Can dostlara ekonomik mama

Aylin Rana Aydin – Evcil hayvan mamalarının fiyatları süratle artıyor. İthal mamalarda artan fiyatlarla birlikte yerli mamalara ilgi yükseliyor. Mayıs 2021’den bu yana kedi-köpek mamalarında yüzde 300’e varan fiyat artışları yaşanıyor. İthal markalarda kur kaynaklı, yerli eserlerde ise hammadde kaynaklı fiyat artışı olduğu söz ediliyor. Yerli mama ve ekonomik mama pazarında büyüme bekleniyor. Hayvan sahipleri ve üreticiler mamalardaki yüzde 18 KDV’nin düşürülmesini talep ediyor.

Tropikal Pet CEO’su İzzet Saban, mama fiyatlarının artmasının tahıl fiyatlarındaki artışla kontaklı olduğunu belirterek, “Soyada da ciddi artış var. Tavuk unu ve tavuk yağındaki yükselişler de maliyeti artırıyor. Ekonomik mamaya kayış devam ediyor. Hem kurların artışı hem de enflasyon, fiyatları etkiliyor. Mama fiyatlarında yüzde 300’e varan artış var” dedi.

109 milyar dolar

Artan fiyatlardan dolayı evcil hayvanlarına konutta pişen yemeklerden verenlerin de olduğunu lisana getiren Saban, “İnsan metabolizmasıyla evcil hayvanların metabolizması çok farklı. Kendimize pişirdiğimiz yemekteki içerikler hayvanlar için uygun olmayabilir. Hatta hayvanlara kalıcı zarar da verebilir” dedi. Saban, şöyle konuştu:

“Dünya pazarının büyüklüğü 109 milyar dolara çıktı. Bunun yaklaşık 27 milyar doları Amerika’dan. Amerika pazarı son yıllarda yüzde 2-3 büyümesine karşın son iki yılda yüzde 4.5 üzere art geriye rekor büyüme gerçekleştirdi. Mama pazarı büyümeye devam ediyor. Organik ve tahılsız mamalarda önemli büyüme var. Türkiye’de tüketilen kedi-köpek mamasının yıllık 130-150 bin ton civarında olduğu varsayım ediliyor. Büyüklüğü de yaklaşık 130 milyon euro civarında.”

‘Mama lüks değil’

Tüketici Birliği Federasyonu Genel Lideri Mehmet Bülent Deniz, evcil hayvan mamalarında KDV’nin hâlâ yüzde 18 olduğunu hatırlatarak, “Bunun yüzde 1’e düşürülmesinde kamu faydası var. Milyonlarca hayvansever sıkıntı durumda. Mama fiyatları çok yüksek. Hayvanların bakılması ve sağlıklı halde ömürlerini sürdürmesi için KDV’nin yüzde 1’e düşürülmesi gerekiyor” dedi. Hazır mama almakta zorlananların hayvanları meskendeki besinlerle beslemeye çalıştıklarını söyleyen Deniz, şöyle konuştu:

“Bu da hayvanın sıhhati açısından risk oluşturuyor. Evcil hayvanlar da hazır mama dışında besin yiyince hastalanıyor. Böylelikle farklı bir masraf daha oluşuyor. Ayrıyeten tüketicilerden düzmece mamalara yönelik de çok şikayet alıyoruz. Bilhassa online satışlarda merdiven altı üretilmiş mamaları gönderiyorlar. Fırsatçılık yapılıyor.”

Sahte mama

Online şikayet platformlarında da uydurma mamalarla ilgili şikayetler yer alıyor. Bilhassa online satış platformlarından satın aldıkları kimi mamaların geçersiz ya da yanlış tarihli olduğunu ve evcil hayvanlarının rahatsızlandığını belirten tüketiciler, eser farklılıkları, paket farklılıkları ya da paketlerde son kullanma tarihinin yer almaması üzere şikayetlerde bulunuyor.

Yüzde 300 artış var

15 kg’lık yerli evcil hayvan mamaları 300, ithal mamaların fiyatları ise 1000 liradan başlıyor. 15 kg’lık bir paket üç ay yetiyor. Online sitelerde 15 kg’lık kedi maması Mayıs 2021’de 139.50 liradan satılırken, Ağustos 2022’de 519.99 lira oldu. Öbür bir markanın 15 kg’lık maması 2021 Haziran’da 183 lirayken, Ağustos 2022’de ise 529.99 liraya çıktı. Lüks bir markanın 15 kg’lık kedi maması Aralık 2021’de 764.90 lira iken, Ağustos 2022’de 1433.55 lira oldu.

Mamalar muteber mi?

Evcil hayvan sahibi bir vatandaş, “Mamaların güvenilirliğini fiyatından anlayamıyoruz. Çok fazla geçersiz mama var. Geçenlerde bir online platformdan aldığım mamalar beyaz bir pakette üzerine marka etiketi yapıştırılmış formda geldi. Daha evvelden aldıklarım bu türlü değildi, natürel güvenemediğim için iade ettim” tabirlerini kullandı.

Onları unutmayın

Havaların soğumaya başladığı şu günlerde sokak hayvanları için de güç günler başlıyor. Sokak hayvanları için kapınızın önüne bir kap su ve mama bırakmayı unutmayın.