Pandemide yeni milyarderler çıktı

Bayan Emeğini Kıymetlendirme Vakfı (KEDV), üyesi olduğu Oxfam Konfederasyonu’nun, Davos’ta gerçekleştirilen Dünya Ekonomik Forumu ile birebir vakitte yayımladığı “Acıdan Kâr Etmek” isimli raporda ortaya konan gelir adaletsizliğini en çarpıcı sayılarıyla aktardı.

KEDV’in aktardığına nazaran; dünyada temel tüketim unsurlarının maliyeti on yıllardır görülmemiş bir düzeyde artarken, besin ve güç kesimlerindeki milyarderler servetlerine her iki günde 1 milyar dolar daha ekliyor. Pandemi sırasında 573 kişi daha milyarderler kulübüne katılırken, her 30 saatte bir kişi daha milyarder oldu.

112 yıl çalışacak!

Öte yandan 2022 yılında her 33 saatte bir milyon kişinin, yani toplamda yaklaşık 263 milyon kişinin daha çok yoksulluğa itileceği varsayım edildi. En alt yüzde 50’lik kesimde yer alan bir emekçinin, en üst yüzde 1’lik dilimde yer alan bir kişinin yılda kazandığını kazanabilmek için 112 yıl çalışmak zorunda olduğu hesaplandı.

Araştırmaya nazaran; milyarderlerin serveti, Kovid-19’un birinci 24 ayında son 23 yılın toplamından daha fazla artış gösterdi. Global milyarderlerin toplam serveti, global GSYİH’nin yüzde 13,9’una eş paha oldu. Bu oran 2000 yılından bugüne üç kat arttı. Ayrıyeten monopollerin yaygın olduğu güç, besin ve ilaç dallarındaki şirketlerin, personel maaşları neredeyse hiç artmamışken, rekor seviyede kârlar elde ettiğini ortaya koydu.

Besin ve güç milyarderlerinin serveti son iki yılda 453 milyar dolar artarken, besin milyarderine 62 yenisi eklendi. Pandemi 40 yeni ilaç kesimi milyarderi de yaratırken, Moderna ve Pfizer üzere şirketler her saniye 1000 dolar kâr elde edip, aşılar için devletlere maliyetinin 24 katına kadar fiyat biçti.

‘Kalıcı servet vergisi uygulansın’ önerisi

Oxfam’ın hükümetlere teklifleri özetle şöyle:

– Yüksek çıkarlara bir kereye mahsus dayanışma vergisi uygulamak. Arjantin, “milyoner vergisi” olarak isimlendirilen bir sefere mahsus vergilendirmeyi hayata geçirdi.

– Kriz fırsatçılığını sonlandırmak için, tüm kesimlerdeki büyük şirketlerin beklenmedik çok kârlarını yüzde 90’lık süreksiz çok kar vergisiyle vergilendirmek.

– Çok zenginleşme ve tekelleşmenin yanı sıra üstün zenginlerin yüksek karbon emisyonlarını dizginlemek için kalıcı servet vergilerini yürürlüğe koymak. Milyonerlere ve milyarderlere uygulanacak yıllık servet vergileriyle bile bir yılda 2,52 trilyon dolar elde edilebilir.