Kuş ve balık uzmanı veteriner bulmak neredeyse imkansız! İşte sebebi

Evlerimizde beslediğimiz sempatik dostlarımız bir mühlet sonra ailenin üyesi oluyor. Hal bu türlü olunca sıhhatleri da meskendeki rastgele birininki kadar kıymetli hale geliyor. Ancak kedi ve köpek sıhhatinden anlayan, uzmanlaşmış veteriner doktor bulmak kolay olsa da, meskende beslenilen kuş ve balıklar için durum tıpkı değil. Türkiye’de kuş ve balık tipleri için neden bu alanda uzmanlaşmış veteriner tabip bulunamıyor? Kuş ve balık besleyenlerin dikkat etmesi gereken noktalar neler? İzmir’deki veteriner kliniğinde yalnızca kuşlara hizmet veren Kuş Veterineri Burak Uçar ve ‘Balık Hekimliği’ kitabının editörü Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Seçkin Yarasan‘a sorduk. 

‘EKONOMİK TELAŞLAR ETKİLİ’

Evinde balık ve kuş besleyen pek çok kişi evcil hayvanları hastalandığında ona ne olduğunu anlatacak, güzelleştirecek uzman bulmakta epeyce zorlanıyor. Prof. Dr. Seçkin Yarasan, çalışma alanı olarak ekonomik karşılığının olmasının pet alanında daha fazla hizmet sunulmasına sebep olduğunu söyledi. Kuş Veterineri Burak Uçar da bu mevzuda Seçkin Yarasan ile hemfikir. İnsanların kuş ve balık hekimliklerine uzak kalmasının sebebinin ekonomik dertler olduğunu belirten Uçar, kuşlara yapılan bir operasyon 3-5 bin TL civarında tutarken, kedi ve köpeklerdeki misal operasyonların 20-25 bin TL’ye kadar yükselebildiğini söyledi. Uçar, “Bu alanda çalışan veteriner tabiplerin bilhassa maddi manada ve operasyonel manada daha rahat olması bu alanı daha çok tercih edilebilir kılıyor” tabirlerini kullandı.

Veteriner Doktor Burak Uçar’ın öğrencilik yıllarından beri hayalini kurduğu kliniğine Türkiye’nin dört bir yanından beşerler kuşlarını tedavi ettirmek için getiriyor.

‘GÜNEŞ GÖRMEZSE İÇTEN İÇE YIPRANIR’

Kuşların genel olarak bakım ve beslenme yetersizliğinden ötürü sorun yaşadığını söyleyen Veteriner Burak Uçar, kuş bakan birçok kişinin onu neyle besleyeceğini bilmediğini vurguladı. Birçok kuş sahibinin kuşlarını güneşlendirmesi gerektiğini bile bilmediğinin altını çizen Uçar, “Güneş görmek kuşlar için bir mecburilik. Güneş görmeyen meskene tabip girer. Siz bir kuşa güneş göstermezseniz o kuş bilin ki içten içe yıpranıyor demektir” dedi. Taze besin çeşitliliğinin de kuşlar için kıymetli olduğunu vurgulayan Uçar, “Günlük olarak altının temizlenmesi, haftalık en az bir sefer dezenfektanla kafesin dezenfekte edilmesi üzere birçok bakım dönemleri var” diye konuştu. Bedenleri dayanıksız olduğu için kuşların daha çabuk hastalandığı ve hayatlarını kaybettiği savlarına ise Burak Uçar şu halde karşılık verdi:

‘ŞAMPUAN VE SİRKE KULLANMAYIN’

Özellikle kuş beslenmesinde sirke kullanımının çok yanlış olduğunu belirten Uçar, “Sirkenin kuşun üzerine sprey yoluyla sıkılabileceğini söyleyenler var, bunların hepsi yanlış. Deriye sıkılanlar deride tahribat oluşturur, içirilirse kursak içerisinde tahribata sebep olup mantar riskini artırabilir” dedi. Kuşların şampuanla yıkanmasının da büsbütün yanlış olduğunu söyleyen Uçar, kuşların kendilerini yalayarak temizlediğini ve tüylerde kalan şampuan kalıntılarının kuşları zehirlediğini belirtti. Boyalı kafeslerin kuşlar için hayli tehlikeli olduğunu vurgulayan Uçar, “Genelde beslenme ve güneşlenmeyle ilgili zahmetlerle karşılaşıyoruz. Bir insan tıpkı besini daima tüketirse hastalanacağı üzere bir kuş için de tıpkı şey geçerli. Güneşlenmek de o denli. Bu kadar sık hastalıklarla müsabakalarının en büyük sebebi bizim büsbütün bakımdan yana hiçbir şey bilmememiz” yorumunu yaptı.

‘KÖTÜ NAKİL VE YANLIŞ STOKLAMA VEFAT SEBEBİ’

Prof. Dr. Nadir Yarsan da akvaryum balıkçılığıyla ilgilenenlere tavsiyelerde bulundu. Teknik bilgilere sahip olmanın sağlıklı akvaryum yetiştiriciliği için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Yarsan, berbat nakil ve stoklama şartlarına maruz bırakıldıkları için bilhassa ithal balıklarda vefat oranlarının epey yüksek olduğunu belirtti.

“Akvaryumculardan balık alırken genel imajına, rengine, yem almasına, hareket ve davranışlarına bilhassa dikkat edilmeli” diyen Yarsan, akvaryumda beslenen balıklarda dikkat edilmesi gerekenleri şu biçimde sıraladı:

‘AKVARYUMUN BOYUTU ÖNEMLİ’

Akvaryum için seçilecek balıkların birbiriyle uyumlu olmasının çok kıymetli olduğunu söyleyen Yarsan, “Burada ahenkten kelam ederken estetikten çok yaşamsal manada ahenkten bahsediyoruz. Saldırgan-çekingen bağlantıları, balık seçiminde çok değerli bir yeri oluşturur. Şayet akvaryumunuz balık sayısına nazaran küçükse balıklar bilhassa üreme devirlerinde doğuşçu hale gelebilir ve birbirlerine ziyan verebilirler. Münasebetiyle geniş akvaryum seçmek balıkların sıhhati için önemli” ayrıntısını paylaştı.

“Akvaryumun tabanındaki su en geç iki haftada bir çekilerek yerine pak su eklenmeli. Suyun büsbütün ayda bir değiştirilmesi ideal” diyen Seçkin Yarsan, akvaryum balıklarının yanlışsız ve planlı beslenmesinin onların sıhhatle ömürlerini devam ettirmelerinin anahtarı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Yarsan, “Balıklar günde iki kere yem yemeli. Balıkların etçil ya da otçul olup olmadıklarına nazaran beslenmeleri hayati kıymet taşır. Örneğin etçil bir balığa canlı yem verilmezse, bu balık tek istikametli beslendiği ve protein gereksinimi giderilmediği için sıhhati önemli tehlikeye girecektir. Yemler kaliteli olmalı ve tipe özel yemler verilmeli” sözlerini kullandı. Balıklarda görülen sıhhat sorunlarının ise genelde su kalitesi ve öteki yetiştiricilik meseleleriyle ilgili olduğunun altını çizdi.