Toplumsal cinsiyete dayalı yargılarda olumlu değişim var

Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi (UN Women), toplumsal cinsiyete dayalı algı ve tavırları kıymetlendirmek maksadıyla Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Algıları Araştırması (Levers of Change: Gender Equality Attitudes Study) gerçekleştirdi. Unstereotype Alliance platformu üyeleri AT&T, Johnson&Johnson, Kantar, Procter&Gamble ve Unilever iş birliğinde yürütülen araştırma, kalıp yargıların vakit içinde nasıl değiştiğini gösterirken Türkiye’deki algılar hakkında çarpıcı datalar ortaya koydu.

2018 yılında ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, İsveç, Hindistan, Japonya, Kenya, Kolombiya, Filipinler ve Türkiye’de pilot olarak gerçekleştirilen çalışma; 2020 yılında Avusturya, Brezilya, Danimarka, Fransa, Güney Afrika, İspanya, Meksika, Polonya, Senegal ve Vietnam’ın da dahil edilmesiyle tekrarlandı. Türkiye’nin dahil olduğu birinci kümedeki 10 ülkede vakit içindeki algı ve yaklaşım değişiklikleri gözlemlendi.

Gelişme var ancak kâfi değil

Araştırma sonuçlarına nazaran 2018’den bu yana Türkiye’de toplumsal cinsiyete dayalı kalıp yargılar ve tavırlarda olumlu tarafta değişim gözlemlense de bayanların nitelikli eğitim ve sıhhat hizmetlerine erişimi, nitelikli çalışan olarak istihdam edilme yahut siyasete iştirak imkânları, erkeklere oranla hâlâ daha az görülüyor. Araştırma sonucunda ortaya çıkan bilgilerin kimileri şu halde:

– Araştırma iştirakçilerinin yüzde 30’u, erkeklerin birebir iş için bayanlardan daha fazla fiyat alması gerektiğini düşünürken yüzde 34’ü, bayanın kocasından daha fazla kazanmaması gerektiğine inanıyor.

– İştirakçilerin yüzde 54’ü meskeni geçindirenin erkek olması gerektiğine inandığı için erkeklerin bayanlardan daha fazla kazanmasını doğal karşılıyor.

– İştirakçilerin yüzde 41.5’i, erkeğin işinin para kazanmak, bayanın işinin ise mesken ve aile işleri ile ilgilenmek olduğunu düşünürken yüzde 54.5’i ise bayanların daha az çalışıp ailelerine daha fazla vakit ayırması gerektiğine inanıyor.

– Anne çalıştığında çocukların ziyan gördüğünü düşünen iştirakçilerin oranı, babaları çalıştığında çocukların ziyan gördüğüne inananların tam iki katı olarak karşımıza çıkıyor.

– İştirakçilerin yüzde 61’den fazlası, bayanların medya tarafından klâsik roller dahilinde tasvir edildiğini düşünürken erkekler için bu oran yüzde 64.

– İştirakçilerin yaklaşık yüzde 18’i, birden fazla bayanın hem konutta hem de kamusal alanda kendilerini inançta hissetmediklerini düşünüyor.

– İştirakçilerin birden fazla eşit işe eşit fiyat, tüm alanlarda bayan haklarına daha fazla hürmet duyulması, kaliteli sıhhat hizmetleri ve üniversite eğitimine erişim üzere mevzuların Türkiye’nin başarısı için kıymetli olduğunu düşünüyor. Lakin her üç iştirakçiden biri, oğlan çocuklarının üniversite eğitimi almasının kız çocuklarına oranla daha kıymetli olduğunu düşünüyor.

Medya kampanyası başlatıldı

UN Women Türkiye tarafından yürütülen Unstereotype Alliance Türkiye platformu araştırma bulgularının öne çıkması için toplumsal medya kampanyası başlattı. 20 Ağustos-19 Eylül tarihleri ortasında devam edecek kampanya @unstereotypeallianceturkiye Instagram hesabından ve @unwomenturkey toplumsal medya hesaplarından yürütülecek. Hashtag #AlgınıDeğiştir ile lanse edilen kampanya; iş, eğitim, şahsî tercihler, finans ve şiddet alanlarında öne çıkan toplumsal cinsiyete dayalı algı ve tavırları göz önüne sererek toplumsal farkındalığı artırmayı amaçlıyor.

Geleceğin bayan mühendisleri için “Tasarlamak İsterSEN”

Sabancı Holding iştiraki, Türkiye lastik dalı markası Brisa, bayan mühendis adaylarının yaratıcılıklarını teşvik etmek, onları yeni fikirler üretme konusunda cesaretlendirmek, farklı bakış açıları kazandırmak ve gelişimlerine katkı sağlamak maksadıyla teşebbüslerini sürdürüyor.

2020 yılında birinci sefer Dünya Bayan Mühendisler Günü’nde “Tasarlamak İsterSEN” davetiyle başlattığı “Brisa Ideathon”u bu yıl da online olarak gerçekleştirildi. Programa katılan bayan mühendis adayları bu yıl, “Farklı lokasyonlardaki çalışanlar ortasında iş birliği ve beraberlik hibrit çalışma modelinde nasıl sağlanır?” sorusuna yanıt aradılar. Dört farklı üniversiteden, 29 bayan mühendislik fakültesi öğrencisinin başvurduğu Ideathon’da, seçilen öğrenciler ortasından altı grup yarıştı.

Uygulanabilirlik, kattığı bedel, yaratıcılık ve inovasyon, stratejilere ahenk ve sunum kriterleri açısından bedellendirilen projeler ortasından “GörürSEN Güçleniriz” isimli sanal gerçeklik projesiyle katılan kadro birinci seçildi. Toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen ve bu doğrultuda bayan mühendislerin gelişimi ve dala iştiraki için projeler yürüten Brisa, Ideathon kapsamında ayrıyeten iştirakçilere yönelik İnovasyon, empati kurma, sorun tanımlama, fikir üretme ve prototipleme, test etme ve kıymetlendirme başlıklarında eğitim ve çalışmalar da gerçekleştirdi.

Biyoteknolojide “Kadınlar İçin En Düzgün İşveren”

Biyoteknoloji şirketi Amgen, Forbes tarafından iki yıl üst üste “Kadınlar İçin En Âlâ İşveren” seçildi. “Amerika’nın En Düzgün Büyük İşverenleri”nden biri olarak gösterilen Amgen ayrıyeten araştırmada, “Çeşitlilik İçin En Düzgün İşverenler”den biri ve “Yeni Mezunlar İçin En Düzgün İşverenler”den biri seçildi. Pandemi birçok bayanın mesleğini değiştirmesine yahut çalışmayı büsbütün bırakmasına neden olurken, Amgen’de çalışan bayanların yüzdesi son birkaç yıldır yüzde 52’de sabit kaldı. Ayrıyeten, şirketin liderlik rollerinde bayan yüzdesini artırma gayretleri olumlu sonuçlar veriyor. Şirkette son bir yılda üst seviye yönetici seviyesinde ve üzerinde konumlardaki bayan oranı yüzde 8 ve üst seviye yönetici/direktör konumundaki bayan oranı ise yüzde 4 arttı. Amgen’in şirketin en kıdemli başkanlarından oluşan Küresel Operasyon grubunun yaklaşık yüzde 40’ını bayanlar oluşturuyor.