8 kez 17 Ağustos’a eş zelzele uygulandı fakat yıkılmadı! ‘Alker’ meskenlerin şaşırtan formülü

Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Doğuştan kaynaklanan bir sebeple 2017 yılında kalp kapakçığı değişen ve açık kalp ameliyatı olan Ahmet Çakır, 4 sene evvel kent hayatını bırakarak tabiatta yeni bir hayata başladı. Bilişim teknolojileri uzmanı olan Çakır, şimdilerde doğal yapı materyalleri konusunda kendini geliştirmeye çalışıyor ve YouTube içerikleri üretiyor. Ahmet Çakır’ın doğal yapı materyallerine yıllar öncesinden olan ilgisi, yaşadığımız zelzele felaketi sonrası hızlanarak büyük bir ivme kazandı. Doğada yeni bir yaşama başladığında doğal yapı materyalleri konusunda bilgi sahibi olmadığını lisana getiren Çakır, süratlice barınma gereksinimini karşılamak için ahşap bir mesken yapmaya ve bir yandan doğal yapı materyallerini araştırmaya başladı.

‘NELERLE UĞRAŞIYORSUN DİYENLER OLDU’

“Sınırlı kaynaklarımızın olması, küresel ekonomik problemlerin artması, global ısınma ve peş peşe yaşanan felaketler doğal yapı materyallerinin ileride çok büyük muhtaçlık haline geleceğini gösteriyordu” diyen Çakır, “Bir gün bu bahislere çok muhtaçlık olacağını biliyordum ve o nedenle içerikler üretmeye başladım” dedi.

Ahmet Çakır evvel kerpiç, sonra Horasan harcı çalışmaları yaptı ve ilgili kısımları YouTube hesabından paylaştı. Bu süreçte etrafından çokça tenkit de aldı. “Nelerle uğraşıyorsun?” diye gücünü düşürmeye çalışanlar oldu lakin o çalışmalarına devam etti. Horasan harcı kısmını YouTube hesabında yayınlamadan evvel yaptığı araştırmada bu hususta eğitici içerikler olmadığını görmek kendisini üzdüğünü söz eden Çakır, “Sadece Horasan harcı nasıl kırılır, nasıl çözülür üzere içerikler vardı. Binlerce yıllık kadim bilgilere ışık tutan içeriklerin olmaması kabul edilebilir değildi. Bahsin hassasiyeti ve benim mevzu üzerine akademik bir geçmişimin olmamasından ötürü da işin uzmanlarıyla görüşmeye başladım” açıklamasında bulundu.

GELENEKSEL DEĞİL, ÇAĞDAŞ KERPİÇ

Kerpiç dediğimizde aklımıza birinci gelenin klâsik kerpiç olduğuna değinen Ahmet Çakır, “Geleneksel kerpiç, toprak, saman ve su karışımından elde edilen doğal bir yapı materyali. Nefes alabilir yapısı ve doğal olmasının sıhhat açısından önemli yararları var, ayrıyeten sağlamış olduğu çok önemli ısıtma soğutma avantajları bulunuyor” yorumunu yaptı. Çağdaş kerpicin ise toprak, alçı, kireç ve su karışımından elde edilen doğal bir yapı materyali olduğuna dikkat çeken Çakır, üretim ve uygulama tekniklerinin klâsik kerpice nazaran çok daha süratli, su, nem ve dış etkenlere daha güçlü olduğunun bilgisini verdi. Çakır, “Deprem dayanımı klasik kerpiçten son derece yüksek. Çağdaş kerpiç (Alker) üzerine çok pahalı çalışmalar yapan ve karışım oranlarını hazırlayan Prof. Dr. Ruhi Kafescioğlu hocamızı rahmet ve hasretle anıyoruz” diye konuştu.

Prof. Dr. Bilge Işık (solda), Yüksek Mimar Suat Işık (ortada) ve Ahmet Çakır (sağda)

8 SEFER 17 AĞUSTOS’A EŞ SARSINTI UYGULANDI

Çağdaş kerpicin yani alkerin zelzele dayanımı üzerine İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Bilge Işık‘ın yıllardır yapmış olduğu araştırmaların ve çalışmaların olduğunu lisana getiren Ahmet Çakır, “Kendisiyle yaptığım söyleyişi ve örnek çalışmayı da yayınladım. 2009 yılında Ankara Afet İşleri Müdürlüğü’nde bulunan sarsma tablası üzerindeki örnek yapıya yapılan testlerde, 8 sefer 17 Ağustos sarsıntısına eş sarsıntı uygulanmasına karşın yapı ziyan görmeden testi geçti. Bunun dışında yapılan laboratuvar testlerinde, alçı kireç stabilize kerpicin zelzele dayanımı sağlanmıştır” deyip ekledi:

‘KERPİÇ MESKENLER YAZIN SERİN, KIŞIN SICAK OLUR’

Büyükşehirlerde de kerpiç meskenler yapabileceği bilgisini paylaşan Ahmet Çakır, “Kerpiç çok katlı yapılar için uygun değil, ülkü olarak 2 katlı yapılar için düşünülmesinde yarar var. Ülkemizin zelzele neslinde yer alması ve bugüne kadar yaşamış olduğumuz acı tecrübeler bizlere çok katlı dikey mimariden, yatay mimariye geçiş yapmamız konusunda ışık tutmalı. Ülkemizin yüz ölçümü planlı yatay mimari için ziyadesiyle kâfi. Kerpiç meskenler yazın serin, kışın sıcak olur. Isı geçirgenlik konusunda çok önemli izolasyon sağlar ve içerideki ısıyı koruma eder. Yapı yapılırken, konutun konumlandırması ve pencereleri güneş ışığının içeriye azamî yarar sağlayacak halde tasarlanması, birden fazla vakit ısı kaynağına gereksinim duymadan yaşamanıza imkan sağlar” açıklamasını yaptı.

“Kerpiç konutları neden tercih etmeliyiz?” sorusuna, “Öncelikle sıhhat açısından mevzuya yaklaşmamız gerek” diyen Çakır, ikinci olarak ısıtma soğutma maliyetleri üzerine sağladığı avantajların çok fazla olduğu karşılığını verdi. “Bir yapı inşaa ederken birinci yatırım maliyeti kadar uzun vadede bu yapının size maliyetinin ne olacağını göz önünde bulundurmalısınız” bilgisini paylaşan Çakır, kelamlarına şöyle devam etti: “Enerji kaynaklarımızın sonlu olduğunun ve global ısınmanın tesirlerinin her geçen yıl katlanarak arttığınun artık farkına varmamız gerekiyor. En değerli noktalardan birisi inşaat maliyetleri. Kerpiç meskenin ana ham hususu toprak, konutunuzu yapacağınız yerden çıkan hafriyat toprağıyla inşaa edebilirsiniz. Maliyetinin çok düşük olması yanında çağdaş kerpiç yapıların sıkıştırma toprak tekniğiyle üretim müddetlerinin çok kısa olması ve muhtaçlık duyulan usta ve personel gücünün az olması da ekonomik açıdan önemli avantaj sağlıyor.”

Şanlıurfa Viranşehir’de eğitim sonrası halk, kendi meskenini kendisi yaptı.

 ‘4 SAATLİK EĞİTİMLE KENDİ MESKENLERİNİ YAPTILAR’

Dünya nüfusunun üçte birinin kerpiç meskenlerde yaşadığına ve günümüzde itibar yapılarında kerpiç kullanıldığına vurgu yapan Ahmet Çakır, “Ülkemizde Göbeklitepe misafirhanesi bu örneklerden biri, çağdaş kerpiç kullanılarak yapılan bu yapı ziyaret edilip görülmeli. Benim beğendiğim yapılardan biri de Muğla Döğüşbelen’deki (Düşbelen) sinema platosu” bilgisini paylaştı.

Kerpiç konut maliyetleriyle ilgili olarak, “Kullanılacak tekniklere ve meskenin dizaynına nazaran değişmekle birlikte, yapının maliyet kalemlerinin başında gelen duvar maliyetlerini neredeyse ortadan kaldırmış oluyorsunuz” diyen Çakır, “Ana ham unsurunuz toprak, kullandığınız toprağın yüzde 10’u alçı ve yüzde 5’i kireç kullanarak duvarlarınızı yapabiliyorsunuz. Duvarlar dışında kalan kısımları, olağan inşaat maliyetleriyle tıpkı düşünebiliriz. Yapılacak mesken tasarlanırken, büsbütün doğal yapı gereçleri kullanarak tasarlanırsa maliyetlerinizi daha aşağı çekmeniz mümkün olacaktır. Ülkemizde doğal yapı gereçlerine artan bir ilgi bulunmakta, örneklerin süratle artması ve bu hususlarda farkındalığın kazanılması bizleri memnun ediyor” deyip herkesin bu teknikle kendi meskenini yapabileceğine şu örneği verdi: