REKLAM ALANI
Kıbrıs Sabah

TZOB Genel Lideri Bayraktar: “İsrafla uğraş tarladan başlamalıdır”

Dünya nüfusunun süratle arttığına dikkat çeken TZOB Genel Lideri Bayraktar, kentleşme, endüstrileşme, turizm ve ulaşım kesimlerindeki …

TZOB Genel Lideri Bayraktar: “İsrafla uğraş tarladan başlamalıdır”
REKLAM ALANI

Dünya nüfusunun süratle arttığına dikkat çeken TZOB Genel Lideri Bayraktar, kentleşme, endüstrileşme, turizm ve ulaşım kesimlerindeki gelişmelerin tarım alanındaki daralmalara neden olduğunu söyledi.

Ayrıca nüfusun artması ile besin gereksiniminin artacağını, sağlıklı ve kâfi besine ulaşımın daha güç hale geleceğini aktaran Bayraktar, “7 milyar 957 milyona ulaşan nüfusun, 2050 yılında 9,8 milyara yükselmesi bekleniyor. Besin güvenliği, tarım siyasetlerinin odak noktası olmaya devam edecektir. Dünya Besin ve Tarım Örgütü (FAO) dataları hali hazırda 828 milyondan fazla insanın besin güvenliğinin olmadığını yani açlıkla uğraş ettiğini gösteriyor. Pandemi devrindeki üretim ve tedarik zincirindeki bozulma, problemleri daha da büyüttü. Bu sorunun tahlili en başta verimliliği artırarak daha fazla üretim yapmakla mümkündür. Ayrıyeten üretimin de sağlıklı bir halde tüketiciye ulaştırılması gerekiyor” tabirlerine yer verdi.

“Üretilen her eserin bir gramı dahi ziyan edilmeyecek kadar değerlidir”

2050 yılına kadar artan nüfusu besleyebilmek için mevcut üretimin yüzde 60 oranında artırılması gerektiğini kaydeden Bayraktar, “Gıda güvenliğini sağlamada kayıp ve israfın azaltılması da en az verimlilik kadar değerlidir. Büyük emek ve kaynak harcanarak üretilen her eserin bir gramı dahi ziyan edilmeyecek kadar pahalıdır. Kültürümüzde israfın beğenilen karşılanmaması, dinimizde israfın haram sayılması bu anlayışın sonucudur” dedi.

“İsrafın yüzde 61’i konutlarda, yüzde 26’sı besin hizmeti veren işletmelerde, yüzde 13’ü ise besin satıcılarında meydana geldi”

Gıda israfının yüzde 61’inin konutlarda olduğunu ve bu oranın yalnızca gelişmiş devletler ile hudutlu olmadığını belirten TZOB Genel Lideri Bayraktar, “Birleşmiş Miletler Etraf Programı (UNEP) tarafından hazırlanan Besin İsrafı Endeksi Raporu’na nazaran, 2019 yılında 931 milyon ton besin israfı olduğu belirtiliyor. İsrafın yüzde 61’i konutlarda, yüzde 26’sı besin hizmeti veren işletmelerde, yüzde 13’ü ise besin satıcılarında meydana geldi. Bu sayılar dünya toplam besin üretiminin yüzde 17’sinin israf edildiğini ortaya koyuyor. Konuttaki yüzde 61’lik besin israfının sadece ABD, İngiltere üzere ülkelerle sonlu olmadığı, fakir ülkelerin de tesir oranının büyük olduğu tekrar raporda yer alıyor. Öbür yandan dünyadaki besinlerin yüzde 14’ü hasat, taşıma, depolama ve nakliye kademesinde kaybedilirken, yüzde 17’si de tüketici tarafından israf ediliyor” diye konuştu.

“Hasat sırasında ve hasat sonrasında kayıplar meydana geliyor”

Türkiye’de bitkisel üretimde kayıpların değerli bir kısmının yanlış hasat süreci ve gerekli şartları sağlayamayan depolama sistemlerinden kaynaklandığının altını çizen Bayraktar, şu sözlere yer verdi:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan bitkisel eser istikrar tablolarına nazaran, 2020 döneminde istatistiği tutulan 63 eserde, toplamda 118 milyon ton olan üretimin 10,3 milyon tonu yani yüzde 8,7’si hasatla birlikte sofraya ulaşana kadar kaybedildi. 2020 yılı için bitkisel üretim bedelini göz önüne aldığımızda bu ölçü 21,3 milyar liraya denk geliyor. Buna son tüketimdeki israf dahil değildir. Türkiye’de bilhassa yaş zerzevat ve meyve, tarladan sofraya ulaşıncaya kadar kıymetli ölçüde kayıplara uğruyor. Yetiştiriciliğin yanı sıra, hasat sırasında ve hasat sonrasında kayıplar meydana geliyor. Bilhassa hasat sonrasında taşıma, koruma ve pazarlama kademelerinde da değerli kayıplar yaşanıyor. Yapılan araştırmalara nazaran cins ve çeşitlere nazaran değişmekle birlikte, yaş zerzevat ve meyvedeki kayıp oranı yüzde 10 ile yüzde 30 ortasında değişiyor.”

“Net ithalatçı pozisyonunda olduğumuz bu eserlerde bu türlü bir kayıp lüksümüz olmamalıdır”

Üretilen zerzevat ve meyvenin tüketiciye varmadan kıymetli kısmının israf nedeniyle kaybettiğimizi lisana getiren Bayraktar, “2020/2021 döneminde tahıllarda, en son tüketiciye varmadan 2,8 milyon tonluk kayıp meydana geldi. Arz açığımız bulunan ve bu nedenle net ithalatçı pozisyonunda olduğumuz bu eserlerde bu türlü bir kayıp lüksümüz olmamalıdır. Ayrıyeten zerzevat kümesinde meydana gelen 3,9 milyon ton, meyvede 1,8 milyon ton kayıp da olağanüstü kıymetlidir. Son tüketiciye varmadan meydana gelen kayıpların üretime oranı ise, buğdayda yüzde 8,3, arpada yüzde 8,4, mısırda yüzde 6,4, pirinçte yüzde 4,2’dir. Tüketimde yüzde 94,6 oranında dışa bağımlı olduğumuz soyada yüzde 23,5, yeniden net ithalatçı olduğumuz muzda yüzde 12 kayıp vardır. Kayıp, kuru sarımsakta yüzde 23,4, erikte yüzde 16,8’dir. Ürettiğimiz yaş çayın yüzde 17,7’sini, kuru soğanın yüzde 8,4’ünü, biberin yüzde 9,4’ünü, domatesin yüzde 15,9’unu, salatalığın yüzde 11,1’ini, karpuzun yüzde 5,3’ ünü, portakalın yüzde 8,3’ünü, elmanın yüzde 1,7’sini, üzümün yüzde 8,5’ini, Antep fıstığının yüzde 6’sını, bademin yüzde 3,9’unu cevizin yüzde 5,3’ünü, fındığın yüzde 1,4’ünü, kestanenin yüzde 8,7’sini kaybediyoruz” dedi.

Gıda kaybının, değerli insani boyutu hariç, ekonomik durumuna dikkat çeken Bayraktar, “Türkiye’de yapılan araştırmalara nazaran, tarladan sofraya kadar yüzde 25 ile 30’larda olan besin kaybı ve israfının insani boyutu bir yana, ekonomik boyutu da çok büyük sayılara ulaşıyor. Bu oranlarla hesap edildiğinde 2020 yılı hane halkı besin ve alkolsüz içecekler için yapılan harcama dikkate alındığında 176 milyar lira besin kaybı ve israfı bulunuyor” sözlerini kullandı.

“İsrafla gayret tarladan başlamalıdır”

Türkiye, tarımda kayıp ve israfı önlemede göstereceği muvaffakiyetle besin krizini fırsata dönüştürme imkanına kavuşacağını savunan Şemsi Bayraktar, şöyle devam etti: “Tüm dünya Covid-19 salgınıyla birlikte yaşanan global besin kriziyle besin üretiminin ve besine erişimin değerini bir sefer daha anladı. Besin üretiminin temeli olan tarım kesiminin kıymetini ve vazgeçilmezliğini bir kere daha gördü. Bu nedenle, ziraî üretimin sürdürülebilirliği için bölümün olumlu ayrımcılık yapılarak desteklenmesi gerekiyor. Tüketicilerimiz besine erişmekte zorluk çekmeyecek, besine daha ucuz ulaşabilecektir. Bu türlü bir durumda, hem ülkemizin besin garantisini sağlamlaştırmamız hem de 25 milyar dolar civarındaki mevcut tarım eserleri ihracatımızı artırmamız mümkün olacaktır. FAO, besinde kıtlık yaşanmayacağını fakat, üretim kapasitesinin düşük olduğu ülkelerde uzun periyodik besin darlığının ortaya çıkacağını belirtiyor. İsrafla gayret tarladan başlamalıdır. Üreticilerin öncelikle yetiştirme ve hasat teknikleri konusunda bilgilendirilmesi gerekiyor.

Üreticiden tüketiciye kadar uzanan zincirin halkalarının ıslah edilmesi kuraldır. Tarımda kültürel süreçlerden, yetiştirme tekniklerine, hastalık ve zararlılarla gayrete, hasada, depolama, paketleme ve pazara ulaştırmaya, tüketicinin şuurlu tüketimine kadar her evrede israfı en aza indirecek uygulamalara öncelik verilmeli, yatırımlar buna nazaran yapılmalı, toplumlar buna nazaran örgütlenmelidir. Bu hedefle soğuk hava depolarının sayısı ve kapasitesi yükseltilmeli ve bu tesislere verilen takviyeler artırılarak devam etmelidir. Aslında, besin kaybı ve israfının önlenmesine yönelik çalışmalar; besin zincirindeki tüm paydaşlar için yarar sağlayacaktır. Bu çerçevede, ziraî eserleri işleyen fabrikaların kaliteli esere ulaşımının sağlanması ve perakende noktalarına erişmede kullanılan nakliye şartlarının güzelleştirilmesi üzere tahliller besin kayıplarının azaltılmasını sağlayabilir. Alışılmış ki tüketicilerin besin israfına mahal vermemek için yapması gerekenler de vardır.”

“Tüketici gereksiniminden fazlasını almamalıdır”

Gıda kaybının ve israfın önüne geçilmesi için tüketiciye de büyük misyonlar düştüğünün altını çizen Bayraktar, “Tüketici eseri, kayba ve israfa uğratmayacak ölçüde gereksinimi kadar satın almalıdır. Başta zerzevat, meyve olmak üzere eserleri uygun saklama ve kullanma kaidelerine nazaran vaktini geçirmeden değerlendirmelidir. Alışverişe gitmeden evvel meskendeki yiyecekleri gözden geçirerek bir alışveriş listesi yapmalı, gereksiniminden fazlasını almamalıdır. Muhtaçlığın üzerinde ekmek alınmamalı, bayatlayan ekmekler uygun halde değerlendirilmelidir. Meskende yahut lokantalarda yemek küçük porsiyonlar halinde servis edilmeli, yenebilecek kadar alınmalı, tabakta yemek bırakılmamalıdır. Sipariş edilen yemeğin fazla gelmesi durumunda kalanların paketlenmesi talep edilmelidir. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak kayıp ve israfın önlenmesi konusunda çalışmalar yapıyoruz. Mesken sahipliğimizde düzenlenen panel ve toplantılarda israf konusunu tüm boyutuyla ele aldık ve raporlar hazırladık. Üretim kayıpları ve israfla ilgili eğitimler verdik, bu eğitim çalışmalarına devam edeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.

REKLAM ALANI
BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ
ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ