Merkez Bankası fiyat gelişmeleri raporunu yayımladı

TCMB, Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporunu paylaştı. Raporda enflasyondaki artışa en bariz katkının temel mal ve hizmet kümelerinden geldiği bildirildi.

Rapora nazaran tüketici fiyatları ağustos ayında yüzde 1,46 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,61 puan yükselişle yüzde 80,21 olarak gerçekleşti. Bu devirde tüketici yıllık enflasyonu güç ve besin kümelerinde gerilerken, başka kümelerde yükseldi.

Enflasyondaki artışa en besbelli katkı temel mal ve hizmet kümelerinden geldi. Temel mal kümesinde yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükseliş kaydetti. Bu periyotta hizmet kümesinde yıllık enflasyon ulaştırmada gerilerken, öteki hizmetler ve kirada daha bariz olmak üzere başka alt kümelerde arttı. Besin kümesinde yıllık enflasyon işlenmemiş besinde taze meyve ve zerzevat fiyatları öncülüğünde düşüş kaydederken, işlenmiş besinde yükselmeye devam etti.

Enerji enflasyonu memleketler arası ham petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak gerileyen akaryakıt fiyatlarıyla düşüş gösterdi. Memleketler arası emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak üretici fiyatlarında aylık enflasyon evvelki aylara kıyasla yavaşlarken, yıllık enflasyon bir ölçü geriledi. Bu görünüm altında mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle B ve C göstergelerinin aylık değişimleri yüksek düzeylerini korurken, yıllık enflasyonlarındaki artış devam etti.

Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 1,46 oranında arttı ve yıllık enflasyon 0,61 puan yükselerek yüzde 80,21 oldu. Bu periyotta B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 4,07 ve 4,39 puan artarak yüzde 72,53 ve 66,08 olarak gerçekleşti. Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde bir evvelki aya nazaran temel mal, hizmet ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 1,41, 0,86 ve 0,05 puan artarken, güç ve besin kümelerinin katkısı 1,02 ve 0,69 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde aylık artış evvelki aya kıyasla C endeksinde bir ölçü yavaşlarken B endeksinde yatay seyretti. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan alt kümelerden temel mallar ve işlenmiş besinde bir ölçü azalırken, hizmette hudutlu bir artış kaydetti. Hizmet fiyatları ağustos ayında yüzde 3,16 oranında artarken, küme yıllık enflasyonu 2,85 puan yükselişle yüzde 54,30 oldu.

Bu devirde yıllık enflasyon akaryakıt fiyat görünümüne de bağlı olarak ulaştırma kümesinde bir ölçü gerilerken, öteki hizmetler ve kirada daha bariz olmak üzere öbür alt kümelerde artış kaydetti.

Diğer hizmetler alt kümesinde fiyatlar yüzde 3,96 oranında yükselirken, yıllık enflasyon yüzde 49,74 oldu. Bu alt kümede fiyat artışları genele yayılırken, üniversite harcındaki yükselişe bağlı olarak eğitimin yanı sıra sıhhat, eğlence-kültür ve sigorta hizmetleri öne çıkan alt kalemler oldu. Kira kümesinde aylık artış yüzde 4,40 ile yüksek seyrederken, mevsimsellikten arındırmış datalar evvelki aylara kıyasla hızlanmaya işaret etti.

Lokanta-otel kümesi fiyatlarının gerek yemek gerekse de konaklama hizmetlerine bağlı olarak yüzde 3,31 oranında yükselmesiyle alt kümenin yıllık enflasyonu yüzde 80,95 düzeyine ulaştı. Ulaştırma hizmetlerinde kent içi yolcu nakliyeciliği, hava yolu ile yolcu nakliyatı ve kargo fiyatlarındaki artışların kara yoluyla kentler ortası yolcu taşımacılığındaki düşüş ile dengelenmesi sonucunda bu periyotta fiyatlar nispeten yatay seyretmiş ve küme yıllık enflasyonu 0,42 puan gerileme kaydetti. Temel mal kümesinde ağustos ayında yıllık enflasyon 5,98 puan artışla yüzde 76,91 olarak gerçekleşti. Bu devirde yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükseldi.

Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) ağustos ayında yüzde 2,65 oranında artarken, bu gelişmede araba ve beyaz eşya kalemleri öne çıktı. Böylece bu alt kümede yıllık enflasyon yüzde 91,79 düzeyine ulaştı. Giysi ve ayakkabı kümesinde fiyatlar, bir evvelki ayda da olduğu üzere mevsim normallerinin bilakis artış kaydederken (yüzde 1,21), yıllık enflasyon 5,93 puan yükselişle yüzde 37,38 oldu.

Diğer temel mallarda ise fiyat artışları küme geneline yayılmakla birlikte mesken ile ilgili paklık gereçleri, ilaç ve şahsî bakım eserleri dikkat çekmiş, küme aylık enflasyonu yüzde 4,64 olarak gerçekleşti. Güç fiyatları ağustos ayında yüzde 2,68 oranında gerilerken, küme yıllık enflasyonu 7,54 puanlık düşüşle yüzde 121,73 düzeyinde gerçekleşti. Bu gelişmede memleketler arası ham petrol fiyatlarındaki geri çekilmeyi takiben akaryakıt fiyatlarında gözlenen düşüşün tesiri hissedildi.

Akaryakıt fiyatları temmuz ayındaki gerilemenin akabinde bu devirde yüzde 7,79 oranında düşüş göstermiştir. Öbür yandan şebeke suyu ve kömür, odun üzere katı yakıt fiyatlarındaki artış eğilimi devam etti. Besin ve alkolsüz içecek fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,85 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 4,40 puan azalarak yüzde 90,25 oldu.

Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 11,49 puan düşüşle yüzde 79,51’e gerilerken, işlenmiş besinde 2,36 puan artışla yüzde 100,38 düzeyine yükseldi.

İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış bilgiler bu periyotta taze meyve-sebze fiyatlarında gerilemeye işaret etti. Başka işlenmemiş besin kaleminde yumurta ve pirinç fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, beyaz et fiyatlarındaki azalış sürdü. İşlenmiş besin fiyatlarında görülen yüzde 3,41 oranındaki artışta ise ekmek-tahıllar, şeker ve ilişkili eserler, konserve zerzevat eserleri ile alkolsüz içecekler öne çıkan kalemler oldu.

Yurt içi üretici fiyatları ağustos ayında yüzde 2,41 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,86 puan düşüşle yüzde 143,75 oldu.

Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde yıllık enflasyon güç kümesinde gerilerken, öbür alt kümelerde yükseldi. Alt kümeler geneline yayılan fiyat artışları Ağustos ayında da devam ederken, tütün eserleri, başka madencilik ve taşocakçılığı eserleri, temel eczacılık ile kağıt ve kağıt eserlerindeki fiyat artışları dikkat çekti. Öbür taraftan memleketler arası emtia fiyatlarındaki gerilemenin tesiriyle rafine edilmiş petrol eserleri ve ana metal alt kümelerindeki fiyat düşüşleri sürdü.