Otomobil tutmasının sırrı çocuklukta saklı! Denemeyen kalmadı, tahlili yara bandı mı?

Araba ya da taşıt tutması, uzun müddetli sıkıntılara yol açmasa da bilhassa sık sık seyahat edenler için hayatı zorlaştıran bir durum. Tıpta ‘hareket hastalığı’ (motion sickness) olarak isimlendirilen bu tablo baş dönmesi, bulantı, kusma, soğuk terleme, rengin soluklaşması üzere şikayetlerle kendini gösteriyor. Başta çocuklar ve bayanlar olmak üzere pek çok kişinin kâbusu olan bu rahatsızlığın altında yatan sebep ise istikrar sistemi.

Vücutta dengeyi sağlamada iç kulak, gözler ve derin duyu organları vazifeli. Bu organlar yani istikrar sistemi, beynimize bedenimizin uzay içindeki durumunu, yerini, istikametini, ne tarafa hakikat hareket ettiğini bildiriyor. Lakin araç içerisinde seyir halindeyken bu üç sinirsel yolla beyne birbiriyle uyumsuz, zıt sinyaller ulaşıyor. Yol tutmasına ‘postural istikrarsızlık’ da denildiğini söyleyen Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, “Herhangi bir araçta, seyahat esnasında vestibüler ve istikrar merkezi bir hareket algılar lakin beyin, eklem reseptörlerinden ihtar gitmediği ve ayaklar hareket etmediği için çelişkiye düşer. Bunun sonucunda istikrarla ilgili merkezlerin daima ihtar gönderdiği talamus, hipotalamus ve amigdala bir anormallik olduğunu algılayarak direkt savunma konumuna geçer” bilgisini paylaşarak şu ayrıntıları verdi:

İŞİTME MANİSİ OLANLARDA YOL TUTMASI YAŞANMIYOR

İşitme engelli bireylerde yol tutması görülmediğini lakin bunun sebebinin de net olarak izah edilemediğini lisana getiren Uzm. Dr. Mehmet Yavuz, yol tutmasının bayanlarda erkeklere göre daha fazla ortaya çıktığını da aktardı. Yol tutmasının çoklukla taşıtın durmasıyla yatışıp şikayetlerin ortadan kalktığını söyleyen Yavuz, “Ancak kimi durumlarda seyahatten birkaç gün sonrasında bile bulantı hissi üzere şikayetler devam edebiliyor. Denizciler uzun gemi seyahatleri yüzünden geminin sallanmasına öylesine alışıyor ki karaya çıktıklarında bu sefer de ‘kara tutması’na uğruyor ve ortama ahenk sağlamakta zorlanıyorlar. Diğer taraftan sıcak hava, akaryakıt, mazot üzere makus kokular, çok gürültü, araç içinde kitap okunması, telefonla yahut bilgisayarla uzun mühlet meşgul olunması, gidiş tarafına karşıt oturulması ve gerilim de yol tutmasını tetikleyebiliyor. Çok inişli çıkışlı yahut virajlı yollar, uçağın türbülansa girmesi ve geminin çok sallanması da yol tutmasını kolaylaştıran etkenlerden” dedi.

BU YİYECEKLERE DİKKAT!

Yol tutması yaşamamak için dikkat edilmesi gereken yiyeceklerin olduğuna dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, “Ağır ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Birebir vakitte kafeinli içeceklerden ve alkolden de sakınmak gerekiyor. Zencefil ve naneli eserler ise mide bulantısını geçirmede tesirli olabiliyor” tabirlerini kullandı.

Dikkatin daima yola verilmesi sebebiyle araç kullananlarda yol tutmasının çabucak hemen hiç görülmediğinin bilgisini paylaşan Uzm. Dr. Mehmet Yavuz, yol tutmasını önlemek için yapılacakları sıraladı:

‘SAVAŞ PİLOTU İDMANLARI YAPILMALI’

Yavuz’un daima seyahat etmek zorunda olup yol tutması yaşayanlara önerisi ise savaş pilotu eğitiminde kullanılan antrenmanlardan faydalanmaları. Başın öne, geriye, yanlara olan süratli formda hareket ettirildiği bu idmanların 3 hafta boyunca her gün en az 10 dakika yapılması gerekiyor. Peki kimi şahıslar neden yol tutması sorunu yaşamıyor? Otomobil tutan ve tutmayan bireyler ortasında kıymetli bir farklılığın bulunmadığına değinen Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, bu durumu şöyle açıkladı:

YARA BANDI TAHLİL MÜ?

Sosyal medyada süratle yayılan, ailelerin seyahat öncesi çocuklarına uyguladıkları yara bandı usulü hakkında da bilgi veren Uzm. Dr. Mehmet Yavuz, “Göbek deliğinin çapraz formda iki yara bandıyla kapatılması bilhassa çocuklarda yol tutmalarını önleyebiliyor. İşleyiş sistemi tam olarak anlaşılamasa da zararsız bir formül olduğu için denenebilir” bilgisini paylaştı.