Atık geri dönüşümü tam gaz devam

Aylin Rana Aydin – Türkiye’de geri dönüşüm konusundaki hassasiyet gün geçtikçe artıyor. Bu istikamette kamudan özel kesime kadar pek çok kurum, kuruluş adımlar atıyor. 2027 yılına kadar Global Atık Geri Dönüşüm Hizmetleri Pazarının 77.6 milyar dolar gelir elde etmesi beklenirken, Market Study Report’un hazırladığı rapora nazaran, 2020 yılında 54.39 milyar dolar olan pazarın 2021-2027 yılları ortasında yüzde 5.2 büyümesi öngörülüyor. 

Döngüsel iktisat alanında atıkların tekrar üretime dahil edildiği alanlar olarak plastik, besin, cam, dokumacılık, elektronik öne çıkarken, artan nüfusun da tesiriyle birlikte bilhassa besin atığının öteki atık cinsleri içinde en büyük gelir hissesine sahip olduğu belirtiliyor. 

92 milyon ton 

Dünyada yıllık yaklaşık 92 milyon ton dokumacılık atığının ortaya çıktığı iddia edilirken, dokumacılık üreticileri bu tarafta tedbirlerini alıyor. Pek çok giysi markası bu kapsamda pak ve çevreci bir üretim maksadıyla çalışmalarını sürdürüyor. Kullan-at tüketim döngüsüyle birlikte giyilmeyen kıyafetler uzun müddet dolaplarda yer alırken ya da hiç kullanılmadan çöpe giderken, giysi markaları bunun önüne geçebilmek ismine tüketicilerden eskimiş kıyafetlerini alışverişlerde kullanabilecekleri indirimler karşılığında alıyor. Ayakkabı kesiminde de atıkların ayrıştırılması, geri dönüşüm yoluyla materyallerin tekrar endüstriye döndürülmesi tarafında çalışmalar devam ediyor. 

Döngüsel ekonomi 

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) elektronik eserlere yönelik hazırladığı rapora nazaran ise, AB’de elektronik eserler yıllık yüzde 2 büyüme oranıyla en süratli artış gösteren atık kategorilerinden biri olduğu tabir ediliyor. Bu nedenle AB Döngüsel İktisat Hareket Planı kapsamında elektronik ve bilgi-iletişim teknolojileri kesiminde AB pazarına sunulan eserlerin daha güçlü ve onarılması, geri dönüştürülmesi ve yine kullanılması daha kolay olacak dizaynlar biçiminde üretilmesi konusu öne çıkıyor. 

74 kg israf 

Gıda atıklarının engellenmesi için de çalışmalar var. Üretilen besinin yaklaşık yüzde 15’i hasat sırasında, yüzde 14’ü ise hasat sonrası kaybedilirken yaklaşık yüzde 17’sini de tüketiciler atığa dönüştürüyor. BM Etraf Programı bilgilerine nazaran bir insanın bir yılda yalnızca meskende israf ettiği besin ölçüsü ortalama 74 kg. Türkiye’de üretilen besinin yüzde 40’ı çöpe atılırken, her yıl meskenlerde 93 kilogram atık oluşuyor.