Dünya piyasaları bunu konuşuyor: Güç krizinde 3 MİT!

Küresel piyasalar yaşanan iniş ve çıkışlı hareketler çabucak hemen bütün ülkeleri yakından ilgilendiriyor. Milletlerarası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol CNN Türk yayınında yaptığı açıklamalarda güç krizindeki 3 MİT’ten bahsetti. Pekala nedir bu 3 MİT? İşte ayrıntılar…

Uluslararası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol global piyasalarda yaşanan güç kriziyle ilgili şu tabirleri kullandı: “70’lı yıllarda petrol krizi vardı bu son derece daha büyük bir kriz. O vakit yalnızca petrol krizi vardı. Artık petrol, doğal gaz elektrik. Avrupa çok önemli etkilenecek. Avrupa’da kışın kuvvetli geçeceğini düşünüyorum. 24 Şubat’ta işgal olduktan sonra 1 Mart’ta 10 unsurluk hareket planı önerdik. Bu kış çok sıkıntı geçecek dedik. Kış aylarında konutlardaki ısıyı bir iki derece aşağı düşmemiz gerekebilir.

Şu anda birçok ülkede Avrupa’da kış prestijiyle düzenlenen kararnamelerle binalarda ısıyı iki derece aşağı çekildi. Birçok ülkede Avrupa’da toplu taşıma fiyatlarında indirime gidildi. Bunların hepsinin gayesi kışı mümkün olan en az hasarla atlatmaktır. Bu kolay kolay mümkün olacak bir şey değildir. Avrupa güç olarak güç bir kıştan geçecek.

ENERJİ PİYASASINDAKİ BELİRSİZLİKLERİN GLOBAL İKTİSADA TESİRİ NE OLUR? YÜKSEK ENFLASYON VE GLOBAL RESESYON RİSKİNİ YÜKSEK GÖRÜYOR MUSUNUZ?

Bütün dünyada petrol, doğal gaz fiyatları artıyor bu enflasyonu körüklüyor. Büyümeyi büyük bir oranda yavaşlatıyor. Avrupa’da resesyon riski büyük. Burada en fazla darbeyi yiyenler gelişmekte olan ülkelerdir. Asya, Afrika’daki ülkelerdir. Güç ithal ediyorlar, bu ülkeler kıymetli sıkıntılarla karşı karşıya.

FİNANCİAL TİMES’TAKİ MAKALENİZDE GLOBAL GÜÇ KRİZİNDE ‘3 MİT’TEN KELAM EDİYORSUNUZ. BU ‘3 MİT’ NEDİR?

Bazı çevreler tarafından Rusya’nın krizden karlı çıkacağı düşünülüyor bence bu hakikat değil. Rusya 24 Şubat prestijiyle dünya güç sisteminin en kıymetli köşe taşlarından birisiydi. Ancak Rusya bu yaptığı hareketten sonra başta en kıymetli müşterisi Avrupa’yı kaybetti. İkincisi öbür ülke açısından da Rusya artık emniyetli olmayan bir güç ihracatçısı manasına geldi. Rusya’nın petrol ve doğal gaz üretiminde gerek duyduğu teknoloji giderek zayıflayacak. Rusya’nın değerli bir kaybeden olduğunu düşünüyorum.

İkincisi bu mevcut güç krizinin pak güç teknolojilerinin çok ehemmiyet verildiği için olduğu söyleniyor bu hakikat değil. Daha fazla pak güç teknolojisi olsaydı. Doğal gaz ve petrole bağımlılık daha az olacaktı ve daha az etkilenecektir.

Üçüncüsü mevcut güç krizinin pak güç teknolojilerini yavaşlatacağı söyleniyor. Bu da bence yanlışsız değil, tam zıddı Avrupa’da, ABD’de, Japonya, Çin, Hindistan’da bunu görüp petrol ve doğal gaz bağımlılığının ziyanlarını görüp pak güçlere önemli para aktarılıyor. Ben pak güçte bir hızlanma olacağını ve pazar hissesinin artacağını düşünüyorum. Bu üç bahsin daha düzgün anlaşılması gerektiği için Financial Times’ta bu makaleyi yazdım.

AB GAZ FİYATLARI İÇİN BİR ÜST HUDUT BELİRLEYEBİLİR Mİ?

Hükümetler aşikâr bir üst hudut getirip ortadaki farkı kendi bütçelerinden karşılamayı düşünüyorlar. Bu hakikat bir tavır olabilir. Bunlar uzun vakitli değil yalnızca kış aylarını kapsayan bir devir olacak. Vatandaşların çok fazla mağdur olmamasını sağlamak için fiyatlara üst hudut getirilme niyeti var bunun önümüzdeki haftalarda hayata geçirileceğini düşünüyorum.

KRİZDE VATANDAŞLARIN DAHA FAZLA ETKİLENMEMESİ İÇİN YAPMALARI GEREKEN NEDİR?

Enerjiyi daha tasarruflu kullanmamız lazım. Konutlarımızı yalıtmak, ısı yalıtımını yapmak, pak güç teknolojilerini seçmek yapabileceğimiz kimi adımlar. Temel önlemlerin hükümetler tarafından alınması lazım. Atılacak adımlar son derece değerli olacak.

TÜRKİYE’NİN GÜÇ İMKANLARINI ARTIRMAK İÇİN YENİ PROJE ÇALIŞMALARINI NASIL DEĞERLENDİRİRSİNİZ?

Türkiye güce bağımlı bir ülke. Karadeniz’de bulduğumuz gaz hoş bir haber. Bu bizim problemlerimizi çözeceğimiz bir haber değil. Bence Türkiye’nin geleceği pak, yenilenebilir güç teknolojilerinde, nükleer santralde. Birebir vakitte doğal gaz konusunda yapacağımız yerli üretimi artırarak ve ithal edeceğimiz ülkeleri çeşitlendirmek kıymetli olur diye düşünüyorum.

Her şeyden evvel çok fazla potansiyelimiz olan yenilenebilir güç teknolojilere ve elektrikli otomobillere ehemmiyet vermemiz gerekli diye düşünüyorum.

TÜRKİYE AKKUYU’DA NÜKLEER SANTRAL İNŞA EDİYOR. NÜKLEER GÜÇ KONUSUNDA FARKLI PARTNERLERLE YENİ PROJELER GEREKİYOR MU?

Bütün dünyada nükleer güce geri dönüş var. Nükleer güç, güç güvenliliğini artırıyor. İkincisi etraf dostu bir güç tipi. Türkiye birbiri arkasına adımlar atmalı. Hangi ülkelerle birlikte çalışacağız, hangi teknolojiyi seçeceğiz ve hangi maliyetlerde olacak? Bunu ince eleyip sık dokumamız lazım.

Ben nükleer gücün Türkiye güç sisteminin kıymetli bir modülü olması gerektiğini düşünüyorum.”