Süleymaniye’de korkutan çatlaklar

MERT İNAN İstanbul – İstanbul’un simge yapılarından sayılan ve 1551-1557 yılları ortasında Yasal Sultan Süleyman ismine inşa edilen caminin son onarım 2007-2013 yılları ortasında iki etap halinde gerçekleştirilmişti. Lakin geçtiğimiz gün Süleymaniye Camii’nin dördüncü minaresindeki birinci onura ile avludaki kimi sütunlarda çatlaklar ile kırılmalar olduğu anlaşıldı. Fotoğraf sanatkarı Metin B. Demirel tarafından Milliyet için görüntülenen hasarlı kısımlar, “Olası büyük zelzelede çatlaklar ayakta kalabilir mi?” sorusunu da gündeme getirirken, onarım uzmanı ve mimarlık tarihçisi Prof. Dr. Zeynep Ahunbay ise ortaya çıkan manzaralar için “Mimar Sinan’ın eşsiz yapıtına yönelik yakın vakitte onarım çalışması yapılmıştı. İstanbul başta olmak üzere kadim kentlerimizdeki tarihi yapıtların korunması için bakım, tamir takımları ve bir kontrol düzeneği kurulması gerekiyor. Süleymaniye Camii üzere tarihi yapıtlarımız, her yıl zirveden tırnağa denetim edilerek, mümkün hasar yahut aksaklıklar tespit edilerek anında müdahale edilmeli” dedi.

‘Vahim ve üzücü’

Minare şerefesi ile avlu sütunlarındaki imajları de yorumlayan Prof. Dr. Ahunbay, “Bu yapıtın hasarlı olduğunu değil lakin bakımsızlık meselesine işaret eder. Süleymaniye Camii, 2 bin yıllık antik taş ve kalıntılarla inşa edilen bir yapı. Böylesi bir yapının her yıl çok kapsamlı denetlenerek denetim edilmesi gerekir. Süleymaniye Camii, Dünya Miras listesinde olan bir yapı olarak gözümüz üzere müdafaamız gereken bir eser. Muhtemel çatlak ve hasarların tespiti için yalnızca görünen kısımlar değil, bodrum katlarından, kubbe kısmına kadar her kısım ayrıntılı olarak incelenerek raporlanmalı.   

Vakıflar ve İBB iştirakinde daima bakım grupları oluşturularak, eşsiz yapıtlarımızı gece, gündüz incelenmeli. Mimar Sinan’ın ‘kalfalık eserim’ dediği Süleymaniye’deki lokal çatlak ve hasarlar hayli vahim ve   üzücü” diye konuştu.

‘İlk defa bu kadar bakımsız gördüm’

Süleymaniye Camii’nin onura ve avlu sütunundaki çatlakları Milliyet için görüntüleyen fotoğraf sanatkarı Metin B. Demirel, “Özellikle de avludaki birtakım sütunlar ile dördüncü minarenin birinci şerefesindeki deformasyonlar açıkça göze çarpıyor. Bu çatlaklar caminin öteki kısımlarında da olabilir. İstanbul’da altı ve üzeri büyüklüğünde bir zelzele olursa, görüntülediğimiz hasar oluşan kısımların çökmesinden kaygılıyım. İstanbul’daki tarihi yapıtları fotoğraflayan biri olarak Süleymaniye Camii’ni birinci kere bu kadar bakımsız gördüm” tabirlerini kullandı.

‘Bir an evvel gerekli müdahale yapılmalı’

Mimari Onarım Kültür Varlıklarını Muhafaza Derneği Lideri Serhat Şahin Süleymaniye Camii’nin İstanbul’un sembol tarihi yapıtlarından biri olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Böylesi yapıların tıpkı İtalya’daki Kolezyum üzere, uzmanlar tarafından haftalık, aylık, altı aylık ve yıllık denetimlerini yapılmalı. Rutin denetimlerde tespit edilen aksaklık, hasar yahut çatlaklara da gecikmeden uzmanlar eşliğinde gereken müdahale yapılmalı. Süleymaniye’de böylesi imajlar ıstırap verici.”