Serhan Acar yazdı: Formula 1 daha da büyüyor

Geçen sene Max Verstappen ve Red Bull Racing’in rahat şampiyonluklarına sahne olan Formula 1 Dünya Şampiyonası’nın, 23 yarışlık tarihin en uzun dönemi geçen hafta Bahreyn’de başladı. Sekiz buçuk ay sürecek şampiyonanın yeni dönemine birlikte göz atıyoruz.

Bildiğiniz üzere 2022’de arabaların tasarımı ve çalışma prensipleri açısından yeni bir çağ başlamış, sporun tarihinde görülen en esaslı değişimlerden birisi yaşanmıştı. Geçen yılki ‘yer tesiri ile çalışan’ arabalara dair temel prensip, en azından 2026 dönemine kadar uygulamada kalacak üzere gözüküyor. Bu çerçevede Memleketler arası Araba Federasyonu FIA tarafından, bu sene için büyük bir kural değişikliği yapılmadı. Yeni kurallar sayesinde birbirini daha yakından takip edebilen ve daha kolay geçebilen arabalar, rekabetin artmasını sağladı.

Geçen sene arabaların performansı ve şoförlerin konforunu etkileyen ‘zıplama’ problemini azaltabilmek için, arabaların taban kısmının kenar kısımları yükseltildi. Olağanda arabaların bu değişim nedeniyle yavaşlaması beklenirken, Bahreyn’de yapılan testlerde, ekiplerin ‘geçen yılki hızlarına’ şimdiden ulaştıkları görüldü. Öte yandan epeyce ağır olan arabaların önden kaymasına dair ana eğilimi biraz azaltabilmek için, lastik tedarikçisi Pirelli, ön lastiklerin üretim yapısı ve yol tutuş karakteristiğini kuvvetlendirdi. 

Yoğun takvim…

Aslında 2023 dönemi, Çin ve Katar’ın geri dönmesinin yanı sıra, Las Vegas’ta yapılacak yeni yarışla bir arada 24 yarışlık bir takvime sahne olacaktı. Lakin covid telaşları nedeniyle Çin’deki yarış, bir defa daha takvimden çıkartıldı. Çin, en son 2019’da Formula 1’e konut sahipliği yapabilmiş vaziyette. Böylelikle olağan yarış sayısı 23’e inerken, bu yarışların altı adedinde son iki yıldır Cumartesi günleri uygulanan sprint (normal yarışın 1/3’ü kadar kısa) yarış da yapılacak. Münasebetiyle grupların kat edeceği yarış arası, toplamda 25 GP kadar olacak. Sene sonuna yanlışsız, bir Cumartesi gecesi düzenlenecek olan Las Vegas GP’si ile Amerika’da bu sene üç yarış düzenlenmiş olacak. 

Bahreyn’de başlayan dönemde, altı kere birbirini takip eden haftalarda iki yarış; iki kere ise üst üste üç hafta sonunda üç yarış düzenlenecek. Hasebiyle kadrolar ve şoförler dışında, aslında şampiyonayı yakından takip eden F1 tutkunlarını da ağır bir takvim bekliyor. Özetle geçtiğimiz sene yaklaşık 2.5 milyarlık bir gelir elde eden Formula 1 Dünya Şampiyonası, genişlemeye ve büyümeye devam ediyor.

Tsunoda koltuğunu kaybedebilir

Red Bull’un ikinci grubu AphaTauri, 2022’de son üç yılın en makus performansıyla dokuzuncu sırada kalmıştı. Ana gruba şoför yetiştirme misyonunu son yıllara yerine getiremeyen AlphaTauri’nin satılabileceği yahut grubun merkezini İtalya’dan İngiltere’ye taşınabileceğine dair söylentiler çıkarken, kadro kış testlerinde an fazla tipi atan takım oldu. Alt sıralardan kurtulmaya çalışacak AlphaTauri’de, Japon Yuki Tsunoda bu sene âlâ bir performans ortaya koyamazsa, koltuğunu kaybedebilir. Kadronun öbür arabasını ise daha evvel Formula 2 ve Formula E şampiyonluklar da kazanmış olan Nick de Vyris kullanıyor. 

Williams yapılanma sürecinde

F1’in efsanevi kadrosu Williams, son üç senede ikinci kere tekrar yapılanma sürecini başlatmış durumda. Mercedes’in eski strateji şefi James Vowles, Williams’a grup işvereni olarak katılırken, İngiliz kadrosunun an itibariyle araba gelişiminden sorumlu teknik yöneticisi ve aerodinami şefi bulunmuyor.

Tayland asıllı Alex Albon’un yanında yarışan kişi ise, Amerikalı çaylak Logan Sargeant. 21 yaşındaki şoför, 2007’den bu yana F1’de tam dönem yarışacak birinci Amerikalı şoför olurken, Bahreyn’de pek âlâ bir iş çıkarttı. Testlerde sonlarda yer alan Wiliams, Bahreyn’de Alex Albon ile puan almayı başardı. Bu sene bir yandan yeni bir yatırım bütçesi ile tekrar yapılanma süreci başlarken, bir yandan da orta sıraların alt kısmında yarışabilmek için uğraş sarf edilecek.

En kıymetli sürpriz Aston Martin

Kış testlerinin en büyük sürprizi ise Aston Martin oldu. Emekliye ayrılan dört defa dünya şampiyonu Sebastian Vettel’in yerini, 41 yaşındaki deneyimli isim Fernando Alonso ile dolduran İngiliz ekibinin yeşil arabası, hem testlerde hem de Bahreyn’deki birinci yarışta Mercedes ve Ferrari ile karşılaştırılabilecek derecelere imza attı.

Geçen seneyi yedinci sırada bitiren grubun hızlanan arabası ve ikili şampiyon Alonso’nun motivasyonunun birleşmesiyle, Bahreyn’de podyuma çıkan Aston Martin’in, Red Bull’un gerisindeki kümede yer alacağını söyleyebiliriz. Alonso’nun yine podyuma dönmesi, vakit zaman galibiyet uğraşı içine girmesi, sahiden fevkalade bir kıssa olmaz mı? Takımın öteki şoförü Lance Stroll, geçirdiği bir bisiklet kazası nedeniyle sağ bileğini kırdığı için, testlere katılamasa da birinci yarışı altıncı sırada noktaladı.

McLaren S.O.S. veriyor

Son üç senede sırasıyla gruplarda üçüncü, dördüncü ve beşinci olan F1’in efsanevi grubu McLaren, testlerin en berbat kadroları ortasındaydı. Geliştirme maksatlarını yakalayamayan İngiliz ekibinin, 2023’te durumu ne kadar toparlayabileceği merak konusu. Kadroda beşinci dönemine başlayan Lando Norris, grup içi liderlik rollün üstlenirken; 2021’in Formula 2 şampiyonu Oscar Piastri, Grand Prix mesleğine yeni başladı.

Piastri’yi yarıştırabilmek için, 2022’de Alpine ve McLaren, mahkemeye taşınan bir sürtüşme yaşamışlardı. Bahreyn’de iki McLaren arabası de teknik sıkıntılarla boğuştu ve ekip puan alamadı.

F1’in en minik operasyonunu yürüten Haas, ekibin kısa tarihinin en âlâ kış periyodunu geçirdi. Yeni isim sponsoru ile birinci kez bütçe limitine varacak kadar parası olan Haas’ın arabalarını deneyimli ikili Kevin Magnussen ile Nico Hulkenberg kullanıyor. Üç sene sonra Formula 1’e geri dönen 36 yaşındaki Hulkenberg, gruba çabuk ahenk sağladı. Fakat Haas’ın olağan kurallarda altıncılıktan öteye gitmesi sıkıntı gözüküyor.

Orta sıralarda rekabet çetin geçecek

Geçtiğimiz yılın dördüncüsü Alpine (Renault), kış testlerini en sessiz sedasız ekiplerinden birisiydi. Tek tıp performansını sergilemekten kaçınan Fransız grubu, tam bir kapalı kutu olsa da sahneye çıktıklarında beşinciliği zorlamaları bekleniyor. 

Esteban Ocon’un yanına gelen Pierre Gasly ile, Formula 1’de tam 41 sene sonra, bir Fransız grubunda birbirine karşı yarışan iki Fransız sürücüyü izleyeceğiz. Karting günlerinden bu yana birbirine rakip olan ve meslek eğrilerinde birbirine çok misal bir nokta bulunan bu iki şoförün kadro içi gayreti, heyecanla bekleniyor. 2022’ye çok süratli başlayan fakat devamını birebir biçimde getiremeyen Alfa Romeo da orta sıralarda rekabet içinde yer alabilmeyi umuyor.

Takımın makul bir performans gösteren arabasını geçen sene olduğu üzere Valtteri Bottas ve Guanyu Zhou kullanıyor. Bottas Bahreyn’de birinci ona girmeyi başardı. Bu ortada aslında Sauber takımı tarafından yarıştırılan Alfa Romeo, sene sonunda F1’den çekilecek. Fakat kadrosu satın alan Audi, 2026’ya kadar bir tekrar yapılanma ve büyüme sürecini götürerek, F1’e fabrika grubu biçiminde girmeye hazırlanıyor.

Red Bull zirvede…

2022 takvimini  Katar’daki Dünya Kupası’na nazaran düzenleyen F1 idaresi, bu dönemi Mart’ın birinci haftasında başlatma kararı alınca, gruplar yalnızca üç günlük bir test yapabildi. Bahreyn’de yapılan testlerin akabinde, son iki yılın şampiyonu Max Verstappen, döneme favori olarak başladı. Geçen sene 22 yarışın 17’sini kazanarak kendi rekorunu kıran Red Bull Racing, 2023 için mevcut arabasını daha da geliştirmiş üzere duruyor. Sergio Perez’in amacı, Max Verstappen’i zorlayabilmek. Öte yandan Red Bull Racing, kış devrinde, 2026’da başlayacak yeni motor devri öncesinde, Amerikan devi Ford ile anlaştığını duyurarak büyük bir sükse yaptı.

Red Bull’un bütçe limitini aştığı için geçen sene aldığı ‘geliştirme çalışmalarının %10 oranında sınırlanması’ cezası ise son şampiyonu sene boyunca zorlayabilir. Bahreyn’deki birinci yarışta Verstappen ve Perez’in çok rahat biçimde birinci iki sırayı alması, açıkçası hem rakiplerini korkuttu hem de şampiyonanın bir dominasyona dönüşebileceğine dair kaygıları doğurdu.

Geçen seneye çok süratli giren, lakin sonra dayanıklılık meseleleri, strateji yanlışları ve pilotaj yanılgılarıyla dönem ortasında yarıştan kopan Ferrari’deki en büyük yenilik, ekibin yeni işvereni Frederic Vasseur. Altı yıllık Sauber/Alfa Romeo macerasından sonra Fransız yönetici, 28 yıldır Ferrari’de olan Mattia Binotto’dan Formula 1’deki en sıkıntı koltuğu devraldı. Ferrari, yanılgılardan arındırılmış bir dönemle Red Bull ile şampiyonluk gayreti vermek istiyor. Kırmızılar için şampiyonluktan öteki maksat yok. Ancak Bahreyn’de Leclerc, güç ünitesi problemiyle yolda kalırken, Sainz yarışı dördüncü sırada noktaladı. Charles Leclerc ile Carlos Sainz’den hangisinin daha öne çıkabileceği ise merak konusu. Turbo hibrid çağında üst üste sekiz markalar şampiyonluğu aldıktan sonra, 2022’de büyük hayal kırıklığı yaşayan Mercedes, arabasındaki zıplama sıkıntısını çözmüş üzere gözükse de döneme ana rakipleri Red Bull ve Ferrari’nin gerisinde başladı. Hatta Bahreyn’de kendi motor müşterisi olan Aston Martin’e de geçilen Alman grubu, arabasının konseptini sorgulamaya başlamış vaziyette. Deneyimli şampiyon Lewis Hamilton ile genç ekip arkadaşı George Russell’ın kadro içi gayreti de heyecanla takip edilecek.