Yalnızca 3 federasyonu bayanlar yönetiyor

Meltem Günay – Bayanlar İçin Spor ve Fizikî Aktivite Derneği’nin (KASFAD) hazırladığı “Türkiye’de Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” raporu, spor kurumlarında bilhassa karar alma düzeneklerinde bayanların temsiliyetinin yok denecek kadar az olduğunu ortaya koydu. Türkiye’deki toplam 65 spor federasyonundan 62’sinin datalarının yer aldığı rapora nazaran, lisanslı erkek atlet sayısı neredeyse lisanslı bayan sportmen sayısının iki katı. Erkeklerin oranı yüzde 65.16 olarak belirlenirken bayanlarda bu oran yüzde 34.84. Resmi yarışlara katılan sportmenlerin yer aldığı aktif bayan ve erkek sportmen oranı da çok farklı değil. Faal bayan atlet sayısı voleybol, kick boks, atletizm, karate ve tekvando da yüksekken, bayanlar buz pateni, jimnastik, voleybol üzere kimi alanlarında erkek atletlerden daha fazla. Engelli aktif sportmen oranlarında ise eşitsizlik daha yüksek. Engelli aktif bayan sportmen oranı yüzde 22.98 iken erkeklerde bu oran yüzde 77.

Briç, satranç, yelken…

Rapora nazaran, Gençlik ve Spor Bakanlığı idare takımlarında bayan yöneticinin olmadığı görülürken, 21 idare konumunun tümü erkeklerden oluşuyor. Spor federasyonlarında da 61 federasyonun liderlerinin 58’i erkek. Yalnızca briç, satranç ve yelken federasyonlarının liderleri bayan. Federasyonların idare heyetlerinde da erkeklerin oranı yüzde 92.63 olarak belirlenirken, idare heyetlerinde hiç bayan bulunmayan spor federasyonlarının sayısı ise 24. Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi’nde de durum farklı değil. İdare konseyi bayan üye oranı erkeklerin yalnızca üçte biri. Türkiye Ulusal Paralimpik Olimpiyat Komitesi’nde ise bayan idare konseyi oranı yalnızca yüzde 6.67 olarak belirlenirken, Antrenörlük alanında da 55 spor federasyonu ele alınırken bayanların oranı yeniden yüzde 32.27’de kalıyor. Jimnastik alanında bayan antrenörlerin sayısı erkeklerden daha yüksek.

Olimpiyatlar daha eşit

Olimpik ve paralimpik oyunlar alanında ise bayan ve erkek sportmen oranları birbirine daha yakın. Buna nazaran, Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları’na Türkiye ismine katılan bayan sportmen oranı yüzde 46.73 olarak belirlenirken, antrenörlükte bu eşitlik maalesef görülmüyor. Olimpiyatlarda yer alan bayan antrenör sayısı yalnızca 3. Paralimpik Olimpiyatlar’da ise Türkiye ismine katılan bayan sportmen oranı erkeklerden daha yüksek. Bayan antrenör sayısı ise 5. Atletizm, dağcılık, eskrim, e-spor, futbol, klâsik Türk okçuluğu, klasik spor kolları, halter, hava sporları, hokey, izcilik, judo, kano, kaykay, kick boks, kürek, çağdaş pentatlon, motosiklet, muay thai, özel atletler, tekvando, beden geliştirme ve futbol, wushu kung-fu üzere federasyonların idare konseylerinde hiç bayan yönetici yok.