3 kademede meskende mantar yetiştirmenin yolunu açıkladı! ‘1 kilo için 1 metreküp yeter’

Günümüzde sağlıklı ve istikrarlı beslenmeye itina gösteren pek çok kişi organik eserleri tercih ediyor. Bahçede ya da konutta kendi zerzevat ya da meyvesini yetiştiren şahısların sayısı her geçen gün giderek artıyor. Zengin besin kıymetiyle sofralarda her vakit ayrıcalıklı bir yeri olan mantar da meskende yetiştirilen besinlerin başında geliyor. Peki sık sık zehirlenme haberleriyle gündeme gelen mantarların konutta yetiştirilmesi sağlıklı mı? Konutta mantar yetiştirenlerin kesinlikle dikkat etmesi gereken adımlar neler?

‘BİRAZ MASRAFLI OLSA DA ÇOK SIKINTI DEĞİL’

Mantarın antikanserojen ve bağışıklık sistemini güçlendirici özellikleriyle değerli bir diyet yiyeceği olduğunu söyleyen Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Mehmet Erhan Ekmen, “Mineral ve vitamin açısından büyük bir besin kaynağı olan mantarlar, tıpkı vakitte proteince varlıklı olduğu için vejetaryenler tarafından da tercih ediliyor. Konutta mantar yetiştirmek, öbür bitkilerin balkonlarda yetiştirilmesine nazaran biraz daha zahmetli ve masraflı olsa da çok sıkıntı değil. Mantar üretimi yapmak için öncelikle sıcaklık, nem ve ışıktan oluşan denetimli bir ortamın kesinlikle sağlanması gerekiyor” dedi.

‘1 KİLO İÇİN 1 METREKÜPLÜK ALAN YETERLİ’

1 kilogram mantar üretmek için 1 metreküplük bir alanın kâfi olduğunu lisana getiren Dr. Ekmen, “Eğer konutunuzda güneşten uzak, bebekler için kullanılan nem makinası üzere bir nemlendirici ve daima 24 santigrat derece sıcaklığı koruma edebilecek boyutta dolap gibisi bir ortam oluşturma talihiniz varsa mantar yetiştirebilirsiniz. Bu ortada sıcaklık asla 30 santigrat dereceyi geçmemeli ve nemin yüzde 70-90 ortasında olmasına kesinlikle dikkat edilmeli. Ayrıyeten ortam dış etkenlerden uzak olmalı yani rastgele bir yabancı hastalık bulaşmamalı” ihtarında bulundu.

‘MANTAR TOHUMU TABİATTA ÇARÇABUK BULUNMUYOR’

Mantarı yetiştirmek için kompost ismi verilen bir besi ortamı hazırlanması gerektiğini söyleyen Ekmen, konutta kompost üretimini şöyle anlattı:

3 HAFTA SONUNDA FİLİZLENİYOR

Yukarıda bahsi geçen kontrollü kaidelerden taviz verilmediği takdirde yaklaşık 3 hafta sonunda mantarların kendilerini göstermeye başlayacaklarını aktaran Dr. Mehmet Erhan Ekmen, “Bu kademeden sonra filizlenen mantarlar günde birkaç nemlendirme biçiminde sulanmalı. Daha sonra istenen uzunluklarda mantarlar toplanabilir. Evde mantar yetiştirmek için bu kademeleri yapmak istemeyenler internet sitelerinden satın alınabilecekleri hazır yetiştirme kitleriyle de konutta mantar yetiştirme deneyimini yaşayabilirler” açıklamasını yaptı.

EVDE YETİŞTİRİLEN MANTAR SAĞLIKLI MI?

“Renk ve kokuyla ilgili bir değişiklik yoksa ve kültüre koyduğunuz kaynak anaçlar inançlı bir yerden tedarik edildiyse konutta yetiştirilen mantarlar sıhhat açısından bir sorun teşkil etmez” diyen Ekmen, “Ancak yetiştirme esnasında rastgele bir aksaklık, dışarıdan bulaşma üzere nedenlerle sistem dışına çıkıldıysa kesinlikle sıhhatsiz bir eserle karşılaşılır. Her ne olursa olsun mantar tüketilmeden evvel çok uygun yıkanmalı ve düzgün formda pişirilmeli” bilgisini paylaştı.

‘SEVDİĞİM MANTARI KONUTTA YETİŞTİRDİM’

Piyasada sunulan hudutlu sayıda mantar çeşidiyle yetinmek yerine konutta kendi mantarını yetiştirip sınırsız sayıda seçeneğe sahip olanların sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu bireylerden biri de Namık Malçuk. Severek tükettiği bir mantardan (Agrocybe Aegerita) parmak ucu kadar bir parçayı steril ortamda kültüre aldığını söyleyen amatör mantar avcısı ve yetiştiricisi Namık Malçuk, bunun için alkolle temizlediği kapalı bir kabin kullandığını lisana getirdi. İlk tohum üretimini kabinin içinde üç etapta gerçekleştirdiğini belirten Namık Malçuk, bu etapları şöyle anlattı:

Birinci basamak: “Mantar kesiminin gelişimi için patates suyu, az şeker ve agar agar kullanarak besi yeri hazırladım. Hazırladığım besi yerlerini steril etmek için düdüklü tencere kullandım. Kabin içindeki besi yerlerini küçük kavanozlara koydum ve soğuduklarında içlerine minik mantar kesimleri yerleştirdim. 3 hafta sonra bu besi yerleri büsbütün mantar misel ağıyla kaplandı. Bu yapıyı çok yeterli sararak buzdolabında sakladım.”

İkinci basamak: “Bu basamakta mantar tohumunu hazırladım. Bunun için buğday kullandım. Buğdayları 15-20 dakika kaynattıktan sonra suyunu süzdüm. Süzülmüş ve üzerleri bir ölçü kurumuş buğdayların üzerine yüzde 2 kadar toz alçı, yüzde 0.5 kadar da toz kireç serptim ve bunları güzelce karıştırdım. Buğdayları kavanozlara yarısından biraz fazla halde doldurdum. Kavanoz kapaklarını buğdaylar hava alabilecek halde kapattım. Buğdayları steril etmek için düdüklü tencere kullandım. Kabin içine getirdiğim buğdayları soğuduktan sonra birinci evrede yetiştirdiğim mantar misellerinden içine bir modül atarak aşıladım. Kavanozları ortada bir çalkaladım. Yaklaşık 3 hafta sonra tüm buğdaylar mantar tohumu diyebileceğim yani ekilebilecek hale geldiler.”

Üçüncü basamak: “Son evrede elde ettiğim tohumlar için ekilecek yeri hazırladım. Bunun için toz talaş kullandım. 1 kilo kuru toz talaşı yarım saat kadar kaynar suda kaynattım. Kaynatılmış toz talaşların sularının düzgünce süzülmesinden sonra üzerine 20 gram toz alçı, 5 gram toz kireç serperek karıştırdım. Sonrasında sıra hazırladığım talaşın içine mantar tohumlarının ekilmesine geldi. Bu süreç için saksı ve poşetler kullandım. Ekim süreci 5 santimetre talaş üzerine mantar tohumu halinde saksı dolana yahut poşet dolana kadar devam etti. Saksının üzerine hava alabileceği bir bezle örttüm, poşetlere de delikler açtım. Karanlık, havadar, pak ve oda sıcaklığında koruma ettiğim saksılardan 3 hafta sonrasında mantarlar çıkmaya başladığında ise mantarları daha serin yani 17-18 derecelerde aydınlık havadar nemli bir ortamda yetiştirdim.”

Mantarın muhtaçlığı olan tüm iklimlendirme şartlarının yerine getirilmesi durumunda ekili kompostlardan 2-3 ay içinde içerisindeki kuru unsur yükünün yüzde 40 ya da 50’si kadar mantar yetiştirilebileceğini söyleyen Malkuç, “Sonrasında tekrar yeni ekilmiş kompostlara muhtaçlık var” dedi.