‘Doyumsuzluk ve hırs bizi yıktı’

ÖNDER YILMAZ/ANKARA- Vatandaşın her problemine deva aradığı Kamu Denetçiliği Kurumu(KDK), Kahramaraş merkezli zelzele felaketini hem alanda yardıma koşan elemanları hem de kuruma yapılan şikayet ve müracaatlar üzerinden tahlil etti.

Milliyet’e konuşan KDK Lideri Erdem Malkoç, KDK’nın zelzele bölgesindeki çalışmaları ve kurumun yaptığı tahlili paylaştı. “Depremin önlenmesinin mümkün olmadığına nazaran sarsıntıdan evvel önlem almalıyız” diyen Malkoç, vatandaşa, mütehahhide, lokal yöneticilere, devlet yöneticilerine değerli misyonlar düştüğünü kaydetti. Dünyanın bütün kıtalarında Çin’den sonra en çok inşaat yapanların Türkler olduğuna dikkat çeken Malkoç, “ABD’den Güney Amerika’ya, Afrika’dan Ortadoğu’ya, Avrupa’dan Asya’ya kadar Türklerin yaptığı milletlerarası inşaatlar personellik ve mühendislik bazında çok kaliteli ve beğeniliyor, tercih ediliyor.

Malkoç, “Dünya standartlarında çok âlâ inşaatlar yapıyoruz fakat nasıl oluyor da Türkiye’de sarsıntılarda bu kadar bina yıkılıyor, bu kadar zaiyat oluyor. Türk mühendis ve müteahhitlerinin yurt dışında yaptığı binalarda sarsıntıda ve afetlerde yıkılan yok. Bu nasıl oluyor?” sorusunu sorduklarını kaydetti. Malkoç, sorunun temelinde üç sorunun yattığını ait tespitte bulunduklarını açıkladı.

Denetim kötü

Malkoç, sarsıntının faciaya dönüşmesindeki en değerli eksikliğin mevzuatın düzgün olmasına karşın inşaat esnasında kontrollerin çok berbat yapılması olduğunu söyledi.

İkinci değerli külfetin arsa sahipleri ve mütehahhitlerin doyumsuzluğu ve para kazanma hırsı olduğuna dikkat çeken Malkoç, şöyle devam etti:

“Özellikle kentlerde müteahhitlerin yaptığı binalarda arsa sahiplerinin inanılmaz çok talepleri oluyor. ‘Kat karşılığı yüzde 60 – 70’le veririm’ diyor. Bu noktada çok bir doyumsuzluk para kazanma hırsı var. Bu sefer müteahhitler de kar hırsıyla ve kontrolde zayıf olduğu için malzemeyi eksik kullanıyor, demiri kaliteli kullanmıyor, kaliteli personel, mühendis çalıştırmıyor ve kontrolden kaçıyorlar. Gidiyor belediyeden beşkat olan yere çeşitli oyunlarla zorlayarak 10 kat yapı müsaadesi çıkartıyor. Yani bu doyumsuzluk bizi yıkıyor. Düzgün hakikat çalışanlar yok mu var. Bu zelzelede de görüldü. Bir tabağın bile kırılmadığı binalar var.”

Vebal belediyelerde

Malkoç, sorunun oluşumunda belediyelerde de vebal olduğuna vurgu yaparak “Beledeyiler, imar ve inşaat konusunu, düzgün ve sistemli olup olmamasından fazla bir gelir kapısı olarak görüyorlar. Ve çok sayıda da yöntemsiz rüşvet denebilecek ahlaksız işler var. Tekrar hepsi için söylemiyoruma am çoğunluğu böyle” diye konuştu. “Bunlar oluyor mu olmuyor mu?” diye soran Malkoç, bu üç neden bir ortaya gelince Türkiye’nin felaketin altında kaldığını söyledi.

Olağanüstü İstanbul yasası çıkmalı

İstanbul zelzelesi muhtemelliğine da vurgu yapan Malkoç, “İstanbul çağrısı”nda bulunarak “Mutlaka hazırlık yapmak gerekiyor. En acil yapılması gereken TBMM’de bütün partilerin dayanağıyla İstanbul sarsıntısıyla ilgili olağnaüstü yetkilere haiz özel bir kanun çıkması lazım. Mülkiyetle, inşaatla ilgili düzenlemeler ve kimi sınırlamaların getirilmesi gerekecek. İşte o kanunla İstanbul zelzelesi olmadan evvel tespit edilen ve yakılması gereken binalar yıkılmalı” değerlendirmesini yaptı. Türkiye’nin 13,5 milyon insanın etkilendiği Maraş, Hatay ve Adıyaman’ın yaralarını çabuk sarabileceğini lisana getiren Malkoç, “Ama İstanbul’da Allah göstermesin önlem almazsan sarsıntı olursa İstanbul bu ülkenin kalbi, beyni. Oradaki tahribatı düzeltmek çok uzun vakit alır. İstanbul düşerse Türkiye kalkamayacak biçimde düşer” diye konuştu.