesimi sekteye uğradı. Zelzeleden sonra birinci on gün çalışmadık sonra kademeli olarak çalışmaya başladık. Birinci hafta bayağı çalışan işe gelemedi. Meskeni yıkılan, hasar görenler var. Hala daha artçı sarsıntılar oluyor. Çalışanlara da süreksiz barınma sağlamak gerekiyor.”

YARIN: Adanalı endüstriciler zelzelenin yaralarını sarıyor.