Anadolu’da ‘yamyam köy’ün peşine düştü! Her şey öğrencisinin anlattıklarıyla başladı

Milliyet.com.tr – Yamyamlık veya kanibalizm, bir bireyin tıpkı çeşitten öteki bir bireyi yeme hareketi olarak tanımlanıyor. Pek çok tarihçi ve antropolog, uzun yıllar yamyamlığın neden ve ne vakit ortaya çıktığını, kimlerin etkilendiğini araştırdı. Bu araştırmalar vasıtasıyla da hayli çarpıcı sonuçlara ulaşıldı. Uzmanlara nazaran, yamyamlık kişinin akıl sıhhatini yitirmesi sonucu, kıtlık devirlerinde, ritüel olarak yahut yalnızca keyfi olarak ortaya çıkabiliyor. Fakat yamyamlık örneklerine Türkiye sonları içerisinde rastlandığına dair anlatılar bugüne kadar neredeyse hiç konuşulmamıştı. Ta ki bugün Van sonları içinde kalan tarihi Mirovharan Köyü’ne ilişkin kayda geçirilen halk anlatılarında görülen yamyamlık örneklerine kadar. Van’ın Çatak ilçesine bağlı, bugün yerleşim olmayan Bahçıvan Köyü, halk anlatılarında Mirovharan olarak geçiyor. Bölge, günümüzde civardaki yerleşim üniteleri tarafından, ‘İnsan Yiyen Köyü’ olarak anılıyor. Bölgede araştırma yapan, oradaki halktan yamyamlık anlatılarını dinleyip derleyen Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Öğretmenliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İrfan Polat da epey değişik öykülere şahit olduğunu söylüyor.

HER ŞEY ÖĞRENCİSİNDEN DUYDUKLARIYLA BAŞLADI

Bölgenin tespiti için yola meraklı bir öğrencisi sayesinde çıktığını belirten Doç. Dr. Polat, öğrencisinden eski ismiyle Mirovharan olarak bilinen yerde yüzlerce yıl evvel yamyam bir topluluk yaşadığı, bu topluluk vakitle ifşa olunca da bölgeden uzaklaştırıldığı söylentisine ulaştı. Duyduklarından çok etkilenen Doç. Dr. Polat, 1-2 sene sonra bölgede yerinde inceleme yapmaya karar verince seyahati da başladı.  

O periyoda ilişkin olduğu söylenen bir konut kalıntısı

Köylüler, yaşandığı argüman edilen hikayenin 1000 yıl evvel meydana geldiğini öne sürüyordu. Çalışmalarına devam eden Doç. Dr. İrfan Polat, bölgedeki tespitlerini şu sözlerle lisana getirdi:

9 EFSANE VAR

“Yamyamlığın Tarihi ve Van’da İnsan Yiyen Topluluk: Mirovharlar” isimli akademik çalışmasında öykünün bu kısmına şu anda bilimsel olarak kanıtlanmadığı için yer vermeyen Doç. Dr. Polat, halk anlatılarını dinleyip toplamaya başladığında ise epeyce şaşırdı. Bölgede ‘İnsan Yiyen’ topluluğa ait dokuz efsane bulunduğunu ve bu efsanelerin yöre halkı tarafından bilindiğini söyleyen Doç. Dr. İrfan Polat, şöyle devam etti:

‘ANADOLU KÜLTÜRÜNDE ÇOK ÖRNEK YOK’

Bu anlatılardan yola çıkarak Anadolu kültüründe anlatılan yamyam tipinin çok baskın bir tip olmadığını söyleyen Doç. Dr. Polat, “Biz bunu efsanelerde, destanlarda görmeyiz. Sadece halk anlatılarında ve masallarda görürüz. Bu da çoklukla anne, babanın çocuklarını yemesi ya da bir cadı bayanın çocuk yemesi üzerine görülür ki bu kıssalar de çok yaygın değil” açıklamasını yaptı.

Mirovharan da yaşadığı çıktığı tez edilen bu toplulukla ilgili şimdi net bir data olmadığını belirten Doç. Dr. İrfan Polat, “İnsanların oradan uzak durması konusuna gelince, köyde yapılar var ve başka yerleşim yerleri bu yapıların çok yakınındalar. Biz yamyamlığı çoklukla güç durumla, açlık sebebiyle hayatta kalmak için yapılan bir hareket olarak düşünürüz. Halbuki yamyamlığın çok farklı cinsleri var. Burada da durum farklı. En azından anlatılara nazaran bu türlü olduğunu söyleyebiliriz” tabirlerini kullandı. Doç. Dr. Polat, bölgenin tarihçesine yönelik çalışmalarının devam ettiğini söyledi.