Fındık piyasasını TMO belirleyecek

Duygu Erdoğan – 22 Ağustos  tarihinde kabuklu fındık alımını başlatan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), ağır talep nedeniyle üretici randevularına yetişmek için alım yeri sayılarını artırarak fındık almaya devam ediyor.

Sivri kalite fındık için 51 lira, levant kalite için 52 lira ve Giresun kalite için 53 lira ödeme yapan TMO, ayrıyeten takviye ödemeleriyle 54 liraya kadar fiyat vermiş oluyor.

Fındık üretici kentlerde özgür piyasada fındık fiyatının 42-46 lira ortasında seyrettiği görülürken, üreticiler bu dönem fındıklarını TMO’ya satıyor. Fındığın bu dönem kalite kriterlerinin de yüksek olduğunu belirten üreticiler, TMO’nun hem yüksek oranda, hem de yüksek kalitede alımının depo ömrünü de uzatacağı için yıl boyunca piyasanın durumunu TMO tarafından belirlenebileceğini söz ediyor.

Randevular anında doluyor

TMO, bilhassa stratejik eserlerde hem üreticiyi korumak, hem de piyasada regülasyon misyonunu sağlamak için belirlediği taban fiyatlardan alımlar yapıyor. Yıl boyunca hem tüketiciye kâfi oranda eser temininin sağlanması, hem de piyasanın istikrarlı seyretmesi için satışlar gerçekleştiriliyor. TMO’nun 250-300 bin ton eser alacak kapasitesi olduğu öngörülüyor. 

Bu yılki fındık randımanına kıymetli katkı veren kent olan Ordu’nun Altınordu Ziraat Odası Lideri Atakan Akça, piyasada daha düşük seyreden fiyatlar nedeniyle TMO’ya çok ağır talep olduğunu söyledi.

Serbest piyasada 44-46 lira ortasındaki fiyatlara karşılık TMO’nun 51-54 lira ortasında alım yaptığını hatırlatan Akça, “8-9 lira ortasında bir makas var. Olağanda 50 alım yerinde çiftçiden randevu ile alım yapan TMO, bu alım yeri sayılarını artırdı. Randevu sistemi anında dolduğu için yeni yerler için süratle yeni randevular açılıyor. Fındık stratejik bir eser olduğu için TMO bir kuruş ziyan etmeden dönem uzunluğu satışını da yapacaktır, piyasayı dengeleyecektir. TMO’ya giden fındıkların artık yüzde 90 civarında kabul gördüğünü de teyit ediyoruz. Yani üreticilerimiz açıklanan randıman ve kalite kriterlerinin kıymetli bir
kısmını karşılıyor, fındık kalitesi artıyor. Bu kriterler tıpkı vakitte depo ömrünü de uzattığı için TMO’nun eli stokta daha güçlü olacak” dedi.

Sanayici ve ihracatçıların satış yaptıkları ülkelerde çalıştıkları firmalara verdikleri taahhütlerin müddetlerinin yaklaştığını anlatan Akça, bu sayede hür piyasada da fiyatların yükselmeye başlayacağı öngörüsü olduğunu söyledi.

‘Ürün depolanabilir’

Sakarya Karasu Ziraat Odası Lideri Selami Arık, şu anda bölgede de yüklü olarak fındık satışının TMO’ya yönelik olduğunu söz ederken, çiftçinin kendi imkanlarıyla da depolama yapmasını önerdi. Arık, “Her dönemde yalnızca maliyetlerimizi karşılayabiliyoruz. Üreten, uğraşan çiftçi ancak kazanan endüstrici oluyor. Üreticinin de yeterli kazanabilmesi gerekiyor. Ancak borcu olan ya da çabucak elinden eserini çıkarmak isteyenler fındığını erkenden sattığı için piyasada fiyat düşük kalıyor. Özgür piyasa 42-44 lira ortasında. Çiftçiler bir müddet kendi imkanlarıyla eserlerini depolayabilir, piyasa aşikâr düzeye gelince satışa geçebilir” diye konuştu.

Fındık komitecisi Osman Çakmak, fındığın piyasasını belirleyen bölgenin en büyük alıcısı Ferrero’nun kabuklu fındık için 48 lira artı bir lira yüksek randıman fiyatı açıkladığını belirtirken, tüccarın eğiliminin ilerleyen günlerde daha netleşeceğini lisana getirdi. Çakmak, “Alıcının aslında iç fındık fiyatı da açıklaması lazım. Piyasada önemli bir belirsizlik ve dengesizlik oluyor… Açıkçası şu anda Çiftçi Kayıt Sistemi’nde olan üreticiler büyük oranda TMO’yu tercih ediyor. TMO’nun eli çok güçlü. Bu sene fındık piyasasını belirleyecek ana oyuncu oldu” dedi.