Uluabat Gölü’ndeki çekilme uydu imajlarında

Bursa’da bulunan ve 136 kilometrekarelik alanıyla Türkiye’nin en büyük 9’uncu gölü olan Uluabat Gölü, birçok bitki ve hayvana konut sahipliği yapıyor.

Plankton ve taban canlıları, sucul bitkiler, balık ve kuş popülasyonu açısından, Türkiye’nin en güçlü göllerinden olan Uluabat Gölü, 1998’de periyodun Etraf Bakanlığı tarafından memleketler arası değere sahip sulak alan ilan edilerek, Ramsar Kontratı ile müdafaa altına alındı.

Ancak son yıllarda bilhassa Marmara Bölgesi’nde tesirli olan kuraklık nedeniyle, Uluabat Gölü’nde de su çekilmesi yaşanıyor. Ziraî sulama, kuraklık ve iklim krizi nedeniyle gölde su düzeyinin düşmesine bağlı olarak yaşanan çekilme, uydu manzaralarına yansıdı. Balıkçı kayıklarının ve gölde gezinti yapmak isteyen yerli ve yabancı turistleri taşıyan motorların altından geçtiği, göl üzerine şurası köprünün altı, artık araç park alanı olarak kullanılıyor.

‘HARCADIĞIMIZ SUYU YERİNE KOYAMIYORUZ’

Özellikle Marmara Bölgesi’nin, geçen eylül ayından itibaren kurak bir periyot geçirdiğini belirten, Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Efsun Dindar, “Son devirlerde, kışı da ortaladığımız bu periyotlarda, maalesef beklenen yağışlardan daha azı yağdı. Önümüzde mart ayı var ancak tekrar de beklentilerimizi karşılayacak seviyede bir yağış düşecekmiş üzere gözükmüyor. Durum bu türlü olunca da bizim sulak alanlarımız, ırmaklarımız, göllerimiz, bilhassa muhafaza altında olan Gölyazı üzere, Uluabat Gölü üzere kaynaklarımız, su çekilmeleriyle karşı karşıya kalıyor. Zira yağışlar gelmiyor lakin bir taraftan da gölden su çekilmesi kelam konusu olabiliyor. Ziraî sulamanın hala devam etmesi yahut kaçak çekimler üzere sebeplerden ötürü, su kütle istikrarı bozuluyor. Aslında bir nevi, harcadığımızı yerine koyabilirsek, oradaki devamlılığı sağlayabiliriz ancak biz harcadığımızı yerine koyamıyoruz. Yerine koyamadığımız üzere bir taraftan da çevresel kirliliğin baskısı altında, su kalitesinin de süratle bozulmaya devam ettiğini de görmüş oluyoruz” dedi.

‘BİYOÇEŞİTLİLİK YOK OLMA TEHLİKESİYLE KARŞILAŞIYOR’

Göldeki su çekilmesinin artması halinde, biyoçeşitliliğin azalması, hatta yok olma tehlikesine karşı telaşlı olduklarını belirten Doç. Dr. Efsun Dindar, şöyle konuştu:

“Biyoçeşitlilik manasında da Uluabat Gölü özel bir bölge. Ramsar Mukavelesi ile de milletlerarası ehemmiyete haiz bir sulak alan. Burada su olmazsa, canlılık da olmaz. Uluabat Gölü’nün biz bilimsel manadaki verimliliğine, sığlığına da baktığımızda, maalesef çok süratli su kalitesinin bozulma potansiyeli olduğunu görüyoruz. Etrafındaki endüstrileşme, ziraî faaliyetler, gübre kullanımının yanlış olması, gölden su çekimlerinin endüstriyel ya da ziraî olarak olması durumunda, maalesef oradaki canlılık, ekolojik istikrar bozuluyor ve göldeki biyoçeşitlilik de yok olma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor. Bu da sulak alanlarımızı kaybetmemiz demek. Su kaynaklarımızı kaybetmemiz demek, ileriki günlerde, su kıtlığıyla karşı karşıya kalmamızı gösteriyor. Şu anda da mevcutta da barajlarımızdaki su düzeyleri de çok kritik düzeyde. Su tasarrufu konusunda da önemli ihtarlarda bulunuyorlar. Gerekli tedbirleri almazsak ve mevcuttaki su tüketimimizi azaltacak bir aksiyon planında bulunmazsak, önümüzdeki günlerde su kesintileriyle, susuzlukla baş edeceğiz. Gerek bitki, gerek hayvan, gerek gözle göremediğimiz canlıların oluşturduğu ekolojiyi maalesef kaybetmiş olacağız. Oranın bu halde susuzlukla bahtına terk edilmemiş olması gerekiyor.”

‘DENGENİN BOZULDUĞUNU ANLIYORUZ’

Sudaki istikrara dikkat çeken Doç. Dr. Dindar, “Bilimsel çalışmalarda yıllık olarak uydu manzaralarına baktığımızda, her yıl istikrarın bozulduğunu görüyoruz. Zira yazlarımız her yıl daha sıcak olmaya başlıyor. Önümüzdeki yaz da beklenene nazaran epey sıcak olacağı istikametinde. Bir taraftan aldığınız suyu geri koyamıyorsunuz, bir taraftan sıcaklıklarla birlikte buharlaşma da süratli halde oluyor. Buharlaşmayla da süratli bir formda su, ortamı terk ediyor. Gerekli tedbirler alınmazsa, su bütçeleri manalı aksiyonlara dönüşmezse, ileride orayı da kuraklık ve maalesef Nilüfer Barajı’nda gördüğümüz imajlara yanlışsız giden bir seyir içerisinde görmemiz mümkün olabilir. Bu hiç istemediğimiz bir durumdur” diye konuştu.

Doç. Dr. Efsun Dindar, Uluabat Gölü’ndeki çekilmenin ana sebeplerini ise şöyle sıraladı:

“Başlıca hususları sıralayacak olursak, yaz sıcaklarının iklim kriziyle artması sonucu, daha sıcak havalara maruz kalıyoruz ve göldeki buharlaşma artıyor. Bir taraftan ziraî ve endüstriyel kullanım için gölden su çekilmesi durumu kelam konusu olabiliyor. Bir taraftan yağması gereken yağışlar yağmıyor. Yalnızca yağmur olarak değil, kar yağışları da bizim için çok kıymetli. Münasebetiyle biz harcadığımızı yerine koyamıyoruz ve koyamadığımız için de burada gittikçe kuraklık ve su çekilmesiyle karşı karşıya kalıyoruz.”