TZOB Genel Lideri Bayraktar: “Fındığın pahasını korumak ulusal bir görevdir”

TZOB Genel Lideri Şemsi Bayraktar, fındıkta yaşanan son gelişmelere ait bir açıklama yaptı. 2021 yılında Türkiye’nin fındık rekoltesinin 684 bin ton olarak gerçekleştiğini belirten Bayraktar, “500 bin üreticimiz canla başla, şiddetli iklim ve tabiat kurallarında Türkiye’nin stratejik ehemmiyete sahip eseri olan fındığı üretmeye, ülkemize milyar dolarlık döviz girdisi sağlamaya çalışıyor” tabirlerini kullandı. Fındık fiyatlarında birtakım spekülasyonlar yaşandığını tez eden Bayraktar, “Malum çevreler yeniden harekete geçerek her yıl sergiledikleri oyunları, bu yıl da sergilemeye başladı. Spekülasyonlarla kaybeden üretici, tüccar ve ihracatçı oluyor. Kaybeden ülkemiz oluyor. İhracat rekoru kırabileceğimiz bu yıl ülkemiz, yeniden 2 milyar dolar gelire mahkum edilmeye çalışılıyor” diye konuştu.

“Fındığın özgür piyasadaki fiyatını tekelci firma ve ona bağlı alıcılar belirliyor”

TZOB Genel Lideri Bayraktar, fındık ihraç sayılarıyla ilgili şunları paylaştı: “Fındığın hür piyasadaki fiyatını tekelci firma ve ona bağlı alıcılar belirliyor. Bu nedenle ülkemizin ihracat geliri artmıyor, tersine azalıyor. 2021 yılında 344 bin ton fındık ihraç edildi ve 2 milyar 260 milyon dolarlık bir kıymet yaratıldı. Fındığın tonu 6 bin 569 dolardan ihraç edildi. 2020 yılına baktığımızda, 281 bin ton fındık ihracı karşılığında 1 milyar 945 milyon dolar döviz geliri elde edilirken fındığın tonu 6 bin 921 dolara ihraç edildi. 2015 yılında ise 240 bin ton fındık ihracatı yapıldığında 2 milyar 887 milyon dolarlık bir gelir sağlandı ve fındığın tonu 12 bin 29 dolara ihraç edildi. Görüldüğü üzere her ne kadar ölçü artsa da gelir düşüyor.”

“Fındığa hala gereken değerin verilmediğini görüyoruz”

Dünya fındık ihracatının yüzde 61’inin Türkiye’de gerçekleştirildiğini not düşen Bayraktar, Türkiye piyasalarında oluşan fındık fiyatının dünya piyasalarını da şekillendiğini belirtti. Fındığın gerçek fiyatının yurt dışı menşeili firmalar tarafından değil, Türkiye’de tespit edilmesi gerektiğini tabir eden Bayraktar, “Ülkemizin 2021 yılı ziraî ihracat kıymeti 25 milyar dolardır. Fındık tek başına ziraî ihracatın yüzde 11’ini gerçekleştirirken üreticilerimiz de Türk fındığını tüm dünyaya duyurmaya çalışıyor. Buna karşın fındığa hala gereken ehemmiyetin verilmediğini görüyoruz. Yıllardır söylediğimiz, lakin bir türlü kırılamayan piyasa oluşumu monopolleşme, bu yıl da kendini piyasa fiyatları üzerinde gösterdi” dedi.

Yabancı bir firmanın yatırım yapma fikriyle Türkiye’ye gelerek fabrika kurduğunu, piyasa müdahale ettiğini tez eden Bayraktar, “TMO fiyatına eser alan adil ve dürüst fındık tüccarımızın, bu yabancı firma paydaşları tarafından ve tekelci firmalarla işbirliği yapmadığı sürece, satın aldığı fındıkların ihracatçılar tarafından alınmayacağı formunda tehdit edildiği tarafında bölge Odalarımızdan bilgiler de geliyor. Bu durum apaçık tekelciliktir, bu yolla yalnızca tüccar değil, üreticimiz de mağdur ediliyor” cümlelerine yer verdi.

“Ekonomik olarak dertli bir periyottan geçtiğimiz şu günlerde esasen güç durumda olan üreticilerimizin bir de kendince spekülasyon yaparak piyasaları alt üst eden bir firma tarafından daha da zora sokulmasına, ekonomik olarak sömürülmesine müsaade verilmemelidir. Alternatifsiz tek geçim kaynağı fındık olan üreticimizin emeğini yedirmeyelim” diyerek üreticilerin yanında olunması davetinde bulunan Bayraktar, fındıkta özgür piyasanın oluşmadığını, az sayıdaki alıcıların piyasa üzerinde baskı kurarak fiyatları istediği üzere yönlendirdiğini lisana getirdi.

“Fındığın bedelini korumak ulusal bir görevdir”

Bir yabancı firmanın fındık piyasasına yaptığı baskılardan yalnızca çiftçilerin değil yerli tüccarların, sanayicilerin ve birtakım ihracatçıların da rahatsız olduğunu duyduklarını söyleyen Bayraktar, “Fındığın bedelini korumak ulusal bir misyondur. Bir firmanın piyasaya yaptığı baskılara dur denmesi gerekiyor. Devlet millet işbirliğiyle devlete hodri meydan çeken bu monopolleri kırmalıyız. Devlet Fiskobirlik’le işbirliği içerisinde eserin tamamını alacağını kararlı bir halde söz ederek, güçlü bir formda piyasaya girmeli, bu oyunu bozmalı ve tekelleşmeyi yok etmelidir. Yerli tüccarımızın, ihracatçımızın, manavımızın, çiftçimizin önünü açmalı, monopollerin değil, ülkemizin kazanması sağlanmalıdır” sözlerini kullandı.

“TMO daha süratli ve daha fazla alım yapmalı, alım merkezlerini artırmalıdır”

Emanete bırakılan her bir kilogramın fındık piyasasının muhtaçlığını karşıladığını ve fiyatın gerilemesine neden olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları aktardı: “Piyasayı üreticilerimizin aleyhine, büsbütün kendi istekleri tarafında şekillendirmeye çalışanlar hakkında gereği yapılmalıdır. Tüm kısımlar artık TMO’nun fındık üreticisi ve fındık piyasası için stratejik ehemmiyete sahip olduğunun farkındadır. TMO, açıklamış olduğu alım fiyatlarıyla ve uyguladığı siyasetlerle piyasada istikrar sağlamaya çalışıyor. Bir firmanın tekelci uygulamalarına karşı, hem üreticimizi hem de üreticimizden fındık alıp bu firmaya satamayan tüccar ve manavımızı bu baskıdan kurtarmak zorundayız. Bu süreçte bu baskıyı kırmak ve piyasadaki bu buhrandan kurtulmak için hem üreticimizden, tüccarımızdan, manavımızdan hem de TMO’dan daha kararlı efor göstermelerini bekliyoruz. TMO daha süratli ve daha fazla alım yapmalı, alım merkezlerini artırmalı, çiftçimize ödemeleri peşin yapmaya çaba göstermelidir. Öteki taraftan fındığın yüzde 90’ı TMO’nun altındaki bir fiyatla piyasada satılıyor. Buna müsaade edilmemelidir.”
TMO’nun müdahale alımının gayesine uygun bir biçimde kaidelerini oluşturması ve piyasada oluşan fiyatların kendi fiyatlarının altına düşmesini önlemesi talebinde bulunan Bayraktar, “Fındık işinden rızkını temin eden ve pek çok insanımıza da geçim kapısı olan üreticimizden manavımıza, gerçek yerli ihracatçımızdan sanayicimize kadar bütün kesitler, daha güçlü olursa, el ele verirse, fındık ticaretinde istismara yeltenenlerin hamaseti kırılacak, kirli tertipleri bozulacaktır” diye konuştu.

“Fındık depoları kurarak fındık üreticisine sahip çıkın”

İç fındık ihracatının bırakılması gerektiğini söz eden TZOB Genel Lideri Bayraktar, şunları kaydetti: “Yerli firmalarımızı ve yatırımcılarımızı fındıkta katma bedeli yüksek eserleri üretmeye ve yeni yatırımlar yapmaya davet ediyoruz. Ülkemizin besin sanayindeki deneyimi ve altyapısı, fındığı her türlü işleyip dünyaya sunabilecek seviyededir. Yalnızca birkaç inanmış ve yürekli yatırımcımızın elini taşın altına sokması, fındık ticaretimize çok geniş ufuklar kazandıracaktır. Bizler üretici, tüketici, ihracatçı ve yatırımcı firmalarımız olmak üzere, herkes kazansın istiyoruz. Buradan Karadeniz bölgemizdeki vilayet ve ilçe belediyelerine seslenmek istiyorum, sahip olduğunuz yerler üzerine fındık depoları kurarak fındık üreticisine sahip çıkın. Bu sayede fiyat düşüşünü engelleyerek bölge iktisadına daha fazla katkı sağladığınız üzere kırsal ve genç nüfusu da yerinde tutmuş olacaksınız.”