Yargıtay’dan emsal kırık kargo kararı

Ev hanımı S.A., bir internet sitesinden Türk Kahvesi makinesi aldı. Büyük bir heyecanla makinesini bekleyen konut hanımı, kargo paketini açınca hayatının şokunu yaşadı. Makinenin kırık olduğunu gören S.A., İlçe Tüketici Hakem Heyeti’ne müracaat etti. Heyet, eserin kıymeti olan 199 TL’nin tüketiciye iadesine hükmetti. Karara kargo şirketi itiraz etti. Kargo şirketi, kararın iptali için 3. Tüketici Mahkemesi’nde dava açtı. Davacı kargo şirketi, teslim edilen kolinin davalı tarafından rastgele bir ihtirazi kayıt konulmadan teslim alındığını, şirket kusurunun bulunmadığını, hakem heyeti kararının itirazen incelenerek iptalini talep etti.

Davalı tüketici ise taşıma sürecinden davacının sorumlu olduğunu, eserin taşıma sırasında kırıldığını, davacının kusurlu olduğunu, hakem heyeti kararının yerinde olduğunu savunarak davanın reddini istedi. Mahkeme; davacı taşıyıcının yolcu ve eşyanın güvenlik içinde taşınmasından sorumlu olduğu, davacı şirketin üzerine düşen edimi yerine getirmediği, dava konusu edilen kargonun nakli sırasında eserin kırıldığı, davalının kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Karar aleyhine Adalet Bakanlığı tarafından, davaya mevzu kahve makinasının hasarlı olarak teslim edildiğine ait fotoğrafların bulunduğu, gönderilen malın teslim alınırken ihtirazi kayıt konulması halinde malın taşıma sırasında hasara uğradığı, ihtirazi kayıtsız teslim alınması halinde ise maldaki hasarın taşıma sırasında oluşmadığı tarafında bir karine oluşturduğuna dikkat çekerek itiraz etti. Bakanlık; eksik inceleme ile yazılı biçimde karar verilmesinin tarz ve yasaya karşıt olduğu gerekçesiyle kanun faydasına bozma yoluna başvurdu. Bakanlığın talebi üzerine dava belgesini yine inceleyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi emsal nitelikte bir karara imza attı.

Kararda; taşıyıcının eşyanın taşınmak üzere teslim alınmasından alıcısına teslim edilmesine kadar geçecek müddet içinde, eşyanın ziyaından, hasarından yahut teslimindeki gecikmeden doğan ziyanlardan sorumlu olduğu hatırlatıldı. Kararda şöyle denildi: “Gönderen yahut gönderilenin, ziya yahut hasar halinde taşıyıcıya karşı haklarını kullanabilmesi için emtia teslim alınırken ihtirazi kayıt koyması, kanunda belirtilen mühletler içinde ve kanunda belirtilen halde bildirimde bulunması gereklidir. Somut olayda davacı taşıma şirketi, gönderinin alıcısına teslim edildiğini, kargonun alıcısı tarafından rastgele bir ihtirazi kayıt ileri sürülmeden teslim alındığını tez etmiştir. Davalı taraf, kanıt olarak fotoğraf ve şahit anlatımına dayanmıştır. Mahkemece, belgeye sunulan fotoğraflarda taşıma kontratına mevzu emtianın kırılmış olduğu, davacı kargo şirketinin üzerine düşen edimi tam olarak yerine getirmediği, davalıya atfedilecek bir kusur bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dairemizin yerleşik içtihatlarında kabul edildiği üzere hasar ihbarında bulunulmadığı takdirde, eşyanın kontrata uygun olarak teslim edildiği istikametinde taşıyıcı lehine bir karine oluşur. Karinenin, aksini ispat külfeti bu durumda alıcıya düşer. Alıcı olan davalı taraf belgeye bu istikamette fotoğraf sunmuş ve şahit anlatımına dayanmıştır. Bu durumda mahkemece davalının sunduğu bu kanıtların davacı taşıyan lehine oluşan karinenin aksini ispata kâfi olup olmadığı değerlendirilmeksizin karar verilmesi yanlışsız görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. Adalet Bakanlığı’nın 6100 sayılı HMK’nın 363. unsuruna dayalı konun faydasına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca tesirli olmamak üzere kanun faydasına bozulmasına oy birliğiyle karar verildi.”