100 yıllık hasret sona erdi! Birinci yerli lokomotif raylarda

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Eskişehir’de düzenlediği toplu açılış merasiminde TURASAŞ (Türkiye Raylı Sistem Araçları) Fabrikası’na canlı temas yapıldı. E5000’in ve alt sistemlerinin tasarımı, imalatı ve montajının tamamlanarak test ve sertifakasyonuna başlandığını söz eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “10 yıl içinde gereksinim duyacağımız 500 lokomotifi burada üreteceğiz.” dedi.
E5000’i canlı irtibat ile raylara indiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, lokomotife “Eskişehir 5000” ismini verdi.

RAYLI SİSTEMLERE YATIRIM

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız ile birlikte TÜRASAŞ Eskişehir Fabrikasında incelemelerde bulundu. İki bakan, resmi merasim öncesinde yerli anahat lokomotifi E5000’in raylara inmeden evvel son testini gerçekleştirdi.

Yetkililerden lokomotif hakkında bilgi alan Bakan Varank, raylı sistemlerin tüm dünyada ekonomik alanda öne plana çıkan bir alan olduğunu, Türkiye’nin de bu alana yatırım yaptığını belirterek “Özellikle karbonsuz ulaştırmaya dönük siyasetlerin da hızlanmasıyla raylı sistemlere daha çok yatırım yapıyoruz.” dedi.

SIFIRDAN TASARLANDI

Bakan Varank, TÜBİTAK UTE ile TURASAŞ’ın yani Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sinerjisi ile bu lokomotifin üretildiğine değinerek “Bu proje ile birinci kere Türkiye’de bir elektrikli ana sınır lokomotifi sıfırdan tasarlanmış oluyor. Tren denetim sistemleri ve yazılımları yerli ve ulusal olarak geliştirilmiş oluyor. Bunun yanında 5 megavatlık güce sahip bir elektrik motoruyla çalışıyor. Bu kadar büyük bir motorun da Türkiye’de birinci kere raylı sistemler için üretildiğini görüyoruz.” diye konuştu.

“BİZ YAPTIK”

Bakan Varank şöyle devam etti: Biz yaptık, bizim mühendislerimiz, bizim teknisyenlerimiz, bizim enstitülerimiz, bizim şirketlerimiz yaptı. Türkiye inandığında her şeyi yapabilecek kabiliyete sahip, bunu Togg’da gösterdik. TCG Anadolu’da gösterdik, İMECE’de gösterdik. Artık E5000 elektrikli lokomotif de de gösteriyoruz. Türkiye’nin 100. yılını milletimizle bir arada inşa etmeye devam edeceğiz. Türkiye Yüzyılı’nın kıymetli nişaneleri olacak.

TEKNOLOJİDE DIŞA BAĞIMLILIK

Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise, elektrikli lokomotifin ağır çaba ve üstün muvaffakiyet ile geliştirildiğini tabir ederek “Yıllardır yurt dışından aldığımız eserleri artık kendi yerli ulusal imkanlarımızla yapabilir hale geldik. Bu son derece sevindirici. Biz daima güçte dışa bağımlılığı vurguladık. Bağımsızlık için de elimizden geleni yaptığımızı söz ettik fakat aslında bağımlı olduğumuz öteki alanlar da var. Bilhassa teknolojik eserlerde.” dedi. Teknolojide dışa bağımlılığı kırmak için de son periyotta ağır uğraş sarf ettiklerini anlatan Bakan Dönmez, “Emeği geçen tüm arkadaşlara da teşekkür etmek istiyorum.” diye konuştu.

TASARIMI YÜZDE 100 BİZE AİT

TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, bu tip teknolojileri tedarik formülüyle, teknoloji transferiyle elde etmenin mümkün olduğunu tabir ederek “Ama buradaki en kritik olan tasarım. Tasarımı yüzde 100 bize ilişkin. Birebir biçimde en değerli bileşenleri olan güç sistemi de TÜBİTAK RUTE tarafından geliştirildi.” dedi.

SINIRLARI AŞABİLECEK
Eskişehir 5000’in TSI sertifikası aldığını da anımsatan Prof. Mandal, “Bu, geliştirmiş olduğumuz teknolojinin en değerli başarılarından birisi. Yani bir başka sözle buradan başlayacak olan bir seyahat Avrupa’ya devam edebilecek. Hasebiyle epey değerli. Yani yalnızca bu ülkemizin kendi iç sınırlarında değil, yurt dışına olan ortak karşılıklı birbirini tanıması noktasında da bu teknolojinin tanınması ve sertifikasyonu da alınmış.” diye konuştu.

100 YILLIK HASRET

TÜRASAŞ Genel Müdürü Mustafa Metin Müellif, 100 yıllık bir hasretin sona erdiğini vurgulayarak “İlk ulusal elektrikli trenimizi üretmiş olduk. TÜBİTAK’ın özel uğraşlarıyla bu günlere eriştik. Önümüzde birkaç tane daha değerli projemiz var. En kıymetlisi şu anda süratli tren. 29 Ekim’e kadar prototipini motamot bu halde alana indirme maksadımız var.” dedi.

TÜBİTAK RUTE VE TÜRESAŞ GELİŞTİRDİ

TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) tarafından tasarlanan, tahlil ve alt sistem üretimleri tamamlanan Eskişehir 5000, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) gereksinimlerine uygun olarak geliştirildi.

“İLK“LERİN VE “EN“LERİN LOKOMOTİFİ

Eskişehir 5000, çağdaş bir elektrikli ana çizgi lokomotifi olarak yerli ve ulusal imkanlarla üretildi. Lokomotif, hem kendi sınıfı hem de Türkiye’nin raylı sistemler serüveni için birçok ‘En’i ve ‘İlk’i barındırıyor.

EN GÜÇLÜ ELEKTRİKLİ MOTOR

Eskişehir 5000, ana sınır lokomotifler için yerli olarak tasarlanmış birinci araç gövdesi, birinci boji, birinci tren denetim ve idare sistemine sahip. Ayrıyeten, raylı araç uygulamaları için yerli olarak tasarlanmış en yüksek güçlü elektrik motoru da Eskişehir 5000’de bulunuyor. Raylı araç uygulamaları için yerli olarak tasarlanmış en yüksek güçlü cer konverteri, cer transformatörü ve yardımcı güç ünitesi de lokomotifin kabiliyetleri ortasında yer alıyor.

YÜK VE YOLCU TAŞIYABİLECEK

5 megawatt (MW) gücündeki lokomotif, Avrupa Birliği Demiryollarında Karşılıklı İşletilebilirlik Teknik Şartnamesi (TSI) sertifikasına sahip olmasıyla dikkat çekiyor. Yük ve yolcu nakliyatı yapabilecek. Eskişehir 5000, 140 km/s sürate sahip yeni kuşak bir elektrikli ana sınır lokomotif olarak benzerlerinden ayrılıyor.

İHRACATA KAPI ARALIYOR

Eskişehir 5000 ile ana sınır lokomotiflerinde yer alan Tren Denetim ve İdare Sistemi, Cer Sistemi, Cer Trafosu, Cer Motoru, Cer Konverteri, Cer Denetim Ünitesi ve Yardımcı Güç Ünitesi üzere kritik alt bileşenler de yerli olarak geliştirilmesi ihracata da kapı aralıyor. E5000 için geliştirilen tüm ana bileşenler başka birer eser olarak ihraç edilebilir kritik teknolojiye sahip olmaları açısından ehemmiyet taşıyor. Bu eserler, TCDD Ulaşım A.Ş. bünyesindeki mevcut lokomotiflerde de hem yedek modül hem de modernizasyonları kapsamında kullanılabilecek.

4 MİLYAR AVROLUK KATKI

TÜBİTAK RUTE – TÜRASAŞ iş birliğinde hayata geçen lokomotif ile Türkiye, 10 yılda gereksinim duyduğu 500 adet lokomotifi üretebilecek. Bu sayede en az 2 milyar avro cari açığın azalmasına katkı sağlayacak. Buna ek olarak dizaynları da Türk mühendisler tarafından gerçekleştirilen lokomotif ile kritik sistemlerin bakım ve tamirat müddetleri çok daha kısa hale gelecek. Bakım ve tamirat maliyetleri, oluşturulan ekosistem ile çok daha aza indirgenecek.