Besinin saklı çalışanları arılar

His Erdoğan – Bugün 20 Mayıs Dünya Arı Günü. Dünya besin tüketiminin çok büyük bir kısmını oluşturan bitki tiplerinin yüzde 70’inin arılar sayesinde tozlaştığı biliniyor. Arılar, bitkilerin, canlı hayatının hayli kıymetli bir halkasını oluşturuyor. İklim krizinin tesirindeki dünyada, bilhassa besinin geleceği konusunda ülkelerin çalışmalarında da arı başlığı kıymetli bir yer tutuyor.

Türkiye de iklim krizinin tesirini son yıllarda ani ve yüksek yağışlar ile yangın felaketleriyle yakından yaşadı. Dünyada arı varlığı açısından ikinci sırada bulunan Türkiye’de iklim değişikliği kaynaklı doğal afetler, zirai ilaç kullanımı, artan arıcı maliyetleri arıların geleceği açısından kaygı veren mevzuları oluşturuyor.

80 bin aile

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Genel Lideri Ziya Şahin, Türkiye’de resmi kayıtlara nazaran 7.8 milyon arı kovanı olduğunu hatırlatırken, 80 bin arıcı ailenin çalıştığını söyledi. İklim değişikliğinin bal arısı için büyük tehdit olduğunu belirten Şahin şöyle konuştu:

“Bu felaketlerden en büyüğünü geçen yaz yaşadık. Yangınlarda Muğla’da pek çok alanda arılarımızı kaybettik. İkinci büyük sorun ise tarım ilaçları yani pestisitler. FAO (BM Besin ve Tarım Örgütü) bilgilerine nazaran, Türkiye’de son 4-5 yılda tarım ilacı kullanımı yüzde 30 arttı. Arılar, ‘zehir’ ögeleri içeren tarım ilaçları ve bilinçsiz pestisit kullanımı sebebiyle ölüyor. Bu, son bulmalı. Arı ikinci plana itilebilecek bir mevzu değil. Bugün bütün gelişmiş ekonomiler arı varlığını güçlendirmeye çalışıyor. Global besin krizinin konuşulduğu bir vakitte bitkiler için toprak, su ne ise arı da o kadar kıymetli.”

Kanolaya dikkat!

Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdürlüğü, zirai ilaçlar nedeniyle arıcılığın ziyan görmemesi için tarım vilayet müdürlüklerine sorumluluk verdi. İlaçlamaların arıların uçuş yapmadığı akşam ya da sabah erken saatlerde yapılması, arılara ziyanı olmayan bitki müdafaa eserlerinin seçilmesi konusunda ikazlar yapıldı. Kanola tarımının ağır yapıldığı vilayetler ayrıyeten talimatlandırıldı. Ayçiçeği ve kanola çekirdeklerinin dolması için arılara büyük gereksinim var. Ancak bu eserler yetiştirilirken kullanılan tarım ilaçları, toplu arı vefatlarına yol açıyor.

Varlıkları beşere muhtaç hale geldi

Arılar için bilhassa endüstriyel tarımda gerçek ilacın, yanlışsız vakitte, yanlışsız dozda kullanımının hayati değerine işaret eden TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İdare Heyeti Lideri Baki Remzi Suiçmez, bunun için tarım ilaçlarının denetimli ve ziraat mühendislerinin nezaretinde satılıp kullanılması gerektiğini söyledi.

Buğday Derneği Besin Çalışma Kümesi Sorumlusu ve tıpkı vakitte kendisi de arıcı olan Yasemin Kireç, pestisitlerin arıların hayatını tehdit eden en büyük etken olduğunu anlatırken, “Tarım yapış halini ve tarım girdilerini tekrar gözden geçirmeliyiz. Milyonlarca yıldır var olan canlıyı bizim varlığımıza muhtaç hale getirmiş durumdayız. Devletin teşviklerle arının geleceği için yeni planlamalar yapması şart” dedi.

Gerçek bal kristalleşir

Besin tağşişinin en ağır olduğu ve tespitinin giderek zorlaştığı bir besin unsuru olan bal konusunda tüketicinin dikkat etmesinde yarar var. Uzmanlar şunları söylüyor: “Öncelikle kooperatif ve birliklerin eserleri tercih edilebilir. Ham bal kullanmaya itina gösterilmeli. Glikoz, iki üç yıl hiçbir şey olmadan buzdolabında kalır, buradan anlayabilirsiniz. Kristalize olan bal gerçektir, atmayın. Her bal kristalleşir. Balın doğal sürecidir. Balın üzerinde balın hangi süreçlerden geçtiğini firma etiketlemek zorunda.Etiketleri okuyalım.”