Türkiye ticaretinin 137 yıllık tarihi dijital arşive aktarıldı

İstanbul Ticaret Odası (İTO), 1885’ten bugüne kadar Oda’nın yayınladığı Osmanlıca, Fransızca, Almanca, İngilizce tüm periyodik yayınları internet ortamına yükleyerek, araştırmacıların hizmetine sundu. Ticaret hayatının son 137 yılına şahitlik eden İstanbul Ticaret Gazetesi Dijital Arşivi’nin (İTGA) yer aldığı arşiv.ito.org.tr’nin tanıtım toplantısı İTO’nun Eminönü’ndeki Merkez Binasında gerçekleştirildi.

Toplantıda konuşma yapan İTO Lideri Şekib Avdagiç, “İstanbul Ticaret Gazetesi Arşivi projemizle, biz yalnızca 137 yıllık gazetemizi değil, tıpkı vakitte Türk iktisat tarihini de elektronik ortama aktarmış oluyoruz. Artık, tam 318 ciltlik İTO gazetesi, yani 185 bin adet imaj, bir öteki sayıyla 6 bin 500 periyodik yayınımız, bütün araştırmacılarımıza bir tuş kadar yakın” tabirlerini kullandı.

Avdagiç, “Sadece 137 yıllık gazetemizi değil, birebir vakitte Türk iktisat tarihini de elektronik ortama aktarmış oluyoruz. Ticari tarihimiz araştırmacıların ayağına geliyor, araştırmacılara bir tuş kadar yakınlaşıyor” dedi.

İTO’nun kuruluşundan 3 yıl sonra, 1885’te iktisat gazetesi yayınlamaya başladığına dikkat çeken Avdagiç, “Bu nedenle diyebiliriz ki, Türkiye’de iktisat haberciliği İTO ile başlamıştır. Tekrar gazetemiz, Türkiye’nin 137 yıldır yayınını sürdüren tek iktisat gazetesi olmuştur. Tıpkı vakitte periyodunun ekonomik gelişmelerine özel dal gözüyle bakan birinci yayın organıdır” diye konuştu.

“Türkiye’de iktisat haberciliği İTO ile başlamıştır”

Avdagiç, “İTGA Projesiyle, Türk iktisat tarihi, bütün boyutlarıyla, araştırmacıların kullanımına internet ortamında sunuluyor. Tabir yerindeyse iktisadi ve ticari tarihimiz araştırmacıların ayağına geliyor, araştırmacılara bir tuş kadar yakınlaşıyor” dedi.

Şekib Avdagiç, İTO gazetesinin 137 yıllık sayılarının dijitalleştirilmesinin Kovid-19 salgını periyodunda düzgünce yaygınlaşan e-kütüphaneciliğin doğal bir sonucu olarak görülebileceğini söyledi.

Avdagiç, açılışı yapılan İstanbul Ticaret Gazetesi Arşivi’nin benzerlerinden iki farkı bulunduğunu belirterek, “İlk sefer 137 yıllık bir iktisat gazetesinin, çeşitli devirlerde farklı isimlerle yayınlanmış olsa da tüm sayıları eksiksiz dijitalleştirildi ve bir ortada okuyucuya sunuldu. Bu şu manaya geliyor. Gazetemizde bir rastgele bir mevzuyu araştıran okuyucularımız, o bahsin 19. yüzyılda başlayan, 20. yüzyılda devam eden ve 21. yüzyılda ulaştığı evreleri takip edebilecek” diye konuştu.

“Araştırmacılar tüm yayınlarımızda Osmanlıca sözcük araması yapabilecekler”

Avdagiç, projenin ikinci farklılığı da şöyle açıkladı: “Türkiye’de birinci sefer İTO olarak bizim İTGA Projemiz, araştırmacıları bir külfetten kurtarıyor. Araştırmacılar tüm yayınlarımızda Osmanlıca sözcük araması yapabilecekler. Bir öteki tabirle, dileyen araştırmacı ya da okuyucumuz, arşiv.ito.org.tr sitesini açıp bir Osmanlıca sözcüğü yazdığında, o sözcük tam 100 milyon söz içinden taranacak ve hangi mecmualarda ise o mecmuanın ilgili sayfaları ekrana gelecek. Böylelikle araştırmacılar, 185 bin sayfayı tek tek çevirip satır satır arama zahmetine katlanmadan istediği husus hakkında aradığı bilgi ve habere ulaşabilecek.”

Avdagiç, arşiv sitesi deneme kademesinde iken Oda danışmanlarından birinin, İTGA ile getirilen Osmanlıca arama imkanını kullanarak, İTO’nun 1891’de kurduğu ihracatı teşvik merkezi olan Numunehane-i Osmani’nin (Osmanlı Ticaret Müzesi) tarihini kitaplaştırdığını da kaydetti.

Avdagiç, araştırmacıların ve akademisyenlerin kendilerine sunulan bu fırsatı, ticaret hayatımızın şimdi gün yüzüne çıkmamış taraflarını aydınlatarak değerlendireceklerine inandıklarını söyledi. Avdagiç, “İTGA, araştırmacılara ve akademisyenlere bilhassa 1885-1928 devrine ait yeni bir kaynak sunacaktır. Özellikle devletin resmi bakış açısının dışında özel dalın gözüyle devrin ticari ve ekonomik gelişmelerini görme imkanı getirecektir. Ben buna yürekten inanıyorum” diyerek kelamlarını tamamladı.