Eski hakemler Fenerbahçe – Kasımpaşa maçını kıymetlendirdi: Golün iptali hakikat olurdu

Süper Lig’in 21. haftasında Fenerbahçe alanında karşılaştığı Kasımpaşa’yı 5-1 mağlup etti. Çabanın akabinde yayıncı kuruluş BeIN Sports’ta Trio takımı, Volkan Bayarslan’ın kararlarını ve maçın tartışılan durumlarını kıymetlendirdi.

İşte Lale Orta’nın ayrıldığı Deniz Çoban ve Bülent Yıldırım’ın yorumlarıyla masaya yatırılan Fenerbahçe – Kasımpaşa maçının tartışmalı pozisyonları…

TIRPAN’IN CEZA ALANI İÇERİSİNDEKİ MÜDAHALESİNDE PENALTI VAR MI?

Deniz Çoban: Ben daima tıpkı cümleleri kuruyorum ve yeniden birebir şeyi söyleyeceğim. Aday Hakem Kursu’nda ‘Penaltı nasıl olmaz?’ için örnek olur bu. Oyuncu olabildiğince kolunu bedenine kapatmış, sırtına dönüyor. Olasıdır ki ihlal olan bölgeye de çarpmıyor top. Penaltı nasıl olmaza bir örnek bu.

Bülent Yıldırım: Topun cezalandırılmayacak bölgeye, omuz başına çarptığını görüyoruz. Münasebetiyle burada rastgele bir sorun görünmüyor. En başından oynatırsak bir de avantaj uygulaması var. Onunla ilgili müşahedenin ne?

Deniz Çoban: Hakikat yapmış. Oyuna hoşluk katan bir uygulamadır avantaj. Hakemin kalitesini ortaya çıkartır.

KASIMPAŞA’NIN GOLÜ ÖNCESİ TAÇ ATIŞI

Deniz Çoban: Top, üçüncü koyu renkli alanın ortasından çıktı. Burada iki şey tartışılıyor. Bir, yerinden atıldı mı atılmadı mı? İki, atarken ayağını kaldırdı mı kaldırmadı mı? Tacı attığı ana bakıyoruz ki ayağının ucu, muhtemelen yere dokunuyor. Görmüyorum, ispatlayamam. Sağ ayağının çizgiye basıyor olması düşünce değil. Çizgiye basabilir. Ayağının bir kısmıyla çizgiye basması kafidir. Sol ayağının yerde olduğunu düşünüyorum. Tacın atılış biçiminde bence bir zahmet yok. Tacı atarken oyuncunun durduğu yere de bakalım. Koyu renkli alanın ortasından çıkmıştı, açık renkli alanın ortasından atıyor.Sizin tabirinize nazaran burası 6 metre ileride. Artık hakem, o 6 metrenin hesabını yapıp durdur, gel geri yerinden atan falan çok da bu türlü oyunun beklediği bir şey de değil aslında. Kurala nazaran gerçek mu? Hayır, 6 metre ileriden atmış. Atış formu itibariyle sorun yok, yeri itibariyle 6 metre ileriden kullanılmış. Bu durum beyazlı kadroya bir avantaj sağlamış mı? Sağlamış. Sonucunda de gitmiş gol olmuş. Hakem, kaleye yakın bir uzaklık ve bunun gole gidebileceğini hissedip düdük çalarak ‘Gel şuradan at’ formunda gösterebilseydi çok daha güzel olurdu. Lakin burada da, ‘Ya kardeşim nasıl da hesap edemezsin? Gitmiş de 6 metre ileriden atmış’ diyemiyorum zira futbol oyununda birçok taç atışı bu halde yapılıyor.

Bülent Yıldırım: Bunun da bir standardı yok. ‘Şu kadar metrenin üzeri ihlal, bu kadar metrenin altı değil’ diye bir kural da yok. ‘Çıktığı yerden taç atışı yaptır’ diye kural kitabı yazıyor. Çabucak yakınında futbolun beklentisi mantığıyla 1 metre, duruma nazaran bazen 1.5 metre çok fahiş değilse zati karışılmıyor. Futbol zati suratın kesilmemesini bekliyor. Her taç atışına müdahale ettiğinizde oyunu soğutan, oyunu durduran bir hakem var oluyor. Lakin doğrusu şu bence de; bu taç atışında form olarak değil lakin topun çıktığı yerin daha ilerisinde ve avantaj sağlanan halde taç atışı kullanıldığı için proaktif davranamadıysanız düdük ile rakip lehine verilmesi gerekirdi.

FENERBAHÇE’YE VERİLEN PENALTI

Deniz Çoban: Her şey esasen gözüküyor. İhlalde bir kuşku yok. Savunma oyuncusu topa atılım yapacakken atak oyuncusu çok hoş bir atılım yapıyor ve yanıltıyor rakibini. O denli olunca ayak, boşta kalıyor ve dikkatsiz davranıp oyuncuyu düşürüyor. Yalnızca faulü tespit etmek kâfi mi? Top, Enner Valencia’nın denetiminde. Geçtikten sonra da top hâlâ denetiminde. Düşmeyecek olsa da topla devam edecek. Top, düştükten çok sonra kaleciye gidiyor. Denetiminden uzaklaşmayacak ve geçtiği anda bence vurup gol yapacak. Bu çok net bir bariz gol bahtı ama beyazlı oyuncu aslında topla oynama arasında, topla oynama niyetinde. Atılımını topla oynamak üzerine yapıyor fakat çalımı yediğinde ayağı boşta kalıyor. Şayet bu türlü bir ihlal yapıyorsanız yani niyetinizde top varsa, top sizin oynama mesafenizdeyse, topla oynama niyeti içerisinde bir ihlal yapıyorsanız ve penaltı ile de cezalandırılıyorsa kırmızı kart da sarı karta düşüyor. Burada hakemin penaltıyı vermesi çok gerçek ancak burada bariz gol bahtı olduğu için ve beyazlı oyuncu da topla oynama niyeti içerisinde bu bariz gol bahtını engellediği için kırmızı değil de bir alt ceza olan sarı kartın verilmesi gerekirdi. Fenerbahçe lehine verilen penaltı yanlışsız, bunda kuşku yok lakin sarı kartın da verilmesi gerekirdi.

Bülent Yıldırım: Şu faul, penaltıyı gerektiren atılım. Gecikmiş ayağa vurulan bir darbe. Top, Valencia’nın denetiminde ve denetim mümkünlüğü motamot devam ediyor. Daniel Graovac, bu hamleyi top kadrajın içindeyken yapıyor. Hasebiyle seninle hemfikirim. Penaltı, %100 gerçek. Bariz gol talihinin da bir tık altı. Topla oynama alanındayken zamanlama yanılgısından kaynaklanıyor. Şayet defans oyuncusu, Valencia kendisinden kurtulduktan sonra geriden bu hamleyi yapsa kırmızı kart olurdu. Lakin burada bir sarı kartla yanlışsız kararın taçlandırılması gerektiğinin fikrindeyim.

PENALTININ TEKRARI

Bülent Yıldırım: Yardımcı hakem Samet Çiçek, hangi ihlal için bu bayrağı kaldırmış olabilir? Bu, bizim için çok pahalı. Bayrağını niye kaldırmış olabilir?

Deniz Çoban: Kalecinin çizgi üzerinde yapacağı ihlaller, yardımcı hakemin sorumluluğuna bırakılır. Zira misyon paylaşımı açısından çizgi üzerinde daha rahat görür. Hakem de daha çok vuruşu yapan oyuncunun ihlali var mı diye bakar ve ceza alanına giren oyuncuların ihlalini takip eder. Yani çizgi ihlali, yardımcı hakeme ilişkin.

Bülent Yıldırım: Çizgi ihlaline ve topun gol olup olmadığına bakacak kişi yardımcı hakemdir.

Deniz Çoban: Şayet bu kalkan bayrak, Valencia topa ikinci kere dokundu diye kalksa bir, sorumluluğu değil ve o denli bir ihlal tespit ettiyse tahminen telsizden söyleyebilir lakin bunun için bayrak kaldırmaz; iki, haydi diyelim onun için bayrak kaldırdı fakat bir yardımcı hakem, ofsayt haricinde bir endirekt hür vuruş için bayrak kaldırırsa bayrak tutmayan sol elini de kaldırarak bir endirekt hür vuruşu işaret eder. Bunu kaleci çıktı diye kaldırdığına dair benim için üçüncü bir sebep de; bayrağı Valencia ikinci sefer topa vurdu diye kaldırmış olsa bayrağı indirdikten sonra yerine döner. O vakit bir tekrar olmayacak ve oyun endirekt özgür vuruş ile başlayacak. Ama yardımcı hakem bayrağı kaldırıp indirdikten sonra orada kalmaya devam ediyor. İkinci penaltının atılmasını bekliyor. Münasebetiyle yardımcı hakem, burada kaleci ihlal yaptı diye kaldırıp Volkan Bayarslan’a bunu bildiren kişi. Orada kuşku yok. Volkan’ın kararının üzerinde tesiri olan kişi, yardımcı hakem.

Bülent Yıldırım: Görüntü Hakem sisteminde bu usul riskli vücut lisanı kullanımına gerek yok. Telsizden ihlali söylersiniz. Görüntü Hakem’in de kıymetlendirme talihini bütün takıma bırakırsınız. Tahminen hakem, öbür bir ihlal görecek. Niçin ivedi edip de o bayrağı kaldırıyorsunuz? Bakın iş nereden nereye gitti. Hakem, diğer bir gördüğü ihlale yönelecekken yardımcı hakemin bayrağı havada olduğu için Görüntü Hakem de devre dışına çıktı.

Deniz Çoban: Bu top, kaleye girseydi sorun yok. Bu topu kaleci kurtarsaydı aslında Görüntü Hakem sistemiyle de birlikte ayağını bir kısmı çizgi üzerinde değilse çok net, penaltının tekrarı gerekecekti. Lakin burada, top direkten oyun alanına geri dönüyor.

Bülent Yıldırım: IFAB; sayfa 119 – kural 14, “Eğer top kaleye isabet etmezse yahut üst direkten yahut kale direklerinden dönerse vuruş; yalnızca kalecinin ihlali, vuruşu kullanan oyuncuyu açık bir halde etkilemişse tekrarlanır” diyor.

Deniz Çoban: Kaleci öne çıkmış mı? Çıkmış. Bu tabire baktığımız vakit öne çıkan kalecinin açık formda vuruşu yapan oyuncuyu etkilemesi lazım. Yani Valencia’nın vuruşunun kalitesini açık halde düşürmesi lazım ki bu penaltının tekrarı gereksin. Yarım metre bir öne çıkışın; ben bu vuruşun halini açık halde etkilediğini, Valencia’nın bu vuruştan ötürü karar değiştirdiğini, vuruşun kalitesinin düştüğünü ben bu konumda görmüyorum. Burada en hakikat karar, bu penaltının tekrar edilmemesi olurdu. Zira kaleci, yarım metre öne çıkıyor. Buna da şunu destek gösterebilirim; VAR sistemi birinci geldikten sonra kalecinin bu öne çıkışları açık, bariz yanılgı kabul edip Görüntü Hakem karışmıyordu bile. Yarım metre, 40 santimetre, 50 santimetre çıkarsa bile karışılmıyordu. Açık, bariz kusur olarak kabul edilmiyordu. Yarım metre öne çıkıp direkten dönen bir topta da bunun açık bir ihlal olarak kabul edilmesi benim görüşüme nazaran yanlış bir yorum.

Bülent Yıldırım: Durumda bir küçük ihlal, bir de daha kaba bir ihlal var. Futbol Oyun Kuralları’nın temel ideolojisi, daha ağır bir ihlal olduğu vakit ağır olanın cezalandırılması formundadır. Burada tıpkı münasebetlerle bence de verilmesi gereken karar Enner Valencia’nın aleyhine bir endirekt hür vuruştu.

AYTAÇ KARA VE CRESPO’YA ÇIKAN SARI KARTLAR

Deniz Çoban: Hakemin çaldığı faul, hakikat. Sonrasında Aytaç’ın uzatmasına gerek yoktu, uzattı. Crespo; karşılık vermese olurdu, verdi. Biz, bu gerginlikleri izlemek için izlemiyoruz bu maçı. Bu gerginliği yapıyorsanız hakem de gerçek olanı yaptı. İki oyuncuya da sarı kart gösterdi.

Bülent Yıldırım: İki sarı kart da net hakikat.

BATSHUAYI’NİN GOLÜ ÖNCESİ İSMAİL YÜKSEK’İN HAREKETİ

Deniz Çoban: Beyazlı oyuncu faul bekliyor ve bu top, gidip gol olacak. Oyuncu yerde, atak ileri taraflı devam ediyor. Atak fazı değişmiyor.

Bülent Yıldırım: Yani Görüntü Hakem’in müdahale edebileceği bir şey varsa Görüntü Hakem de müdahale edebilir.

Deniz Çoban: Evet, müdahale de edebilir. Bu, atak fazının içinde olan bir ihlal ve bana çok açık bir ihlal üzere geldi. Üzerine sıçrıyor, darbesi rakibinin başına gerçek gidiyor. Burada bir faul var ve bu golün iptali daha hakikat olurdu.

(NOT: Görseller BeIN Sports’tan alınmıştır)