Çayır tırtılına karşı topyekûn çaba

DUYGU ERDOĞAN – Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ olmak üzere Trakya’da ayçiçeği ekili alanlarda tesirli olan çayır tırtılı zararlısı karşısında bayram tatili boyunca edilen çabanın sonucu alınmaya başlandı.

Alanların birçoklarında tarla zararlısının denetim altına alındığı, yer yer çabanın sürdüğü belirtildi. Tesir alanı ağır olarak Trakya olarak görülse de, Marmara Bölgesi’nde Düzce, Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İstanbul (Çatalca), Kocaeli, Sakarya ve Bursa’da da bölge bölge zararlının görüldüğü yerlerde ilaç uygulaması yapılıyor. Uzmanlar, çiftçilere tarlalarını didik didik arayarak, en ufak bir kuşkuda ilaçlama yapılması gerektiğini belirtiyor. 

İnsansız hava aracı (İHA – drone) ile havadan müdahale müsaadesi verilen ilaçlamalar, kimi alanlarda ayçiçeği tarlasına ziyan vermeyi göze alarak yerden de makinelerle sağlanıyor.

Doymuyorlar…

Genel olarak tarlalarda yabancı otlara güve kelebeği olarak konup akabinde tırtıla dönüştüğü bilinen zararlının aslında kültür bitkilerine (ekili alandaki ürün) sıçramadığı biliniyor. Lakin bilhassa ilkbaharda yabancı ot çabası yapılmadığında otlar üzerindeki larvalar daha sonra çayır tırtılına dönüşerek alana yayılıyor.

Yabancı bitki ile doymayan zararlının, mevcutta dikili olan esere yöneldiği görülüyor. Bu dönemde bölgede ağır olarak ayçiçeği ve mısır ekili olduğu için bilhassa bu alanlarda tesirini gösterdiği kestirim ediliyor.

Ayçiçeğinin kökünden yaprağına kadar alanları damarlarıyla yiyerek kurutan ziyanlı, tedbir alınmadığında tüm alanı kurutabiliyor.   

İklim krizinin uyarısı

45 yıl kadar evvel görüldüğü belirtilen çayır tırtılına yaşanan iklim değişiminin yansımasının neden olabileceği belirtiliyor. Buna nazaran, düşük nem ve ani sıcaklık farklarının zararlıya ömür alanı tanıdığı tabir ediliyor.

Yüzde 90 kontrol altında

Edirne Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Atilla Bayazıt, kentte çayır tırtılının tesirli olduğu 5 ilçede yüzde 90 oranında denetim sağlandığını söyledi. Erken çaba ile çalışmalara başladıklarını ve yer yer gayretin devam ettiğini anlatan Bayazıt, bugün prestijiyle alanlarda ziyan tespit çalışmalarının yapılmaya başlandığını söyledi. Edirne’nin iddiası olarak 1 milyon 200 bin dekarlık ekiliş alanı olduğu hesaplanırken, çayır tırtılının yer yer tesirli olduğu beş ilçenin kestirimi ekiliş alanı büyüklüğü ise 700 bin dekar olarak hesaplanıyor. Bu 700 bin dekarda ise 100-120 bin dekarda zararlının tesirli olduğu görülüyor. Bayazıt, “Özellikle drone olmak üzere çeşitli çaba metotları uygulanıyor” dedi.

İlaçlamada ‘arı’ çağrısı 

Arıcıların da mevsim prestijiyle kovanlarını Trakya Bölgesi’ne taşımaları, arılar için riskli bir ortam oluşturuyor. Uzmanlar, ilaçlama için arıların kovanda olduğu gece ya da sabah çok erken saatleri öneriyor.

15-20 günlük döngü yaşanıyor

İlçede zararın toplam alanda yüzde 2 ile 5 ortasında olabileceğinin iddia edildiğini anlatan Keşan Ziraat Odası Başkanı Hasan Şen, “Bunun ziyanını görürüz ancak üreticilerimiz ilaçlamayla gayrete devam ediyor. Tarlalar didik didik aranmalı. Zira larvalar yani kelebeğin bıraktığı yumurtalar yaprak üzerinde kalabilir. Akabinde tırtıla dönüşür, yayılır. Bu 15-20 günlük bir döngüdür. Tarım yerlerine ne ekilecekse, özellikle yonca, mısır üzere yaprağın bol olduğu yere gezip denetim etmeli” dedi.

‘Komşu tarlaya geçmesin’

Lüleburgaz Ziraat Odası Lideri Mustafa Şener Birgün, değerli bir alanda ilaçlama çalışmaları yapıldığını belirtti. Rekolte kayıplarının kesinlikle olacağına dikkat çeken Birgün, “Bölgemizde 45 yıl öncesinde görülmüş, uzun yıllar sonra 10 yıl evvel çok ufak bir ölçüde yaşanmış bu meseleyle yine karşı karşıyayız. Lakin ilaç kesin tahlil. Fakat çiftçimiz hassas olmalı, yoksa komşusuna tarlasına da geçer. Bunu engellemek için sabırla çalışmalıyız” dedi.